[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Giá ngô và lúa mì là 2 mặt hàng làm nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi đã bước vào đà giảm mạnh trong gần 2 tháng qua. Tuy nhiên, thị trường lại đang đối mặt với một số lo ngại giá có thể tăng vào đầu năm 2023 và có thể đẩy ngành chăn nuôi khó khăn hơn.

Giá ngô, lúa mỳ giảm trong tháng 11/2022:

Ngô và lúa mì từng là 2 mặt hàng tăng giá mạnh do tác động của căng thẳng chính trị ở Biển Đen. Tuy nhiên, giá giảm bắt đầu hình thành từ giữa tháng 10/2022 và được đẩy mạnh sau đó đã khiến cho giá lúa mì giảm về mức thấp nhất trong năm. Giá ngô mặc dù diễn biến giằng co hơn nhưng cũng đang dần ghi nhận các vùng giá thấp hơn.

Giá kỳ hạn lúa mì, ngô và dầu cọ đã giảm từ mức cao kỷ lục nhưng giá trên thị trường bán lẻ vẫn tăng và nguồn cung khan hiếm được dự báo sẽ tiếp tục đẩy giá trong năm 2023.

Ngày 02/11/2022, Bộ Quốc phòng Nga thông báo quyết định nối lại việc tham gia thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc và xoá đi hoàn toàn lo ngại trước đó của thị trường. Cùng với đó, thu hoạch ngô tại Mỹ cũng vào chính vụ, nguồn cung sẵn có phục vụ cho hoạt động xuất khẩu cũng trở nên dồi dào hơn. Bối cảnh nguồn cung nới lỏng hơn đã dẫn tới xu hướng giảm giá của mặt hàng ngô và lúa mì trong giai đoạn vừa qua.

Triển vọng mùa vụ mới ở Nam Mỹ sẽ là mối quan tâm hàng đầu:

Dù cố gắng đẩy mạnh trồng trọt, thời tiết hạn hán, lũ lụt và chi phí năng lượng tăng cao vẫn sẽ tác động mạnh đến tình hình sản xuất nông nghiệp toàn cầu trong năm 2023.

Điều đáng chú ý là lũ lụt đang hoành hành tại Australia – nước xuất khẩu lúa mì lớn thứ hai thế giới trong những tuần gần đây… Điều đó đã gây thiệt hại lớn cho vụ mùa đang chuẩn bị thu hoạch.

Ngoài ra, hạn hán nghiêm trọng sẽ làm giảm 40% vụ thu hoạch lúa mì tại Achentina. Việc thiếu mưa ở vùng đồng bằng Mỹ cũng khiến vụ mùa đông có sản lượng thấp nhất kể từ năm 2012. Do vậy, nguồn cung lúa mì toàn cầu dự báo sẽ giảm trong nửa đầu năm 2023.

Các mặt hàng lương thực chủ lực như gạo và lúa mì được dự báo khó có thể bổ sung vào lượng hàng tồn kho đã cạn kiệt, ít nhất là trong nửa đầu năm 2023.

Trong khi đó, các loại cây trồng sản xuất dầu ăn cũng đang phải chịu thời tiết bất lợi ở khu vực Mỹ – Latin và Đông Nam Á.

Đối với gạo, giá dự kiến sẽ duy trì ở mức cao khi Ấn Độ, nhà cung cấp lớn nhất thế giới, vẫn giữ nguyên mức thuế xuất khẩu áp đặt vào đầu năm 2022.

Thông thường, giai đoạn cuối năm cũng sẽ là lúc giá nông sản hạ nhiệt hơn do áp lực từ lượng cung vừa thu hoạch. Tuy nhiên, sắp tới mối quan tâm đang chuyển hướng dần từ mùa vụ Mỹ sang triển vọng gieo trồng của nông dân Nam Mỹ. Trong 2 năm vừa qua, thời tiết khô hạn tại Achentina và Braxin đã gây ra nhiều vấn đề không chỉ thiệt hại về sản lượng mà còn khiến hoạt động xuất khẩu bị gián đoạn. Nếu như kịch bản này lặp lại, ngành chăn nuôi sẽ lại phải tiếp tục gồng gánh thêm áp lực về chi phí nguyên liệu.

