[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội từ 27/4/2021 đến nay nên hoạt động chung của các cơ sở giết mổ gặp rất nhiều khó khăn. Một số cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm phải tạm dừng giết mổ.

Nguyên nhân chủ yếu là do cơ sở giết mổ nằm trong vùng cách ly, vùng phong tỏa, chưa có “phương án” cụ thể về phòng chống dịch Covid-19 theo quy định; do thị trường tiêu thụ sản phẩm gia súc gia cầm bị thu hẹp, khó tiêu thụ nhất là tiêu thụ ở các trường học, nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể; do gặp khó khăn cả đầu ra, đầu vào của sản phẩm trong thời gian giãn cách; do thu nhập lợi nhuận của chủ cơ sở không đảm bảo, không đủ chi phí cho các hoạt động như ở trạng thái bình thường.

Giết mổ gia cầm tại cơ sở giết mổ Lan Vinh

Nhiều khó khăn

Việc giãn cách xã hội trên địa bàn đã ảnh hưởng trực tiếp tới các hoạt động giết mổ, vận chuyển, kinh doanh buôn bán động vật, sản phẩm động vật ra vào các cơ sở giết mổ. Ảnh hưởng trực tiếp đến lực lượng đang làm nhiệm vụ tại cơ sở cả về tâm lý và thu nhập. Song đây là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho người dân hàng ngày nên vẫn phải đảm bảo duy trì thực hiện. Sự lây lan trực tiếp của dịch bệnh Covid-19, một số người đang làm nhiệm vụ đã có tiếp xúc với người nhiễm bệnh (F0) trở thành đối tượng nhiễm bệnh (F1, F2) nên buộc phải nghỉ việc để cách ly theo quy định.

 Thị trường tiêu thụ (nhà hàng, bếp ăn trường học, bếp ăn tập thể … ) bị tạm dừng hoạt động phải đóng cửa nên nhu cầu mua thực phẩm của người dân giảm mạnh tác động lớn đến hoạt động giết mổ.

Việc thực hiện phương án “3 tại chỗ” đối với cơ sở giết mổ, người làm việc trong cơ sở đều gặp không ít khó khăn do người lao động phải thực hiện việc xét nghiệm, phải ăn nghỉ tại chỗ, mọi chi phí tăng cao, thu nhập lại thấp đi; bên cạnh đó các sinh hoạt đời thường của từng người bị đảo lộn, thay đổi thích ứng với yêu cầu nhiệm vụ, tình hình mới.

Với các chủ cơ sở khi thực hiện “3 tại chỗ” mọi chi phí đều tăng từ việc vận chuyển lưu thông, bố trí nơi nghỉ cho người lao động đến việc tiêu thụ sản phẩm. Có cơ sở, sản phẩm thịt vẫn tiêu thụ được, nhưng phần phụ phẩm hầu như không tiêu thụ được (do các chuỗi nhà hàng, bếp ăn tạm dừng hoặc ngừng hoạt động), phụ phẩm phải cấp đông nên tăng thêm chi phí.

Đối với lực lượng tham gia hoạt động tại các cơ sở giết mổ số lượng đông, mặc dù đã được chính quyền các cấp quan tâm tổ chức tiêm phòng vắc xin  song do hàng ngày vẫn phải tiếp xúc với nhiều người nên nguy cơ nhiễm bệnh là rất cao, khi có lây nhiễm trong cộng động cũng sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến cả hoạt động của cơ sở giết mổ.

Mặt khác, công tác kiểm soát giết mổ tại các cơ sở tập trung phải thực hiện thời điểm ban đêm (bắt đầu từ 11h hôm trước đến 6 h sáng hôm sau), trong qua trình đi làm nhiều người hiện phải qua rất nhiều các chốt kiểm dịch y tế ở các địa điểm khác nhau (phải thực hiện trình báo cả lượt đi, lượt về) cũng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc, tâm lý hành nghề trong thời gian giãn cách xã hội.

Dự báo trong thời gian tới

 Diến biến dịch bệnh Covid 19 còn phức tạp, nhiều nơi tiếp tục bị giãn cách, các cơ sở giết mổ tiếp tục gặp khó khăn trong việc nhập gia súc gia cầm về giết mổ, lưu thông vận chuyển gia súc gia cầm đã giết mổ đi tiêu thụ.

Lực lượng thực hiện hoạt động giết mổ (chủ cơ sở, công nhân, phục vụ) không ổn định do bố trí việc làm, thu nhập không đảm bảo; có trường hợp nhiễm bệnh buộc phải cách ly theo quy định.

Một số cơ sở giết mổ có thể tiếp tục bị đóng cửa, tạm dừng hoạt động do phát sinh dịch bệnh (lây nhiễm trong cộng đồng) ảnh hưởng nhiều đến duy trì hoạt động, thu nhập, bố trí nhân lực và các hoạt động liên quan khác.

