[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – HTX Trường Thành là đơn vị chăn nuôi lợn thịt đầu tiên được cấp chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam. Chứng nhận này khẳng định lợn được chăn nuôi trong môi trường tiêu chuẩn, kiểm soát chặt chẽ, rõ ràng và nghiêm ngặt trong suốt quá trình nuôi từ con giống, thức ăn đến khâu cuối cùng là giết mổ và đưa sản phẩm ra thị trường. 

• Thực phẩm hữu cơ: Đắt có ‘xắt ra miếng’?

Lợn hữu cơ của HTX nằm ngay trên nền đất sạch, không bốc mùi chất thải. Lớp đất có tưới chế phẩm E.M giúp toàn bộ chất thải được vi sinh vật có lợi phân hủy hết. Nhờ vậy, trang trại luôn sạch sẽ, không có mùi hôi của chất thải và ruồi muỗi.

Thay đổi tư duy trong chăn nuôi

Những năm trước đây, khi phong trào chăn nuôi lợn bùng nổ ở nhiều địa phương trên cả nước. Bên cạnh việc đem lại thu nhập, giúp đời sống khá lên thì việc chăn nuôi phát triển ồ ạt khiến môi trường ô nhiễm ở mức độ nghiêm trọng. Người nuôi vì lợi nhuận chỉ chạy theo số lượng, ít quan tâm đến chất lượng, nên khi thị trường biến động người dân đã phải chịu nhiều thiệt hại nặng nề, chưa kể đến dịch bệnh liên tiếp xảy ra khiến cho người chăn nuôi có nguy cơ trắng tay. Báo chí và các cơ quan chức năng liên tiếp phát hiện ra hàng loạt thịt lợn bẩn, thịt lợn kém chất lượng gây nên những hiểm họa bệnh tật khôn lường cho người tiêu dùng. Thịt lợn bẩn trở thành một tên đao phủ thầm lặng trong mỗi bữa ăn của người dân. Đứng trước thực tế đó, ông Tô Hiến Thành (Giám đốc HXT Trường Thành) đã đưa ra một quyết định táo bạo và đầy mới mẻ đó là mô hình chăn nuôi lợn theo tiêu chuẩn Hữu cơ.

Trang trại lợn của HTX Trường Thành cơ sở 2 ở thôn Danh Thượng 2, xã Danh Thắng, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang nằm trên khuôn viên trên 5 ha, được xây dựng hiện đại, có hệ thống làm mát, quạt hút gió, đồng thời tận dụng hơi nước chảy theo giàn mát để dung hòa nhiệt độ trong chuồng nuôi. Đàn lợn hiện có 200 lợn nái và 2.000 lợn thịt. Lợn nái được phân theo từng ô chuồng, đánh số thứ tự, có ký hiệu riêng để tiện chăm sóc, theo dõi. Lợn thịt được kiểm soát chặt chẽ, quản lý dịch bệnh, được tiêm phòng vắc xin bắt buộc với một số bệnh như tai xanh, dịch tả, tụ huyết trùng… Lý lịch của toàn bộ đàn lợn được ghi chép tỉ mỉ, cẩn thận, đảm bảo truy xuất nguồn gốc. Một điểm khác biệt của đàn lợn hữu cơ đó là thay vì nằm trên nền xi măng, chúng được chơi, đùa nghịch trên một lớp đất có tưới chế phẩm E.M của Nhật giúp toàn bộ chất thải được vi sinh vật có lợi phân hủy hết. Công nghệ này, giúp trang trại luôn sạch sẽ không có mùi hôi của chất thải và ruồi, muỗi. Nước thải được đưa xuống hố biogas và được xử lí qua bể thải.

Theo đó, toàn bộ quá trình nuôi lợn tại đây bắt đầu từ khâu giống (đầu vào lợn bố – mẹ được tuyển chọn kỹ càng) kiểm soát chặt chẽ, tiêm phòng và quản lý dịch bệnh với lý lịch từng con. Đến khi phối giống và sinh sản lợn con lại được kiểm soát tiếp một lần nữa đối với từng con trong suốt quá trình nuôi.

Toàn bộ thức ăn hoàn toàn từ nguồn thực vật được kiểm tra chặt chẽ từ khâu nhập nguyên liệu, nguồn nước uống (nước uống của đàn lợn được xử lý qua hệ thống lọc và được kiểm nghiệm liên tục). Thành phần thức ăn chủ yếu gồm bột ngô, cám gạo, đậu tương, dầu ăn đáp ứng đủ khẩu phần dinh dưỡng. Loại thức ăn này không chứa hóc môn tăng trưởng, chất tăng trọng hay các chất tạo nạc, giúp lợn khỏe mạnh, tăng trưởng tốt, sạch bệnh mà không cần dùng đến thuốc kháng sinh. HTX Trường Thành đã chủ động sử dụng các chế phẩm sinh học và dược liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên để thay thế cho việc sử dụng kháng sinh trong điều trị bệnh và nhằm tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi.

