[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Ngày nay, việc bổ sung chất chống oxy hóa vào công thức thức ăn gia súc, gia cầm không còn quá xa lạ, các loại phổ biến như Vitamine A, C, E, … hay một số chất chống oxy hóa tổng hợp như BHT, BHA, Ethoxyquin, … Tuy nhiên, trong điều kiện chăn nuôi quy mô công nghiệp, chống oxy hóa chỉ là một vấn đề trong rất nhiều yếu tố ảnh hưởng tới thành tích chăn nuôi, vì vậy xu thế đang dần chuyển hướng tới sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên và đa chức năng.

Astaxanthin tự nhiên là sản phẩm nhận được nhiều sự quan tâm hiện nay nhờ tính hiệu quả và đa chức năng.

Tiềm năng ứng dụng của Astaxanthin

Được gọi là “Vua của các chất chống oxy hóa”- nhưng Astaxanthin phổ biến trên thị trường hiện nay là loại tổng hợp với >95% thị phần và ứng dụng trong chăn nuôi gia cầm với chức năng chính là tạo màu cho trứng. Các chức năng khác của Astaxanthin lên miễn dịch, sinh sản hay chất lượng thịt,… không được thể hiện ở Astaxanthin tổng hợp, và đây cũng chính là điểm khác biệt lớn nhất so với Astaxanthin tự nhiên.

Trên gia cầm

Gia súc- gia cầm không có khả năng tự tổng hợp Astaxanthin trong cơ thể, do đó phải được cung cấp qua nguồn thức ăn. Nhiều công bố khoa học đánh giá ảnh hưởng của Astaxanthin tự nhiên (N-Ax: Natural Astaxanthin) ở các liều lượng khác nhau đến miễn dịch, sinh sản và chất lượng thịt gà. Báo cáo đã chỉ ra rằng, khi bổ sung vào chế độ ăn, Astaxanthin đã giúp tăng khả năng chống oxy hóa của cơ thể (Shan Gao, 2020), tăng chỉ số miễn dịch như IgG, IgA,… tăng năng suất sinh sản (Yuanzhao Zhu, 2021), và tăng chất lượng thịt (Hiroki Inoue, 2017).

Đối với chất lượng trứng gà, việc bổ sung N-Ax giúp ổn định độ pH của lòng đỏ, chỉ số màu lòng đỏ, chỉ số Haugh,… tăng lên khi liều lượng N-Ax trong khẩu phần ăn tăng lên.

Bảng 1: Ảnh hưởng của Astaxanthin tự nhiên lên tăng trưởng và chất lượng thịt gia cầm

Bảng 2: Ảnh hưởng của Astaxanthin tự nhiên lên chất lượng trứng gà

Trên gia súc

Astaxanthin tự nhiên có sự khác biệt về tính ứng dụng trên gia súc so với trên gia cầm, tập trung chủ yếu ở tính năng chống oxy hóa. Theo Yallappa, 2019 trâu bò nuôi lấy sữa khi bị stress sẽ ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng. Thí nghiệm bổ sung Astaxanthin từ tảo lên việc giảm stress của trâu cho chúng ta thấy được nếu trong khẩu phần không có sử dụng Astaxanthin thì năng suất sữa là 7.6 kg, nhưng nếu bổ sung Astaxanthin thì năng xuất sữa cải thiện lên 5.4%. Nếu sử dụng kết hợp Astaxathin và chất béo thì giúp năng suất sữa tăng lên đến 15.6% so với đối chứng. Như vậy tác động của Astaxanthin làm giảm nhẹ stress cho gia súc sinh sản, đặc biệt là trâu bò cho sữa.

Đối với chất lượng thịt, theo kết quả thử nghiệm của Carr, 2010 đánh giá thời gian bảo quản ở thịt heo sau quá trình giết mổ cho thấy, Astaxanthin tự nhiên giúp gia tăng chất lượng và thời hạn bảo quản của thịt heo. Nghiệm thức sử dụng Astaxanthin nồng độ 66.7ppm có chỉ số TBARS (tỉ lệ nghịch chỉ số MDA) thấp hơn lô đối chứng không bổ sung Astaxanthin trong khẩu phần ăn. Từ đó chúng ta thấy được việc bổ sung Astaxanthin cho gia súc có tác dụng giúp tăng cường chất lượng thịt, sữa cũng như kéo dài thời gian bảo quản thịt sau quá trình giết mổ.

