[Chăn nuôi Việt Nam] – Bệnh nấm phổi gia cầm là bệnh truyền nhiễm gây bệnh thường xảy ra thể mãn tính  trên gia cầm trưởng thành, thể cấp tính trên gia cầm nhỏ (1 – 3 tuần tuổi) với tỷ lệ bệnh và tỷ lệ chết cao. Đặc điểm của bệnh là hình thành những u nấm màu trắng, vàng hoặc xám và các túi khí ở phổi của gia cầm.

Hiện nay bệnh đã xuất hiện nhiều nơi trên thế giới với tần suất thường xuyên hơn. Bệnh nấm phổi gia cầm đã gây ảnh hưởng đến hiệu quả chăn nuôi, thiệt hại về kinh tế của người chăn nuôi gia cầm là rất lớn.

Nguyên nhân – Đặc tính mầm bệnh

Thuộc nấm mốc, sinh sản vô tính bằng bào tử trần. Chủ yếu do Aspergillus fumigatus (gây bệnh phổ biến nhất), tiếp theo là do Aspergillus flavus. Bào tử nấm Aspergillus có mặt khắp nơi trong môi trường và phát triển ở bất cứ nơi nào có chất hữu cơ và ẩm độ cao. Khi thời tiết mưa nhiều, ẩm ướt, ấm áp là môi trường lý tưởng để nấm phát triển mạnh.

Đề kháng tốt với nhiệt độ và hóa chất thông thường, hấp khô 120°C trong vòng 1 giờ hoặc đun sôi 5 phút mới diệt được bào tử. Các chất hoá học phải có nồng độ cao như formol 2,5%, acid salicylic 2,5% mới tiêu diệt được khuẩn lạc.

Truyền nhiễm học

Bệnh truyền lây qua đường hô hấp: bào tử phát tán khắp nơi, thực vật thối rữa, đất, hạt ngũ cốc, gia cầm bệnh, trứng bệnh, máy ấp trứng bị vấy nhiễm… nhưng chủ yếu từ rơm, thức ăn bị nấm mốc. Gia cầm hít phải bào tử sẽ bị bệnh, nuôi nhốt thường bệnh nặng hơn.

Phổi gà có nhiều nốt sần do u hạt; Viêm túi khí do nấm dạng u hạt lan tỏa

Bệnh còn lây qua trứng: nấm có thể mọc trong trứng hay lớp giữa vỏ cứng và vỏ lụa nên gà con mới nở ra đã bị bệnh. Bệnh còn có thể lây qua đường tiêu hóa.

Triệu chứng – Bệnh tích

Thể cấp tính: Xảy ra trên gia cầm 1–3 tuần tuổi, tỷ lệ chết khoảng 10–50%.

Triệu chứng:

• Thời gian nung bệnh: 3–10 ngày.

• Gia cầm uể oải, lim dim, chán ăn, khát nước, thường đứng riêng hay nằm một chỗ; gà khó thở, ngáp, nhịp thở nhanh. Gia cầm ốm đi nhanh chóng, tiêu chảy giai đoạn sau, từ mắt và mũi chảy ra chất dịch nhớt trông giống như huyết thanh. Sau đó gia cầm hôn mê, kiệt sức rồi chết.

• Gia cầm có triệu chứng thần kinh (do ngộ độc nấm): té xuống, ưỡn cong người, bại liệt, vẹo cổ, sau đó kiệt sức và chết.

Bệnh tích: 

• Xuất hiện nhiều nốt sần do u nấm màu trắng, vàng hay vàng xám với nhiều kích thước trên phổi và thành túi khí. U nấm khi tách ra rất dễ, chia thành hai thể:

U hạt: Có giới hạn rõ ràng, nổi rõ trên bề mặt tổ chức, thường thấy ở thể cấp.

U tràn lan: Không có giới hạn rõ ràng, mọc nhiều khắp các tổ chức, thường thấy ở thể mãn.

