Thời gian qua, giá cả thức ăn chăn nuôi tăng liên tục, người nuôi heo trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đối mặt với thua lỗ, thiệt hại; phải chật vật xoay xở để vượt qua “bão giá”.

Giá cả leo thang, người dân đứng trước rủi ro

Với kinh nghiệm nhiều năm chăn nuôi heo, anh Phan Quang Hoài (xã Ea Phê, huyện Krông Pắc) cho hay, trước đây nuôi heo mang lại thu nhập ổn định cho gia đình. Tuy nhiên, khoảng 5 năm trở lại đây, người chăn nuôi liên tiếp trải qua nhiều khó khăn, có giai đoạn thua lỗ do giá heo rớt thảm, có thời điểm dịch tả heo châu Phi “càn quét” khiến nhiều hộ lâm cảnh nợ nần.

Từ năm 2019, giá heo tăng mạnh, anh và nhiều hộ chăn nuôi mới dồn lực tái đàn, chưa được bao lâu lại gặp phải “cơn bão” giá cả thức ăn chăn nuôi tăng liên tục từ cuối năm 2020 đến nay.

Theo anh Hoài, năm 2020, giá cám heo chỉ từ 200.000 – 250.000 đồng/bao (loại 25 kg), hiện nay, giá thức ăn chăn nuôi tăng hơn 1,5 lần. Cụ thể, năm 2021, giá cám heo tăng 8 đợt, mỗi đợt từ 7.000 – 10.000 đồng/bao, tính ra khoảng 280.000 – 350.000 đồng/bao. Đến tháng 5/2022, giá cám đã tăng 4 đợt, mỗi đợt tăng từ 6.000 – 10.000 đồng/bao, hiện tại giá khoảng 340.000 – 380.000 đồng/bao.

Chính vì giá cả leo thang nên từ cuối năm 2021, sau khi xuất 150 con heo thịt trong đợt giá heo giảm từ 36.000 – 40.000 đồng/kg, gia đình anh Hoài lỗ khoảng 80 triệu đồng. Từ đó, anh không dám mua thêm con giống về nuôi mà bỏ trống chuồng trại mấy tháng ròng. Thời gian gần đây, anh bắt đầu tái đàn nhưng nhận thấy tình hình giá vẫn tăng liên tục nên chỉ dám nuôi cầm chừng 50 con heo thịt, giảm 1/3 so với năm trước.

Đàn heo thịt của hộ ông Lê Văn Sơn (thôn 4, xã Phú Xuân, huyện Krông Năng) đến thời điểm xuất chuồng nhưng đang đợi được giá mới bán để gỡ vốn.

Đứng trước cơn “sốc” vì giá thức ăn chăn nuôi tăng quá cao, trang trại hộ ông Lê Văn Sơn (thôn 4, xã Phú Xuân, huyện Krông Năng) cũng không tránh được ảnh hưởng. Vào tháng 11/2021, ông xuất hơn 2,5 tấn heo thịt (mỗi con nặng từ 75 – 95 kg) bán với giá 47.000 đồng/kg, giảm gần một nửa so với giá heo năm 2020, mỗi con heo ông bán ra giảm khoảng 2 triệu đồng.

Các năm trước, mỗi tháng ông lấy 4 đợt cám, mỗi đợt khoảng 8 tấn, chi phí chừng 70 triệu đồng, nhưng đến năm nay, giá tăng từ 80.000 – 120.000 đồng/bao nên ông phải bỏ thêm khoảng 20 – 30 triệu đồng cho mỗi đợt cám (tức 90 – 100 triệu đồng/đợt).

Ông Sơn cho hay, nếu giá cả liên tục tăng như thế này thì người chăn nuôi nhỏ lẻ chỉ có lỗ chứ không có lãi, còn đối với trang trại chăn nuôi của gia đình ông thì chỉ mong hòa vốn.

Hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 177 trang trại tham gia sản xuất chăn nuôi liên kết, với tổng đàn heo duy trì ổn định khoảng 191.000 con. Trong đó có 25 trang trại chăn nuôi quy mô lớn, 138 trang trại chăn nuôi quy mô vừa và 4 trang trại chăn nuôi quy mô nhỏ.

