Mấy ngày qua, ở các cửa khẩu, lối mở trên tuyến biên giới Lạng Sơn, phía Trung Quốc bất ngờ ngừng mua heo khiến giá rớt, thương lái trong nước thua lỗ thê thảm.

Xe chở heo từ khu vực biên giới Na Hình (H.Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn) phải quay trở lại Ảnh: Hoàng Phan

Khoảng 5 ngày trở lại đây, cánh thương lái gom heo xuất khẩu đi Trung Quốc (TQ) lỡ đưa hàng về Lạng Sơn sống trong tình cảnh đứng ngồi không yên khi phía TQ giảm mua rồi ngừng hẳn ở khắp các cửa khẩu, lối mở Trùng Khánh, Na Hình (H.Văn Lãng); Chi Ma (H.Lộc Bình); Bình Nghi (H.Tràng Định); Bản Chắt (H.Đình Lập)… Ông Nguyễn Văn Tiệp (trú xã Vân Thủy, H.Chi Lăng) cho biết ngày cao điểm mỗi lối mở, cửa khẩu có hàng trăm xe heo từ VN được xuất sang biên giới. Sang đầu tháng 5, tại một vài điểm TQ giảm số lượng giao dịch khiến các thương lái VN cho xe chạy đôn đáo từ điểm này sang điểm nọ để xuất hàng. “Khoảng 5 ngày trở lại đây, TQ ngừng thu mua trên toàn tuyến biên giới khiến hàng trăm xe heo dồn ứ, quay đầu về nội địa”, ông Tiệp nói.

Thương lái Trung Quốc tranh mua heo với TP.HCM, thổi giá tăng vùn vụt khiến người tiêu dùng nội địa phải gánh chịu mức giá phi lý.

Giá rơi tự do

Cũng theo ông Tiệp, thời điểm phía TQ mua nhiều heo, giá xuất khẩu luôn ở ngưỡng 60.000 – 61.300 đồng/kg. Thương lái đi mua trong dân, từ các trang trại làm hợp đồng với giá 54.000 – 57.000 đồng/kg. Nhưng khi các xe heo bị dồn ứ lại, chủ hàng phải tìm mọi cách bán hàng cắt lỗ. Trong ngày 12.5, giá bán heo vào các lò mổ chỉ còn từ 45.000 – 46.000 đồng/kg, thương lái lỗ trên 10.000 đồng/kg. “Cộng cả chi phí vận tải và thuê nhân công, 3 xe với gần 100 tấn heo đã thu gom, tôi lỗ hơn 300 triệu đồng”, ông Tiệp thở dài.

Một thương lái khác cho biết do lượng heo ùn ứ quá nhiều, các lò mổ ở Lạng Sơn hoạt động hết công suất mỗi ngày chỉ tiêu thụ được vài chục xe nên nhiều thương lái phải đôn đáo đưa heo quay về các lò mổ ở Bắc Giang, Bắc Ninh, thậm chí là Hà Nội bán cắt lỗ. “Tình trạng TQ ngừng mua đột ngột không phải bây giờ mới xảy ra, nhưng năm nay thời gian kéo dài ngày khiến chúng tôi điêu đứng. Giá rớt mạnh mà heo càng để càng hao cân, buộc phải bán tống bán tháo. Nhiều anh em gom hàng với số lượng lớn, bình thường xuất đi TQ mỗi ngày 5 – 7 xe, hàng dồn ứ lại mỗi ngày mất vài trăm triệu”, ông này nói.

Không chỉ các thương lái, người chăn nuôi trong nước cũng lập tức chịu tác động khi giá heo thu mua đã sụt giảm. Tại Lạng Sơn, Bắc Giang… giá heo loại ngon giờ giảm chỉ còn dưới 50.000 đồng/kg. Tính ra, mỗi con heo người chăn nuôi đã mất tiền triệu nếu so với lúc cao điểm.

Khuyến cáo không đưa heo lên biên giới

Trung tá Nguyễn Xuân Thắng, Đồn trưởng Đồn biên phòng Chi Ma (H.Văn Lãng), xác nhận thông tin từ đầu tháng 5, số lượng heo từ VN bán qua TQ giảm hẳn, chỉ còn khoảng 3 – 5 xe/ngày và vài ngày trở lại đây thì không bán được xe nào. Cũng theo trung tá Thắng, do VN và TQ chưa có thỏa thuận chính thức về giao thương sản phẩm động vật nên mỗi khi TQ thay đổi chính sách thì thương lái VN rất khó xuất được hàng.

Tương tự, bà Đào Thu Lan, Trưởng phòng Tham mưu xử lý vi phạm thuộc Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn, cho biết từ nhiều năm nay việc xuất khẩu heo do phía TQ điều tiết. Những ngày vừa qua, khi phía TQ ngừng mua heo ở các cửa khẩu lối mở, Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn đã có khuyến cáo thương lái, các chủ hàng ngừng vận chuyển heo lên Lạng Sơn nhằm tránh tình trạng dồn ứ, xe phải quay đầu về nội địa mà tốn kém chi phí, gánh lỗ nặng.

Theo một lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Giang, việc TQ ngừng thu mua heo ở biên giới Lạng Sơn khiến lượng heo nội địa ứ theo. Trong ngày 12.5, Bắc Giang chỉ có khoảng 800 con heo thịt và 600 heo sữa được chứng nhận kiểm dịch nhưng chuyển hàng đi qua các cửa khẩu ở Móng Cái (Quảng Ninh) và Tà Lủng (Cao Bằng). “Giá heo ở địa phương trong ngày đã giảm trên dưới 2.000 đồng/kg và nếu phía TQ vẫn ngừng mua thời gian kéo dài chắc chắn sẽ tác động xấu đến người chăn nuôi”, vị lãnh đạo này lo lắng.

Bắt giữ 20 tấn thịt heo không rõ nguồn gốc

Ngày 12.5, ông Trần Huy Diệu, Đội trưởng Đội quản lý thị trường số 1 – Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn, xác nhận ngày 10.5 lực lượng liên ngành công an, quản lý thị trường đã phát hiện và bắt giữ 11,3 tấn thịt heo trên xe container đang được mua bán tại bãi đỗ xe Trang trại Thanh Nga (xã Mai Pha, TP.Lạng Sơn); trong đó khoảng 2 tấn thịt đang chuyển màu, bốc mùi hôi thối. Cũng tại bãi xe này, cơ quan chức năng phát hiện thêm 8,2 tấn thịt khuỷu đông lạnh đóng gói trong các thùng carton không rõ nguồn gốc. Toàn bộ số thịt này bị tạm giữ chờ điều tra, xử lý.

Hoàng Phan – Lê Thanh Hiền

(Theo Báo Thanh Niên)