Tình trạng giết mổ nhỏ lẻ xuất hiện, kể cả trong vùng bị giãn cách, phong tỏa để tự cung, cầu (chủ yếu là lợn, gia cầm) trong khu vực gia đình, khu vực phong tỏa, giãn cách để tự cung cấp thực phẩm hàng ngày trong khu vực từ đó khó khăn trong công tác quản lý, trực tiếp ảnh hưởng đến môi trường, dịch bệnh trên đàn gia súc gia cầm. 

Giết mổ lợn tại Công ty Cổ phần Thực phẩm Vinh Anh (Thường Tín, Hà Nội)

Giải pháp thực hiện trong thời gian tới

  Các cấp chính quyền tăng cường các biện pháp phòng chống dịch bệnh Covid tại các cơ sở giết mổ. Tiếp tục duy trì hoạt động của các Chốt kiểm dịch y tế ở ngay cơ sở hoặc vòng ngoài cơ sở giết mổ để siết chặt quản lý người ra, vào cơ sở giết mổ, nhất là các cơ sở giết mổ tập trung. Đảm bảo ưu tiên tiêm phòng vắc xin Covid cho các lực lượng hoạt động tại cơ sở giết mổ, các chủ hộ kinh doanh, vận chuyển ra vào cơ sở giết mổ với tỷ lệ cao nhất để tạo miễn dịch chủ động.

Đối với các cơ sở giết mổi tập trung lớn (tại Thanh Trì, Chương Mỹ, Phú Xuyên, Đông Anh, Ga Lâm …) đảm bảo nghiêm ngặt các phương án hoạt động đã được chính quyền địa phương phê duyệt chấp thuận. Tạo điều kiện tốt nhất để phương án “3 tại chỗ” được thực hiện phù hợp với từng cơ sở (ăn, nghỉ, làm việc tại cơ sở).

Đối với các cơ sở giết mổ tập trung bán công nghiệp, công tác phòng chống dịch Covid-19 càng phải thực hiện nghiêm ngặt để duy trì hoạt động bình thường, đáp ứng về số lượng gia súc gia cầm giết mổ cung ứng hàng ngày cho người tiêu dùng.

Trường hợp một số cơ sở phát sinh phải tạm dừng hoạt động thì thực hiện phương án đưa về các cơ sở có đủ điều kiện giết mổ để khắc phục khó khăn về số lượng giết mổ hàng ngày (như cơ sở giết mổ Vinh Anh). Một số cơ sở thời gian qua phải tạm dừng hoạt động phải huy động mọi nguồn lực để tháo gỡ khó khăn, đảm bảo có phương án giết mổ đúng quy đinh được chính quyền phê duyệt chấp thuận hoạt động trở lại (Chương Mỹ, Phú Xuyên …).

Tăng cường làm công tác tuyên truyền để các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm thực hiện đúng các quy định hướng dẫn của Bộ NN& PTNT (tại văn bản số 4884/BNN-TY ngày 03/8/2021) về việc thực hiện công tác kiểm soát giết mổ động vật trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19. Đồng thời tiếp tục làm công tác kiểm tra, giám sát tại lò mổ, các chốt kiểm dịch gia súc, ngăn chặn việc vận chuyển lưu thông đến cơ sở giết mổ (đầu vào).

 Đối với ngành Thú y, đảm bảo lực lượng tham gia hoạt động kiểm soát tại tất cả các cơ sở giết mổ tập trung, bố trí kịp thời đối với các trường hợp cán bộ trong quá trình thực hiện không may bị nhiễm bệnh trong cộng đồng buộc phải cách ly. Tăng cường tuyên truyền để các lực lượng tham gia tại các cơ sở giết mổ chủ động sử dụng bảo hộ lao động, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch Covid ở mọi lúc mọi nơi (biện pháp 5K) để hạn chế thấp nhất bị lây nhiễm bệnh. 

Các huyện tập trung thu hút các nhà đầu tư để xây dựng các cơ sở giết mổ tập trung, công nghệ cao tại các địa điểm đã được quy hoạch (theo Quyết định số 761/QĐ-UBND ngày 17/02/2020 của UBND Thành phố). Đề xuất Thành phố có chính sách đặc thù về hỗ trợ nhà đầu tư xây dưng các cơ sở giết mổ tập trung để giảm nhanh phương thức giết mổ nhỏ lẻ. Đồng thời tiếp tục triển khai có hiệu quả về hỗ trợ phí giết mổ cho các chủ cơ sở (theo Nghị quyết 10/2018/NQ-HĐND ngày 05/12/2018 của HĐND Thành phố).  

Nguyễn Ngọc Sơn – Chi cục trưởng

Chi cục Chăn nuôi và Thú y Hà Nội