Theo một nghiên cứu mới, việc đánh thuế thịt sẽ tiêu tốn của Vương quốc Anh 242 triệu bảng Anh mỗi năm. Ngược lại, khoản tiết kiệm do giảm phát thải khí hậu được ước tính chỉ khoảng 100 triệu bảng/năm.

Kết hợp với nhau, báo cáo từ Viện nghiên cứu nông nghiệp Rothamsted Research kết luận việc đánh thuế thịt đỏ để giúp hạn chế biến đổi khí hậu có thể gây hại nhiều hơn lợi.

Tiến sĩ Taro Takahashi, nhà kinh tế nông nghiệp tại Đại học Bristol và Rothamsted Research, người dẫn đầu cuộc nghiên cứu cho biết thiệt hại kinh tế sẽ không chỉ do những người chăn nuôi mà tất cả mọi người trong xã hội phải gánh chịu.

Ước tính thiệt hại kinh tế của Vương quốc Anh sẽ lên tới 242 triệu bảng/năm nếu áp dụng đánh thuế thịt.

Tiến sĩ Takahashi, Giảng viên cao cấp về Hệ thống chăn nuôi bền vững và An ninh lương thực tại Trường Bristol Vet, thành viên của Viện Cabot về Môi trường và là nhà khoa học nghiên cứu tại Rothamsted Research, cho biết: “Chỉ dựa trên quan điểm biến đổi khí hậu, kết quả của chúng tôi rõ ràng hỗ trợ phát hiện của những người khác: rằng thuế thịt đỏ có thể giảm phát thải khí nhà kính”.

“Nhưng thật không may, đây mới chỉ là một nửa câu chuyện, bởi vì cùng một loại thuế cũng có thể buộc các trang trại chăn nuôi gia súc thả rông ra khỏi ngành. Tác động trực tiếp sẽ được cảm nhận ngay dọc theo chuỗi cung ứng”, ông bổ sung.

Báo cáo Chiến lược Lương thực Quốc gia của Anh tuần trước kêu gọi giảm 30% lượng thịt tiêu thụ nhưng không đề xuất đánh thuế thịt, gọi đó là “bất khả thi về mặt chính trị”.

Quyết định này vấp phải chỉ trích mạnh mẽ của những người ủng hộ việc đánh thuế chống lại chăn nuôi gia súc nhai lại vì sữa, thịt bò và thịt cừu được biết là gây ra lượng khí thải nhà kính lớn hơn thịt gia cầm, thịt lợn hoặc thực phẩm có nguồn gốc thực vật.

Tuy nhiên, trong khi cừu và gia súc ở Vương quốc Anh thường được nuôi bằng cỏ, gia cầm và lợn chủ yếu được cho ăn ngũ cốc có thể dùng làm lương thực cho con người – và với không gian hạn chế dành cho nông nghiệp, việc trồng trọt làm thức ăn cho động vật trang trại thay vì con người thường được coi là một việc sử dụng đất kém hiệu quả.

Tiến sĩ Takahashi nói thêm, thay vì đánh thuế chăn nuôi, giải pháp tốt hơn sẽ là xem xét những khu vực nào của đất nước thích hợp nhất cho việc chăn nuôi như trang trại chăn nuôi gia súc và cừu, và những khu vực nào tốt hơn sẽ được chuyển sang các mục đích sử dụng khác như sản xuất ngũ cốc, nông lâm kết hợp và cung cấp hệ dịch vụ sinh thái.

“Điều này sẽ liên quan đến một cách tiếp cận mang nhiều sắc thái hơn trong việc cân nhắc mức tiết kiệm carbon so với lượng chất dinh dưỡng được tạo ra và các tác động đối với nền kinh tế, cả ở địa phương và quốc gia”.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Scientific Reports, lần đầu tiên mô hình hóa các tác động của thuế thịt trên toàn nền kinh tế và ước tính rằng, ngay cả dưới mức áp thuế vừa phải được đề xuất trước đó đối với Vương quốc Anh (19% đối với thịt và 11% đối với sữa), thiệt hại kinh tế của Vương quốc sẽ lên tới 242 triệu bảng Anh mỗi năm.

Những thiệt hại này là do chuyển đổi đất và lực lượng lao động từ các trang trại chăn nuôi sang các trang trại trồng trọt và các ngành công nghiệp phi nông nghiệp.

Nghiên cứu cho thấy sản lượng thịt và sữa sẽ giảm, với việc tiết kiệm đáng kể lượng khí nhà kính được ghi nhận trực tiếp tại các trang trại và gián tiếp tại các ngành có liên quan, chẳng hạn như sản xuất hóa chất nông nghiệp.

Theo mức thuế đề xuất, biến đổi khí hậu gây ra lượng khí thải được dự đoán sẽ giảm tương đương 2,5 triệu tấn CO2 mỗi năm – tương đương với lợi ích xã hội kiếm được là 101 triệu bảng mỗi năm theo cùng một mức giá carbon (tương đương 41 bảng Anh/tấn CO2) được sử dụng để tính thuế suất giả định.

Những người ủng hộ việc đánh thuế thịt cho rằng các mô hình kinh tế dự đoán sẽ giảm đáng kể lượng phát thải nhà kính do đánh thuế.

Tiến sĩ Takahashi cho biết: “Tuy nhiên, nhiều phân tích trong số này không xem xét tác động rộng hơn của việc đánh thuế ngoài thị trường thịt đỏ và sữa, và do đó các tác động kinh tế vĩ mô liên quan đến sự suy giảm trong ngành chăn nuôi hầu như không được biết đến trước nghiên cứu này”.

Bước tiếp theo của nhóm nghiên cứu là xác định chính xác xem đồng cỏ có nên giữ nguyên là đồng cỏ để sản xuất lương thực bền vững, một nhiệm vụ mà Tiến sĩ Takahashi mô tả là “quan trọng” đối với tương lai của ngành nông nghiệp Vương quốc Anh.

“Do chúng ta hiện đang tiêu thụ nhiều sản phẩm chăn nuôi hơn mức khuyến nghị cần thiết về dinh dưỡng, có lẽ việc duy trì tất cả các đồng cỏ ngày nay cho mục đích chăn thả gia súc chưa phải là điều tối ưu về mặt xã hội. Vậy câu hỏi đặt ra là trong điều kiện nào thì đất đai, khí hậu địa phương nào và các điều kiện địa lý khác sẽ là điều tối ưu về mặt xã hội?”, Tiến sĩ Takahashi phân tích.

“Chúng ta nhất thiết phải trả lời câu hỏi này trước khi nói với một nông dân cụ thể là ngừng chăn nuôi gia súc, vì nếu không rất có thể xảy ra một số hậu quả khôn lường”, ông kết luận.

Hương Lan (Theo PigSite)

Báo Nông nghiệp Việt Nam