[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Việt Nam là nước có sản lượng thức ăn chăn nuôi thuộc top đầu ASEAN, tuy nhiên, ngành công nghiệp sản xuất thức ăn Việt Nam luôn phụ thuộc gần như 100% vào nguyên liệu nhập khẩu, dẫn tới tình trạng thiếu ổn định, dễ bị tổn thương, nhạy cảm khi có sự cố xảy ra. Từ đầu năm 2020 đến năm nay, giá nguyên liệuthức ăn chăn nuôi liên tục tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi và người chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi gia cầm.

Thức ăn chăn nuôi tăng giá chóng mặt!

Tăng giá: Điều cực đã của doanh nghiệp?

 “Đây là lần thứ 5 kể từ đầu năm 2020 mà công ty chúng tôi phải thông báo tăng giá bán cho khách hàng, mỗi lần tăng từ 100 đồng, 200 đồng/kg. Tổng 5 lần tăng là hơn 1000 đồng/kg, tăng như vậy, nhưng cũng chẳng thấm tháp vào đâu so với sức tăng phi mã của giá nguyên liệu. Tính theo giá thị trường thời điểm thấp nhất của năm 2020 đến ngày 10/3/2021, giá ngô và khô đậu tương đều tăng 50%, các loại nguyên liệu khác cũng tăng theo… Chưa kể, đợt covid-19 vừa rồi ở Hải Dương, lái xe chở thức ăn chăn nuôi vào vùng dịch cũng phải xét nghiệm, chi phí lại càng đội lên…”, bà Bùi Thị Huyền – Phó giám đốc Công ty Cổ phần dinh dưỡng Hải Thịnh (Bắc Ninh) chia sẻ với PV Tạp chí Chăn nuôi.

Giống như Hải Thịnh, hàng loạt doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi đồng loạt ra thông báo tăng giá do giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi và các chi phí khác không ngừng tăng.

Cụ thể, công ty Lái Thiêu điều chỉnh giá từ ngày 26/02/2021 cho các sản phẩm hỗn hợp dành cho cá có vẩy và cá da trơn tăng 800 đồng/kg; các sản phẩm hỗn hợp dành cho heo tập ăn, heo con, các sản phẩm đậm đặc, hỗn hợp công nghiệp và các sản phẩm tương đương tăng 400 đồng/kg; tất cả các sản phẩm còn lại tăng 240 đồng/kg.

Hay như Công ty Masan MEATLiffe cũng điều chỉnh tăng giá từ ngày 25/2/2021 với mức điều chỉnh như heo đậm đặc 400 (đồng/ kg); các sản phẩm heo còn lại 280 đồng/kg; gia cầm thịt tăng 240 đồng/kg; gia cầm đẻ 200 đồng/kg hay như bò sữa, bò thịt 240 đồng/kg.

Công ty TNHH Mavin Ausfeed Nghệ An cũng đưa thông báo, giá nguyên liệu đầu vào cao, nhằm duy trì và đảm bảo chất lượng sản phẩm, công ty đã phải thông báo điều chỉnh tăng các sản phẩm thức ăn chăn nuôi từ ngày 23/02/2021 cụ thể: tăng 300 đồng/kg đậm đặc các loại cám, cám heo con, cám cá; tăng 250 đồng/kg cho hỗn hợp cám heo khác; tăng 200 đồng/kg các sản phẩm hỗn hợp còn lại mức tăng giá chung cho các thương hiệu Austfeed, Stargro, Nutrigo…

Còn đối với Công ty Tongwei quyết định tăng giá thức ăn lợn 400 đồng/kg; thức ăn gia cầm thịt, đẻ tăng 300 đồng/kg và thức ăn cá tăng 300 đồng/kg điều chỉnh thực hiện từ ngày 5/3/2021…

Dân nuôi gia cầm như ngồi trên đống lửa

Khi giá các mặt TACN tăng hoặc giảm sẽ có tác động rất lớn đến chi phí sản xuất và lợi nhuận của người chăn nuôi.

Với kinh nghiệm hơn 20 năm chăn nuôi heo, ông Bền, ngụ xã Long Thuận, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh cho biết, để nuôi một con heo đạt đủ tạ (100kg), mỗi con trung bình tiêu thụ hơn 10 bao thức ăn (loại 25kg/ bao), trị giá khoảng 3 triệu đồng. Ðó là chưa kể chi phí vaccine phòng ngừa bệnh, hoá chất vệ sinh khử trùng tiêu độc… Do đó, giá thức ăn tăng sẽ khiến các hộ chăn nuôi rơi vào khó khăn, thậm chí thua lỗ nếu thời gian tới, giá heo quay về mức dưới 6 triệu đồng/tạ.

Ông T.Q.V, ngụ ấp Chòm Dừa, xã Ðồng Khởi, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh cho biết, trong đợt tết vừa qua, ông xuất bán khoảng 1.000 con gà thịt. Sau khi khấu trừ chi phí đầu tư, tính ra ông thu về được gần 20 triệu đồng lợi nhuận. Theo ông V, từ những tháng cuối năm 2020, giá thức ăn chăn nuôi bắt đầu tăng, ban đầu chỉ 5.000 đồng/bao nhưng tăng liên tục từ đó đến nay, trung bình khoảng 3 tuần đến 1 tháng tăng một lần, tổng cộng mức giá tăng đến nay gần 30.000 đồng/ bao. Với mức giá này, ông quyết định “treo chuồng”, tạm thời không tái đàn lứa tiếp theo vì lo ngại sẽ thua lỗ.

