[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Gia đình ông Nguyễn Lương Y ở thôn Bãi Đá, xã Bình Sơn, huyện Lục Nam (Bắc Giang) có kinh nghiệm gần 20 năm nuôi ong lấy mật. Bình quân mỗi năm ông Y nuôi gần 20 đàn, mỗi đàn kéo được 10-16 lít mật/năm, hàng năm bán ra thị trường gần 300 lít mật.

Ông Nguyễn Lương Y cùng gia đình đang tiến hành quay mật ong

Năm 2020, gia đình ông Nguyễn Lương Y được Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Giang hỗ trợ 10 đàn ong nội, có nguồn gốc giống từ Trung tâm Nghiên cứu ong và Nuôi ong nhiệt đới (Học Viện Nông nghiệp Việt Nam). Sau 1 năm chăn nuôi, ông Y nhận thấy đàn ong này đã giúp giảm tỷ lệ cận huyết do trước gia đình chủ yếu có thói quen tự nhân giống. Nhận thấy sự khác biệt, ông Y đã vận động con cháu và các hộ dân xung quanh cùng nuôi ong lấy mật đem lại thu nhập khá và thị trường tiêu thụ được thuận lợi. Đến nay, gia đình phát triển được 37 đàn. Những năm gần đây được đánh giá là thời tiết thuận lợi, lượng hoa nhiều và cộng với đặc điểm chăm chỉ lao động của đàn ong, nên lượng mật khai thác được tương đối cao.

Cùng với ông Y, gia đình ông Khuyên ở thôn Thần Đồng, xã Bình Sơn, cũng được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ 10 đàn ong, đến nay gia đình ông Khuyên có tổng 40 đàn, mỗi năm bán ra thị trường khoảng 300 lít mật, với giá bán ổn định 150.000 đồng/lít đem lại thu nhập khoảng 40-50 triệu đồng.

Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, chất lượng nguồn mật ong tùy thuộc vào thời gian khai thác mật. Mùa khai thác mật đạt hiệu quả cao nhất, chất lượng mật ngon nhất là vào khoảng tháng 3 đến tháng 5 âm lịch hàng năm, lúc đó hoa rừng nở rộ khắp nơi, đến tháng 11 Đông Trí có mật nhưng hơi đắng, bởi ong hút mật hoa thập cẩm, các tháng còn lại khai thác được ít hơn bởi vụ Hè Thu hoa rừng ít đi. Sản lượng khai thác mật tùy theo lượng đàn, ong khỏe khai thác được nhiều mật hơn, đàn yếu và đàn ong bị bệnh thì không có mật.

Hiện nay nghề nuôi ong ở xã Bình Sơn mới phát triển và mật ong được coi là một trong những đặc sản của địa phương, nhưng một vấn đề đang đặt ra hiện nay là sản phẩm làm ra và bán trên thị trường chủ yếu là do hình thức tự phát. Người dân bán, thương nhân thu mua khi có nhu cầu nên mối liên hệ này chưa thật bền vững.

Ông Nguyễn Đình Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Bình Sơn, huyện Lục Nam cho biết: “Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ đàn ong về với Bình Sơn, chúng tôi nhận thấy chất lượng đàn ong tốt hơn so với đàn ong bản địa, từ chất lượng con giống đến sản lượng mật. Các hộ được tiếp cận dự án này đều có nguồn thu nhập cơ bản và nhân được giống trên địa bàn. Trong thời gian tới, địa phương mong muốn được tiếp cận thêm nhiều những mô hình khác do Trung tâm Khuyến nông triển khai”.

Mô hình nuôi ong nội bước đầu có khả năng nhân ra diện rộng. Thông qua hiệu quả kinh tế giúp người chăn nuôi thay đổi cách nghĩ trong sản xuất, nâng cao sự đầu tư khoa học kỹ thuật trong sản phẩm, thu hút vốn và nhân công nông nghiệp, tạo thu nhập ổn định cho người lao động ở địa phương tạo sinh kế và tận dụng lao động, giải quyết vấn đề dư thừa lao động trong nông thôn, góp phần phát triển kinh tế xã hội bền vững, giải quyết những vấn đề bất cập trong môi trường hiện nay.

Hương Giang

Trung tâm Khuyến nông Bắc Giang