Tại Achentina, Sở Giao dịch Ngũ cốc Rosario (BCR) mới đây đã hạ dự báo sản lượng lúa mì niên vụ 2022/23 của nước này xuống còn 11,5 triệu tấn, từ mức 11,8 triệu tấn ước tính trước đó. Nguyên nhân tiếp tục là do ảnh hưởng của đợt hạn hán lịch sử và sương giá muộn vào đầu mùa xuân.

Dự báo mới nhất của BCR hiện đang thấp hơn nhiều so với mức 19 triệu tấn được đưa ra vào tháng 05, khi hoạt động gieo sạ mới bắt đầu và lượng mưa ở Achentina mới có dấu hiệu suy giảm. Năng suất trung bình của lúa mì tại Achentina chỉ đạt khoảng 2,3 tấn/héc-ta, mức thấp nhất trong vòng 12 năm trở lại đây.

Trong khi đó, ngô cũng là loại cây trồng chịu ảnh hưởng bởi hạn hán. Hiện mới chỉ có 49% diện tích ngô dự kiến được gieo trồng, chậm hơn so với19% trong cùng kỳ năm ngoái. Achentina đang phải đối mặt với đợt hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ và là mối đe dọa nghiêm trọng tới mùa vụ của các cây trồng chính, bao gồm lúa mì, ngô và đậu tương.

Ngược lại, tình hình nông nghiệp tại Braxin lại đang khá lạc quan. Vào tuần trước, Viện Kinh tế Nông nghiệp Mato Grosso (Imea) ước tính gần như ngô vụ 2 của bang có thể được trồng trong khoảng thời gian lý tưởng. Mato Grosso là bang sản xuất ngô lớn nhất của Braxin và vụ ngô thứ 2 chiếm khoảng ¾ tổng sản lượng hàng năm, thường dùng phục vụ chính cho mục đích xuất khẩu.

Imea dự báo nông dân tại bang Mato Grosso sẽ trồng 7,42 triệu héc-ta ngô trong niên vụ 2022/23, tăng 3,7% so với năm ngoái. Năng suất trung bình ước đạt 104,3 bao/héc-ta, tăng 2% so với niên vụ trước và tổng sản lượng ngô của bang dự kiến ở mức 46,4 triệu tấn, tăng 5,8%. Với tình hình và triển vọng tích cực hiện tại, sản lượng ngô niên vụ 2022/23 của Braxin cũng được dự báo sẽ đạt mức kỷ lục 126 triệu tấn.

Triển vọng đối với ngô và đậu tương ở Nam Mỹ cũng không tươi sáng hơn khi vụ thu hoạch vào đầu năm 2023. Tình trạng khô hạn gần đây ở một số vùng tại Braxin, nước xuất khẩu đậu tương hàng đầu thế giới, góp phần làm gia tăng thêm lo ngại.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, nguồn cung nội địa của nước này đối với các loại cây trồng chính bao gồm ngô, đậu tương và lúa mì dự kiến sẽ duy trì ổn định vào năm 2023.

Dự báo nguồn cung ngô của Mỹ sẽ giảm xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ trước vụ thu hoạch năm 2023, dự trữ đậu tương ở mức thấp nhất trong 7 năm và dự trữ lúa mì cuối kỳ được dự báo ở mức thấp nhất trong 15 năm.

Dầu cọ, loại dầu ăn được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới, đang bị ảnh hưởng bởi các cơn bão nhiệt đới trên khắp Đông Nam Á. Thêm vào đó, chi phí phân bón cao cũng dẫn tới sản lượng dầu sẽ ít đi.

 Tuy nhiên, giá ngũ cốc cao hơn đã khuyến khích nông dân trồng nhiều cây hơn ở một số quốc gia bao gồm Ấn Độ, Trung Quốc và Braxin.

PV