Bài toán “gỡ khó”

Trước tình hình giá cả thức ăn chăn nuôi tăng liên tục không có xu hướng “hạ nhiệt”, nhiều hộ nuôi phải loay hoay tìm hướng giải quyết. Hiện tại trang trại của ông Lê Văn Sơn có khoảng 70 con heo nái nên chủ động được con giống, tiết kiệm được một khoản chi phí lớn.

Bởi theo ông tính toán, với giá giống bên ngoài mỗi con 10 – 20 kg có giá bán khoảng 1,5 triệu đồng, nuôi đến lúc xuất chuồng tầm 95 – 110 kg phải mất hơn 200 kg cám (tức khoảng 8 – 9 bao với giá khoảng 3 triệu đồng).

Như vậy, nếu bán với giá từ 45.000 – 50.000 đồng/kg, tức mỗi con chỉ từ 4,5 – 5 triệu đồng thì mới chỉ đủ tiền con giống và thức ăn, chưa tính công chăm sóc. Đồng thời, ông nhập cám tận gốc tại công ty nên giá cám sẽ bớt được khoảng 10% so với thị trường.

Chia sẻ về “bí quyết” giữ vững ổn định chăn nuôi trong “bão giá”, ông Khúc Văn Huy (xã Ea Tý, huyện Ea Kar) cho hay, trang trại của ông có diện tích 8 sào, nuôi khoảng 20 heo nái và 180 – 200 heo thịt.

Với kinh nghiệm hơn chục năm nuôi heo nên gia đình ông rất kỹ lưỡng trong việc sát trùng, vệ sinh chuồng trại sau khi bán, chọn các loại cám phù hợp để chăm sóc tốt nhất, không để xảy ra dịch bệnh. Ngoài ra, gia đình còn tận dụng lao động trong nhà để chăn nuôi nên không mất chi phí thuê nhân công. Vì vậy, mặc dù giá cám tăng nhưng gia đình ông vẫn có lãi, chỉ lãi thấp hơn so với bình thường.

Trại heo của gia đình ông Khúc Văn Huy (xã Ea Tý, huyện Ea Kar) duy trì đàn heo nái để chủ động con giống, tiết kiệm chi phí.

Để vượt qua “cơn bão” giá cả, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Trần Ngọc Sơn khuyến cáo, người chăn nuôi nên chủ động nguyên liệu phối trộn thức ăn chăn nuôi. Cụ thể, người dân cần tăng cường trồng ngô, sắn làm nguyên liệu phối trộn thức ăn thay thế hàng nhập khẩu. Các cơ quan chuyên môn và các nhà nghiên cứu đã đánh giá giá trị dinh dưỡng những nguyên liệu của địa phương trong nước và đưa ra công thức phối trộn thức ăn, phân tích giá trị thức ăn hỗn hợp thay thế với đầy đủ các tiêu chí protein, năng lượng, canxi, phốt pho, vitamin, axit amin…

Vì vậy, các địa phương cần khuyến cáo và nhân rộng những công thức xây dựng khẩu phần ăn từ nguyên liệu trong nước; đồng thời tăng diện tích trồng cây cung cấp nguyên liệu trong thời gian tới để gỡ khó cho người chăn nuôi vượt qua giai đoạn giá nguyên liệu nhập khẩu sẽ vẫn tiếp tục có xu hướng tăng cao.

Ngoài ra, người chăn nuôi có thể chủ động nuôi cá, trùn quế để chế biến thành bột nhằm bổ sung nguồn đạm, giúp giảm chi phí thức ăn. Cùng với đó, cần sắp xếp lại phương thức tổ chức sản xuất, đặc biệt đối với những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, sức cạnh tranh yếu nên tham gia vào các hợp tác xã, tổ hợp tác, các chi hội sản xuất chăn nuôi để thương thảo, mua thức ăn chăn nuôi khối lượng lớn trực tiếp từ các nhà máy sản xuất, không phải mua qua các khâu trung gian tại các đại lý bán.

Bên cạnh đó, cần tăng cường phòng, chống dịch bệnh, tiêu độc khử trùng, vệ sinh chuồng trại, tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin cho đàn vật nuôi phòng các bệnh như: tụ huyết trùng, dịch tả heo, lở mồm long móng, tai xanh… để giảm thiểu rủi ro dịch bệnh.

Khánh Thùy

Nguồn: Báo Đắk Lắk