Dịch cúm gia cầm bùng phát nghiêm trọng ở Mỹ và Pháp đang làm thắt chặt nguồn cung trứng gia cầm trên toàn cầu và đẩy giá loại thực phẩm quan trọng này tăng vọt, trong bối cảnh xung đột ở Ukraine làm gián đoạn các chuyến hàng đến châu Âu và Trung Đông.

Giá trứng tăng đặc biệt gây ảnh hưởng tới những người tiêu dùng vốn dựa vào trứng như một nguồn protein giá rẻ và thay thế cho thịt – đắt tiền hơn. Nhu cầu tăng vọt ở trước, trong và sau các ngày lễ Phục sinh và Lễ Vượt qua ở Mỹ và châu Âu, khi mọi gia đình đều sử dụng trứng để nướng và nhuộm trứng Phục sinh.

Theo tính toán của Reuters dựa trên dữ liệu của chính phủ liên bang và các tiểu bang, dịch cúm gia cầm đã quét sạch hơn 19 triệu con gà đẻ trứng trong các trang trại gia cầm thương phẩm của Mỹ trong năm nay, là đợt bùng phát dịch cúm gia cầm tồi tệ nhất kể từ năm 2015, làm mất đi khoảng 6% đàn gà của cả nước. Trong khi đó, Pháp đang hứng chịu đợt bùng phát dịch cúm gia cầm tồi tệ nhất từ ​​trước đến nay, với khoảng 8% số gà đẻ trứng đã bị tiêu hủy.

Gần 20 triệu con gà đẻ trứng ở Mỹ đã bị chết hoặc tiêu hủy do đợt dịch cúm gia cầm lần này.

Khi gia cầm bị nhiễm bệnh, toàn bộ đàn bị tiêu hủy để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Được biết, bệnh cúm gia cầm thường lây lan bởi các loài chim hoang dã.

Virus gây chết gia cầm và chiến tranh ở Ukraine đang là những thách thức mới nhất đối với các nhà cung cấp trứng, giữa bối cảnh họ vốn đang chật vật khó khăn vì tình trạng thiếu lao động và chi phí năng lượng và ngũ cốc dùng làm thức ăn chăn nuôi tăng quá cao.

Giá trứng tăng cũng đẩy giá thành ở tiệm bánh và các công ty thực phẩm gia tăng, bởi họ phải vật lộn với việc tăng chi phí cho bột mì và các hàng hóa khác.

Tổ chức Nông Lương Liên Hiệp quốc (FAO) cho biết giá lương thực thế giới đã tăng gần 13% trong tháng 3, lên mức cao kỷ lục mới do cuộc chiến ở Ukraine, nước xuất khẩu lúa mì và ngô, đẩy giá ngũ cốc lên cao.

Các nhà sản xuất cho biết giá trứng dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng cao vì sẽ mất nhiều tháng để các trang trại bị nhiễm bệnh có thể hoạt động trở lại. Dịch bệnh cũng cản trở công việc tại các cơ sở chế biến trứng có vỏ thành các sản phẩm như trứng khô và trứng lỏng được sử dụng trong các mặt hàng thực phẩm như hỗn hợp bánh ngọt, bánh kếp và bánh mì kẹp trứng.

Marcus Rust, giám đốc điều hành của Rose Acre Farms, nhà sản xuất trứng lớn thứ hai của Mỹ, cho biết: “Ngành công nghiệp sản phẩm trứng nhìn chung đang trong tình trạng hoảng loạn”. Ông cho biết, công ty của ong đã mất khoảng 1,5 triệu con gà đẻ trứng tại một trang trại ở Iowa do bị nhiễm virus cúm gia cầm.

Đàn gia cầm bị tổn thất nghiêm trọng

Iowa, bang sản xuất trứng hàng đầu của Mỹ, đã bị thiệt hại nặng nề sau khi tiêu hủy hai đàn, mỗi đàn có hơn 5 triệu con gà đẻ. Hôm thứ Tư (13/4), khu vực Nebraska cho biết một đàn gà đẻ trứng quy mô hơn 1,7 triệu con sẽ bị tiêu hủy. Việc những đàn gà quy mô khổng lồ như vậy bị tiêu hủy đã đẩy tốc độ tác động từ dịch cúm gia cầm ở Mỹ tớingành công nghiệp thực phẩm của Mỹ nhanh hơn là ở Châu Âu, nơi có những trang trại nhỏ hơn.

Đến 8/4, bang Florida đã xác nhận có 59 ổ dịch cúm gia cầm.

