[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Đến thăm gia đình ông Thèn Seo Sài, dân tộc Nùng, sinh năm 1955, thương binh hạng ¾, thôn Bản Tàn xã Trung Thành huyện Vị Xuyên (Hà Giang) mọi người đều khâm phục nghị lực “thương binh tàn nhưng không phế” của ông.

Tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979, đến năm 1984 ông xuất ngũ trở về địa phương là thời điểm gia đình gặp nhiều khó khăn về kinh tế. Với truyền thống bộ đội cụ Hồ, ông Sài không quản ngại khó khăn, gian khổ và luôn nung nấu ý chí vượt khó thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Từ suy nghĩ đó, ông quyết xây dựng kinh tế gia đình từ chăn nuôi tổng hợp kết hợp với trồng trọt.

Ông Thèn Seo Sài đang chăm sóc đàn trâu của gia đình

Ban đầu khi nguồn vốn còn nhỏ, ông Sài đầu tư nuôi gà thả vườn và lợn nái sinh sản kết hợp với nuôi lợn thương phẩm. Nhờ “lấy ngắn nuôi dài”, khi đã có nguồn vốn khá trong tay, ông Sài bàn với gia đình đào hơn 2000 m² mặt nước để tận dụng nguồn nước suối gần nhà để nuôi cá. Bên cạnh đó, do gia đình có nguồn đất đồi rộng, ông Sài tiếp tục mở rộng qui mô chăn nuôi gà đồi và xây dựng thêm chuồng trại để mở rộng qui mô phất triển chăn nuôi lợn nái và lợn thịt. Khi kinh tế gia đình đã trở lên khá giả, ông Sài tiếp tục đầu tư phát triển chăn nuôi trâu gắn với trồng cỏ. Trong chăn nuôi trâu, gia đình ông Sài thường duy trì đàn từ 7 -8 con, trong đó có 3 con trâu cái sinh sản để cung cấp nguồn giống cho gia đình. Bên cạnh đó, khi xuất bán trâu trưởng thành, ông Sài tiếp tục mua thêm trâu giống và trâu gầy yếu về nuôi vỗ béo.

Ông Sài cho biết: Trong quá trình chăn nuôi, quan trọng nhất là khâu chọn giống tốt, vệ sinh chuồng trại và tiêm phòng dịch bệnh. Bên cạnh đó, để quá trình chăn nuôi thành công đòi hỏi người chăn nuôi phải không ngừng học hỏi kinh nghiệm qua thực tiễn và qua các phương tiện thông tin đại chúng để kịp thời rút kinh nghiệm cho phù hợp. Đối với nhà nông, quá trình chăn nuôi kết hợp với trồng trọt mang lại nhiều lợi ích về kinh tế, nó giúp nhà nông giảm chi phí về phân bón; ngoài ra, phân gia súc, gia cầm còn giúp cải tại đất và làm tăng năng suất cây trồng. Bên cạnh đó, các sản phẩm từ trồng trọt như cám gạo, ngô hạt, thâm cây ngô là nguồn thức ăn để đầu tư phát triển chăn nuôi.

Khi được hỏi về thu nhập, ông Sài cho biết: Trong những năm gần đây, mỗi năm thu nhập từ chăn nuôi lợn nái và lợn thịt vào khoảng 150 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 90 triệu đồng. Chăn nuôi gà đồi thu nhập khoảng 150 triệu đồng mỗi năm, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 80 triệu đồng. Đối với nuôi cá, tổng thu trong một năm khoảng 100 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 70 triệu đồng. Trong chăn nuôi trâu, trong một năm gia đình thường xuất bán  làm 2 lứa, mỗi lứa bán từ 3 -4 con, tổng số tiền bán trâu mỗi năm từ 200 – 220 triệu đồng, sau khi trừ chi phí còn lãi khoảng 120 triệu đồng mỗi năm. Ngoài ra, lương thực thu được từ gần 1 ha lúa và trên 1,2 ha ngô dùng để phục vụ sinh hoạt cho gia đình và phát triển chăn nuôi.

Như vậy, từ mô hình chăn nuôi tổng hợp, gia đình ông Thèn Seo Sài đã có nguồn thu nhập từ 340 – 360 triệu đồng mỗi năm.

Ông Đặng Văn Sáng, Chủ tịch UBND xã Trung Thành cho biết: Gia đình ông Thèn Seo Sài là một tấm gương sáng về người thương binh “tàn nhưng không phế”. Mô hình phát triển kinh tế của gia đình ông Sài là một điển hình của xã trong phát triển chăn nuôi kết hợp với trồng trọt tại địa phương. Trong những năm qua, chúng tôi đã lấy mô hình phát triển chăn nuôi tổng hợp của gia đình ông Thèn Seo Sài để tuyên truyền cho mọi người dân trong xã học tập và làm theo.

Từ những thành tích trong quá trình phát triển chăn nuôi tổng hợp kết hợp với trồng trọt cho thu nhập cao, gia đình thương bình Thèn Seo Sài đã được Hội Cựu chiến binh, Phòng Thương binh và xã hội huyện Vị Xuyên biểu dương khen ngợi và tặng nhiều giấy khen trong nhiều năm qua.

                                                                       Phạm Văn Phú

                                             Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Hà Giang