Kết

Với tiềm năng ứng dụng đa dạng, Astaxanthin tự nhiên hứa hẹn sẽ là một giải pháp mới cho ngành chăn nuôi gia súc- gia cầm, đặc biệt trong quá trình phát triển nuôi quy mô công nghiệp quá nhanh và gia súc- gia cầm phải đối mặt với nhiều tác nhân gây stress oxy hóa (mật độ nuôi lớn, nhiệt độ, hóa chất, dịch bệnh, kháng sinh,…).

Là một nhà sản xuất các sản phẩm đồng hành từ nguyên liệu tôm ứng dụng cho ngành thức ăn chăn nuôi, công ty Việt Nam Food (VNF) có lợi thế lớn về nguồn nguyên liệu, sản xuất nội địa 100% và công nghệ sản xuất tiên tiến.  Các sản phẩm của VNF mang tính vượt trội nhằm khai thác tối ưu giá trị nguồn nguyên liệu, đồng thời mang đến giải pháp mang tính toàn diện cho khách hàng sử dụng.

Nguyễn Đức Tuấn

Tài liệu tham khảo:

Gao, S., Li, R., Heng, N., Chen, Y., Wang, L., Li, Z., Guo, Y., Sheng, X., Wang, X., Xing, K., 2020. Effects of dietary supplementation of natural astaxanthin from Haematococcus pluvialis on antioxidant capacity, lipid metabolism, and accumulation in the egg yolk of laying hens. Poult. Sci. 99, 5874–5882.

Kumar, S., Singh, S.V., Bhan, S.C., 2019. Effect of dietary supplementation of astaxanthin (potent antioxidant) on growth rate, DMI, FCR and metabolic changes in Karan Fries heifers during heat stress. J. Agrometeorol. 21, 80–88

Jeong, J.S., Kim, I.H., 2014. Effect of astaxanthin produced by Phaffia rhodozyma on growth performance, meat quality, and fecal noxious gas emission in broilers. Poult. Sci. 93, 3138–3144

Takimoto, T., Sato, K., Akiba, Y., Takahashi, K., 2006. Effect of astaxanthin from Phaffia Rhodozyma on T cell population and responsiveness to mitogen in splenic mononuclear cells of male broiler chicks. J. Poult. Sci. 43, 41–48

Heng, N., Gao, S., Guo, Y., Chen, Y., Wang, L., Sheng, X., Wang, X., Xing, K., Xiao, L., Ni, H., 2020. Effects of supplementing natural astaxanthin from Haematococcus pluvialis to laying hens on egg quality during storage at 4◦ C and 25◦ C. Poult. Sci. 99, 6877–6883.

Magnuson, A.D., Sun, T., Yin, R., Liu, G., Tolba, S., Shinde, S., Lei, X.G., 2018. Supplemental microalgal astaxanthin produced coordinated changes in intrinsic antioxidant systems of layer hens exposed to heat stress. Algal Res. 33, 84–90

Zhu, Y., Yin, L., Ge, J., Wu, X., Peng, Y., Zhang, T., Jiang, M., 2020. Astaxanthin supplementation enriches productive performance, physiological and immunological responses in laying hens. Asian Austr. J. Anim. Sci.

Inoue, H., Shimamoto, S., Takahashi, H., Kawashima, Y., Wataru, S., Ijiri, D., Ohtsuka, A., 2019. Effects of astaxanthin-rich dried cell powder from Paracoccus carotinifaciens on carotenoid composition and lipid peroxidation in skeletal muscle of broiler chickens under thermo-neutral or realistic high temperature conditions. Anim. Sci. J. 90, 229–236

Yallappa M. Somagond, S.V. Singh & Aditya Deshpande, 2019. Effect of dietary supplementation of astaxanthin, prill fat and combination on stress indicators, milk yield and composition during heat stress in buffaloes. Biological rhythm research, ISSN: 0929-1016

C.C. Carr, D. D. Johnson, J. H. Brendemuhl, and J. M. Gonzalez, 2010. F resh Pork Quality and Shelf-Life Characteristics of Meat from Pigs Supplemented with Natural Astaxanthin in the Diet. The Professional Animal Scientist 2 6 (2010 ):18–25