Công ty dữ liệu Urner Barry cho biết, giá bán buôn trứng ở khu vực Trung Tây Mỹ (giá giao ngay) đạt mức 3 USD/tá vào tháng 3, là mức cao thứ 2 trong lịch sử từ trước tới nay, và tăng gần 200% so với một năm trước. Mặc dù giá trứng tươi như vậy vẫn thấp hơn một chút so với mức cao kỷ lục lịch sử, 30,9 USD/tá hồi đầu đại dịch Covid-19, song giá các sản phẩm trứng như trứng nguyên chất lỏng đang ở mức cao kỷ lục, thông tin từ Urner Barry cho biết.

Tại Pháp, giá trứng bán buôn đã tăng 69% so với năm ngoái, văn phòng của FranceAgriMer ở Pháp cho biết. Đó là nguyên nhân khiến giá những thực phẩm làm từ trứng tăng lên.

Jean-Philippe Puig, giám đốc điều hành của tập đoàn nông sản Pháp – Avril, công ty sở hữu nhà sản xuất nước sốt Lesieur, cho biết: “Khi bạn sản xuất mayonnaise, sẽ khá phức tạp khi giá trứng tăng vọt. Bạn phải quay sang các siêu thị và thuyết phục họ chấp nhận tăng giá.”

Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ, quốc gia này đã tăng cường nhập khẩu trứng từ các nước bao gồm Pháp, Ý và Tây Ban Nha để tăng nguồn cung sau đợt bùng phát dịch cúm gia cầm tồi tệ nhất từ ​​trước đến nay vào năm 2015. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết, vào thời điểm hiện tại, nhập khẩu là một lựa chọn kém khả thi do dịch bệnh cũng bùng phát ở châu Âu.

Karyn Rispoli, phóng viên thị trường trứng của Urner Barry, cho biết: “(Việc thiếu trứng) trở thành một vấn đề toàn cầu trong bối cảnh thiếu hụt ở khắp mọi nơi”, và “Thật không may là bây giờ mọi nơi đều đang thiếu nguồn cung.”

Chuỗi cung ứng gặp gián đoạn

Không chỉ dịch bệnh, xung đột Nga – Ukraine bùng nổ cũng đang góp phần phá vỡ chuỗi cung ứng cho những khách hàng ở Trung Đông.

Santosh Kumar, người nhập khẩu trứng cho Farzana Trading ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, cho biết ông không nhận được thông tin về các chuyến hàng từ Ukraine vào UAE trong hai tuần qua. Ông cho biết Farzana đang nhập khẩu trứng từ Thổ Nhĩ Kỳ để thay thế trứng Ukraine.

Dữ liệu từ cơ quan thống kê nhà nước cho thấy Ukraine đã sản xuất 14,1 tỷ quả trứng vào năm 2021. Một năm trước đó, sản lượng đạt 16,2 tỷ quả trứng, nhiều hơn 15,7 tỷ quả được sản xuất tại Pháp, nước sản xuất trứng lớn nhất EU, theo tập đoàn CNPO của Pháp.

Ukraine trong những năm gần đây là nhà cung cấp trứng chính của EU, chiếm khoảng một nửa lượng nhập khẩu, nhiều hơn cả từ Mỹ.

Loic Coulombel, Phó chủ tịch CNPO, cho biết các nước Trung Đông là khách hàng mua trứng của Ukraine trước chiến tranh hiện đang phải nỗ lực tìm kiếm nguồn cung ở châu Âu để thay thế.

Ông nói: “Vấn đề là dịch cúm gia cầm không chỉ ở Pháp mà ở khắp Châu Âu. “Không có quốc gia châu Âu nào khác có thể có một khối lượng lớn để bù đắp cho sự thiếu hụt”, Coulombel, nhà sản xuất khoảng 1 triệu quả trứng ở các vùng Brittany và Normandy của Pháp, cho biết.

Ở Green Bay, Wisconsin, Liz Rehberg, chủ cửa hàng bánh ngọt The Bakery, cho biết giá 15 chục quả trứng đã tăng lên 45 USD hiện nay, từ mức 26 USD chỉ cách đây vài tuần. Do đó, bà đang cân nhắc xem có nên tăng giá hay giảm kích cỡ các sản phẩm nướng của mình hay không.

“Bạn chỉ đặt hàng vì bạn cần trứng,” “Sau đó, bạn nhìn vào giá và bạn thốt lên ‘Ôi Chúa ơi!’, rồi quay đi”, bà Rehberg nói.

Tham khảo: Usatoday, Refinitiv

Vân Chi

Nhịp sống kinh tế