1/3 số lò ấp trứng của một doanh nghiệp đang phải ngừng hoạt động, doanh thu xuất bán gà con sụt giảm, trong khi chi phí thức ăn đã có tới 4 lần điều chỉnh trong vòng 6 tháng qua. Lo ngại của chủ doanh nghiệp này là xu hướng giá tăng vẫn còn tiếp tục trong năm nay và gần như không có phương án ứng phó gì được, vì họ hoàn toàn phụ thuộc vào các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi.

“Với tình hình hiện nay, bà con chăn nuôi gặp nhiều khó khăn do thị trường nông sản khó tiêu thụ, giá rẻ. Khó khăn lớn nhất là thức ăn chăn nuôi liên tục tăng”, ông Hoàng Ngọc, Giám đốc Công ty giống gia cầm Ngọc Mừng (Hà Nội), chia sẻ.

Còn anh N.V.D chủ đại lý TACN ở Vũng Liêm, Vĩnh Long cho biết, giá thức ăn chăn nuôi tăng khiến cho những đại lý như anh gặp khó khăn khi bán hàng. Cụ thể, mấy năm trước một tháng bán 300 tấn, năm nay còn có 200 tấn, trong đó 100 tấn đàn heo đã dùngcho đàn heo của gia đình.

Nhận định về giá cả nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, ông Nguyễn Xuân Dương, Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi, cho hay “Hai nhóm chính tác động đến giá TACN trong nước lớn nhất là ngô và khô dầu các loại, nhất là đỗ tương, ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động chăn nuôi trong nước, đặc biệt là chăn nuôi gia cầm”

“Các nguyên liệu của chúng ta thiếu lại là thế mạnh của nước Nam Mỹ và Bắc Mỹ như Mỹ, Argentina, Brazil, châu Âu, Nga…. Đây là những nước có lợi thế về sản xuất ngũ cốc, trong khi ta không có lợi thế nên chúng ta phải nhập trong thời gian qua. Đó cũng là quy luật bình thường của kinh tế thị trường. Tuy nhiên nó cũng gây ra sự phụ thuộc của sản xuất trong nước với nguồn nhập khẩu”, ông Nguyễn Xuân Dương cho biết thêm.

Doanh nghiệp thức ăn vượt khó…

Không chỉ các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi gặp khó, mà không ít doanh nghiệp phụ gia thức ăn chăn nuôi cũng khó khăn theo. Theo tiết lộ của một nhân viên kinh doanh công ty phụ gia chuyên cung cấp axit tannin, giá thức ăn chăn nuôi cao nên không ít các nhà máy thức ăn chăn nuôi đã cắt giảm một số nguyên liệu. Bởi vậy, doanh số của công ty cũng giảm rõ rệt.

Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi nhỏ đang lâm vào trình trạng tình trạng thiếu hụt nguồn cung, vừa sản xuất, vừa chờ nguyên liệu. Mỗi tuần phải dừng sản xuất 2 ngày, tăng cường bảo hành bảo trì máy móc, sản lượng cũng giảm tới 50%, đại diện của một doanh nghiệp chuyên sản xuất thức ăn chăn nuôi cho biết, hiện càng làm càng lỗ. Vì chi phí đầu vào nguyên liệu tăng gấp đôi, trong khi giá bán sản phẩm tăng nhỏ giọt, chưa tương xứng.

Cũng theo nhiều doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, hiện họ không thể mua nguyên liệu theo quý, theo năm như trước mà chỉ dám mua theo từng tháng, tháng nào mua nguyên liệu đủ dùng cho tháng đấy.

Cũng theo chia sẻ của bà Bùi Thị Huyền – PGĐ Công ty Cổ phần dinh dưỡng Hải Thịnh, may mắn là doanh nghiệp đã có kế hoạch dài hạn, chủ động nguồn cung nguyên liệu nên không ảnh hưởng nhiều đến sản xuất và giá TACN biến động không quá lớn. Tuy vậy, để cân đối giá TACN với đầu vào mà vẫn phải đảm bảo chất lượng thức ăn và lợi nhuận, Hải Thịnh cũng đã phải áp dụng rất nhiều biện pháp kỹ thuật dinh dưỡng sao cho hợp lí.

Bà Huyền cũng cho rằng, giá thức ăn chăn nuôi tăng, cộng với dịch bệnh, giá sản phẩm gia cầm (đặc biệt là gà) thấp nên người dân không mặn mà với chăn nuôi, doanh số bán ra rất thấp. Tuy vậy, nhà máy thức ăn của Hải Thịnh cũng như nhiều công ty đang cũng vẫn phải cố gắng, tìm mọi cách để duy trì, vừa phục vụ cho hệ thống trang trại gà, vịt của doanh nghiệp mình; vừa đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Bà Huyền cũng cho rằng, thời gian tới giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi sẽ giảm nhưng sẽ không giảm nhưng không nhiều.

Để tránh rủi ro khi đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu nguyên liệu sản xuất đầu vào cho các nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi khi có sự cố như dịch Covid – 19 xảy ra vừa qua, giúp ổn định và không phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nhập khẩu, một số doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi lớn đã tự đi tìm các nguồn cung thay thế protein rẻ hơn, sẵn có hơn trong nước. Theo tiết lộ của lãnh đạo một công ty sản xuất bột lông vũ hàng đầu Việt Nam, doanh số của công ty này bán ra rất tốt và chuẩn bị tăng công suất. Công ty này đã hợp tác với một trong những đơn vị có thị phần sản xuất thức ăn chăn nuôi số 1 tại Việt Nam. Với hàm lượng protein trên 80% được sản xuất bằng công nghệ thủy phân, giúp vật nuôi dễ hấp thu, tiêu hóa và mức giá thành cạnh tranh, bột lông vũ có tiềm năng lớn trong việc thay thế các nguồn cung cấp protein khác, giúp giảm giá thành cho ngành thức ăn chăn nuôi.

Tâm An