Hệ thống chuồng nuôi được HTX Trường Thành xây dựng khép kín với quy mô lớn; được trang bị quạt thông gió, giàn làm mát, bảo đảm mát về mùa hè, ấm về mùa đông; chuồng trại thường xuyên được vệ sinh sạch sẽ và khử trùng nghiêm ngặt phương tiện ra, vào chuồng trại. Hằng ngày, trong quá trình chăm sóc công nhân đều phải ghi nhật ký chi tiết để nắm bắt mọi diễn biến về thể trạng và trạng thái của lợn; theo dõi những tác động của con người, môi trường xung quanh tới lợn nuôi. Qua đó, sẽ kiểm soát được chặt chẽ sức khỏe của lợn để đảm bảo trong suốt quá trình nuôi chúng là những con lợn khỏe mạnh không dịch bệnh.

Cùng với đó, để bảo đảm sản phẩm thịt khi giết mổ không bị nhiễm khuẩn, hệ thống giết mổ (có giấy phép) được HTX đặt ngay trong trang trại, có trang bị phòng lạnh với đầy đủ các thiết bị hiện đại. Trước khi giết mổ, đàn lợn được tắm rửa sạch sẽ ở một ô chuồng, sau đó chúng được chích điện cho ngất, giúp lợn không bị stress và thịt lợn sau khi mổ được cấp đông ngay tại chỗ. Để đảm bảo sự vận hành xuyên suốt, toàn bộ trang trại được lắp camera giám sát từ khu chế biến thức ăn, chuồng trại chăn nuôi tới khu giết mổ, vận chuyển… Tất cả, đã giúp HTX Trường Thành tạo ra sản phẩm chất lượng đến tay người tiêu dùng. Đây cùng chính là điều làm nên sự khác biệt, đẳng cấp của sản phẩm thịt lợn hữu cơ do HTX Trường Thành sản xuất và cung cấp ra thị trường so với các loại thịt lợn được gọi là sạch hiện nay.

• Nhập nhèm thực phẩm hữu cơ

Vì sức khỏe cộng đồng để xây dựng thương hiệu

Với phương châm “Vì sức khỏe của người tiêu dùng”, HTX Trường Thành không ngừng nâng cao ý thức trong sản xuất, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn theo quy định để hướng tới mục tiêu đưa thịt lợn Hữu cơ Trường Thành trở thành thương hiệu mạnh trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm sạch và là địa chỉ tin cậy của người tiêu dùng.

Nhờ có chất lượng vượt trội mà sản phẩm thịt lợn Trường Thành đã có chỗ đứng trên thị trường được nhiều khách hàng khó tính tin dùng và đã chinh phục các chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch có tiếng trên địa bàn Hà Nội như: Chuỗi cửa hàng Thực phẩm sạch Bác Tôm, Công ty Cổ phần dịch vụ thực phẩm sạch Hellomam, Cửa hàng thực phẩm sạch EcoFood, Chuỗi cửa hàng Thực phẩm sạch Topgreen, Chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch Sói Biển, Cửa hàng thực phẩm sạch Thóc Vàng, Chat food, Seven Food, Triệu Long, Chào buổi sáng… và một số tỉnh lân cận. Nhiều trường mầm non trong địa bàn tỉnh Bắc Giang là khách hàng thường xuyên đặt mua thịt lợn hữu cơ HTX Trường Thành. Hiện, mỗi tháng HTX cung cấp ra thị trường khoảng 25 – 30 tấn thịt lợn hữu cơ (giá trung bình 200.000 đ/kg).

Giấy chứng nhận hữu cơ

Còn nhiều gian nan

Với cách chăn nuôi hữu cơ, để lợn đạt tới 100 kg/con thời gian nuôi lên tới 7 tháng, trong khi đó với cách nuôi thông thường bằng cám công nghiệp chế biến sẵn, thời gian nuôi chỉ mất có 4 tháng. Bên cạnh đó, chăn nuôi theo quy trình hữu cơ các chi phí khác cũng tăng cao hơn 50% so với chăn nuôi theo phương pháp công nghiệp, song cũng nhờ vậy mà thịt lợn hữu cơ có chất lượng cao hơn hẳn.

Bên cạnh đó, ở Việt Nam chưa có quy chuẩn hữu cơ mà chủ yếu vẫn dựa vào tiêu chuẩn của một số quốc gia trên thế giới như châu Âu, Nhật Bản… Mặt khác, hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm được cung cấp từ các trang trại chăn nuôi lợn cũng mang tên gọi thịt lợn hữu cơ, nhưng thực chất những sản phẩm từ các trang trại này chưa đạt được tiêu chuẩn này mà chỉ mới hướng tới tiêu chuẩn quy trình hữu cơ. Do đó, các cơ quan quản lý Nhà nước cần có những tiêu chí để phân biệt rõ ràng những sản phẩm thị lợn này, tránh tình trạng “vàng thau lẫn lộn” làm thiệt thòi cho những người làm ăn nghiêm túc. Nên rạch ròi những đơn vị được cấp phép là lợn hữu cơ và đơn vị làm theo hướng hữu cơ. Đối với thị trường, để người tiêu dùng nhận biết, phân biệt được những sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ và những sản phẩm được sản xuất theo hướng hữu cơ, thì sản phẩm đạt tiêu chuẩn hữu cơ thì phải có giấy chứng nhận cùng các quy định khác để người tiêu dùng có thể truy xuất được nguồn gốc sản phẩm.

Hà Ngân