• Thể cấp: Phổi viêm có thể có những vùng gan hóa, phù, tụ máu đỏ, thỉnh thoảng có những đám hoại tử, sợi nấm mọc xuyên qua phổi. Niêm mạc khí quản xung huyết, nhiều dịch nhầy. Túi khí dày đục.

• Thể mãn: Thành túi khí dày, xoang hẹp lại vì chứa nhiều mủ và fibrin. U nấm mọc ở gan, lách, tim, phúc mạc, màng treo ruột. Niêm mạc dạ dày và ruột viêm đỏ.

Quy trình phòng – điều trị bệnh nấm phổi gà cùng Achaupharm

Chẩn đoán bệnh: Chẩn đoán phân biệt IB và ILT thở khó với tiếng ồn: Ọc ọc, khò khò, hay kêu quang quác, còn bệnh nấm phổi thở khó nhưng không có tiếng ồn.

Bệnh thương hàn: Hoại tử ở gan và lách, hoại tử phổi (có nốt trắng).

Chẩn đoán phòng thí nghiệm: Nuôi cấy và phân lập. Làm trong u nấm bằng lactophenol hoặc KOH 20% rồi xem sợi nấm dưới kính hiển vi.

Tìm kháng nguyên bằng phản ứng ELISA.

Phòng và điều trị: Người chăn nuôi nên áp dụng các biện pháp đồng bộ sau

Cung cấp dưỡng chất cân đối và đầy đủ cho gia cầm. Không dùng thức ăn bị nấm mốc. Chuồng trại phải cao ráo, thông gió, sạch sẽ và thoáng mát, không ẩm ướt. Vệ sinh, tiêu độc, sát trùng (bằng formaldehyde hoặc enilconazole để loại bỏ bào tử Aspergillus) và thông gió chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng để tiêu diệt mầm bệnh và yếu tố trung gian truyền lây được ưu tiên hàng đầu.

Thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Hằng ngày phải rửa sạch và sát trùng dụng cụ đựng thức ăn, nước uống. Các chất độn chuồng phải được xử lý bằng hóa chất, sát trùng trước khi đưa vào trại.

Vệ sinh và khử trùng thường xuyên thiết bị ấp, ống dẫn khí là rất quan trọng. Trước khi ấp trứng, máy ấp, khay, trứng ấp… phải được sát trùng trước khi ấp bằng cách xông Formol (2 phần) + KMnO4 (1 phần) hoặc xịt thuốc sát trùng có hoạt chất diệt nấm. Trứng ấp có vỏ trứng còn nguyên vẹn, không ấp trứng của những gia cầm bệnh.

Cách ly con bệnh để thuận tiện cho việc điều trị và tránh lây lan. Sử dụng các thuốc sau đây sẽ mang lại hiệu quả cao trong điều trị.

Sử dụng thuốc điều trị:

Bộ sản phẩm: HERBATOX (giải độc gan – thận, đào thải độc tố, tăng sức đề kháng), ADE BCOMPLEX C (bổ sung dinh dưỡng), DECOFRESH (hỗ trợ hô hấp).

Thuốc đặc trị: NYSTATIN.

Bệnh nấm phổi gia cầm là thách thức lớn trong chăn nuôi hiện nay, gây tổn thất không nhỏ cho người nuôi. Tuy nhiên, áp dụng chiến lược phòng và kiểm soát bệnh toàn diện sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ, nâng cao sức khỏe đàn gia cầm và tăng hiệu quả kinh tế.

Với những thông tin vừa chia sẻ, chúng tôi hy vọng người chăn nuôi hiểu rõ hơn về bệnh nấm phổi gia cầm để có thể phòng và điều trị bệnh này một cách hiệu quả nhất.

Mọi thông tin chi tiết về sản phẩm thú y của Công ty TNHH Thuốc Thú y Á Châu hoặc cần tư vấn thêm về quy trình chăn nuôi, vui lòng liên hệ hotline công ty. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7, đồng hành cùng người chăn nuôi.