[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Năng suất vật nuôi không chỉ được quyết định bởi con giống, dinh dưỡng, môi trường, chế độ chăm sóc mà nước cũng là yếu tố quan trọng.

Xuất phát từ thực tiễn đó, Kỹ sư Nguyễn Đình Cường và các nhà nghiên cứu thuộc phòng công nghệ điện hóa, Viện Công nghệ Môi trường, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chế tạo Thiết bị điện hóa nước dùng trong chăn nuôi. Thiết bị này tạo ra nước hoạt hóa điện hóa (còn nhiều tên gọi khác là nước Ion hóa, nước alkaline, nước siêu nhỏ hạt, nước âm điện, nước chống ô xy hóa, nước khoáng kiềm, nước năng lượng…)

Nước hoạt hóa điện hóa được làm từ nước đã qua xử lý chảy qua hệ thống giữa hai điện cực phủ nano kim loại quý, ở giữa có màng ngăn gốm xốp, bị ion hóa mạnh. Khi chịu tác động của dòng điện, nước sẽ tách thành hai dòng: một dòng nước có tính kiềm và một dòng nước có tính axit.

Nước hoạt hóa tính kiềm: đạt quy chuẩn nước dùng cho chăn nuôi, các vi khuẩn bị tiêu diệt, các độc tố trong nước bị giảm thiểu hoặc loại bỏ như NH4+, NO2- giúp cân bằng độ pH trong đường ruột và cơ thể. Có điện thế oxy hóa khử ORP âm (-150 mV), kích thích các vi khuẩn có lợi và hạn chế các vi khuẩn có hại trong đường ruột làm tăng khả năng tiêu hóa, hấp thụ thức ăn, vì có nhiều ion âm và hydrogen; có khả năng chống ôxy hóa, khử các gốc tự do, thanh lọc cơ thể, tăng tăng cường sức khỏe phòng chống bệnh. Các cluster (hạt) nước nhỏ dễ thâm nhập vào tế bào mang dinh dưỡng và ô xy đồng thời tăng cường thải độc ra ngoài.

Nước hoạt tính axit: có tính oxy hóa mạnh nên dùng để tắm và phun làm mát, chống nhiễm trùng vết thương hở và côn trùng cắn, chống viêm vú ở lợn, bò sữa, khử mùi hôi trên da và khu chuồng nuôi, không kích ứng da và đường hô hấp.

Đặc biệt, khi dùng nước điện hóa sẽ làm giảm tiêu tốn thức ăn trên 10% , đồng thời với nó là giảm 10% chất thải ít mùi hơn do tiêu hóa tốt.

Theo KS Nguyễn Đình Cường, nếu được các nhà chăn nuôi quan tâm triển khai ứng dụng, công nghệ điện hóa xử lý nước có thể đem lại lợi ích không nhỏ cho hầu hết các trại chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung về hiệu quả chăn nuôi cũng như môi trường.

Ở Nga, kết quả công bố của Viện Hàn lâm nông nghiệp Quốc gia Samura trên Tạp chí “Hệ thống thông tin Quốc tế” trong chăn nuôi lợn thịt giảm được 26,8% chi phí thức ăn trên một đơn vị tăng trọng, trọng lượng xuất chuồng tăng, tăng tỷ lệ sống và khỏe cho lợn con.

Ở Nhật, đối với việc chăn nuôi gà công nghiệp đã tăng tỷ lệ sống cho gà úm 1 tháng tuổi từ 90,43% lên 99,3%. Tăng cân khi xuất chuồng từ 1590g/con lên 1720g/con. Ở Mỹ và Nhật: bò sữa tăng sản lượng từ 18 lên 27%.

Thực tế ở Việt Nam, qua ứng dụng từ năm 2005 cho chăn nuôi cho thấy: Khi sử dụng nước điện hóa đã giảm chi phí thức ăn trong chăn nuôi lợn thịt, FCR từ 2,55 xuống còn 2,25 có ô chuồng xuống 2,13 kg thức ăn CP/1kg tăng trọng. Không còn bị tiêu chảy và ăn khỏe, chóng lớn, ADG khoảng 680 g/ngày. Lợn xuất chuồng to tới 8-10% so với trước. Lợn mẹ đẻ sai, không bỏ ăn sau khi đẻ. Tỷ lệ lợn con sống cao và trọng lượng tăng 6,5-8,5 kg/con. Tỷ lệ gà đẻ trứng lên tới 97%. Đến ngày loại thải vẫn còn rất cao (87-91%).

Năm 2009, trang trại anh Ngô Thái Đức, xóm Suối Cốc, xã Hợp hòa, huyện Lương Sơn (Hòa Bình) với quy mô 1000 con lợn thịt, thời gian nuôi 4 tháng. Thức ăn sử dụng cám CP, giá trung bình 12.000 đồng/kg và sử dụng hệ thống thiết bị điện hóa nước nước Inonic -1000 cho thấy khi sử dụng nước điện hóa sẽ giảm được chi phí thức ăn FCR 0,30 tương đương 0,3kg cám/kg thịt tức là 11,76% cám hay 30 kg cám/100 kg thịt, quy thành tiền là khoảng 330.000 VNĐ cho 1 tạ thịt, tính cám TB 11.000 đồng/kg. Ở nhiều nơi khác cũng đều cho kết quả tốt, có nơi FCR chỉ còn 2,1 vào khu chuồng nuôi chỉ có mùi hôi nhẹ.

Sau nhiều lần cải tiến và mới đây đang có kế hoạch hợp tác sản xuất với đối tác, thiết bị điện hóa nước sẽ có dáng dấp máy chiếc công nghiệp tự động, dễ dàng vận hành mà cần rất ít đến nhân công, hạn chế được những khuyết điểm trước đó.

Trần Ngân