Trong tuần qua, các thông tin công bố cho thấy hoạt động kinh tế toàn cầu tiếp tục suy giảm khi chỉ số PMI ước tính nhanh của Mỹ và khu vực Eurozone đều ở dưỡi ngưỡng 50. Trong khi đó, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc quyết định giữ nguyên lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.

Tại Mỹ

 Theo ước tính nhanh của S&P, chỉ số PMI tổng hợp của Mỹ tháng 11/2022 đã giảm xuống 47,6 từ mức 50,4 của tháng 10/2022 và thấp hơn nhiều so với dự báo là 50. Như vậy, hoạt động kinh doanh tháng 11/2022 của Mỹ đã giảm tháng thứ năm liên tiếp, với số lượng đơn đặt hàng mới giảm xuống mức thấp nhất trong hai năm rưỡi do lạm phát và lãi suất cao khiến nhu cầu giảm.

Trong khi đó, thị trường lao động Mỹ đang có dấu hiệu suy yếu khi số đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc ngày 19/11/2022 ở mức 240 nghìn đơn, cao hơn so với dự báo 225 nghìn đơn. Thị trường lao động và lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt, dường như Fed đang đạt được tiến bộ trong cuộc chiến chống lạm phát và đã phát đi tín hiệu về khả năng giảm tốc độ nâng lãi suất, nghĩa là sẽ có những đợt nâng lãi suất nhỏ hơn cho đến cuối năm nay và đến năm 2023.

Thông tin khả quan hơn đối với nền kinh tế Mỹ trong tuần vừa qua là tâm lý người tiêu dùng có dấu hiệu khả quan hơn mức ước tính sơ bộ. Theo đó, chỉ số niềm tin người tiêu dùng của Đại học Michigan đối với Mỹ tháng 11/2022 đã được điều chỉnh lên 56,8 từ mức ước tính sơ bộ vào đầu tháng là 54,7 và cao hơn dự báo của thị trường là 55.

 Tại Trung Quốc

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã thông báo giữ nguyên lãi suất cho vay cơ bản trong tháng thứ ba liên tiếp vào tháng 11/2022, trong bối cảnh đồng Nhân dân tệ tiếp tục chịu áp lực giảm giá và hoạt động kinh tế chậm lại do các ca nhiễm COVID gia tăng và các hạn chế hoặc phong tỏa ở một số thành phố.

Ngày 23/11/2022, Trung Quốc đã thực hiện nhiều biện pháp hạn chế hơn nhằm khống chế số ca mắc COVID-19 đang tăng mạnh. Trong khi đó, để hỗ trợ thị trường bất động sản, PBoC yêu cầu các ngân hàng ổn định hoạt động cho vay đối với các công ty bất động sản và xây dựng thông qua việc gia hạn khoản vay liên quan tới phát triển bất động sản và khoản vay uỷ thác hiện có một cách hợp lý. PBOC đang lên kế hoạch cung cấp 200 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 28 tỷ USD) dưới dạng các khoản vay cho vay lại không lãi suất đối với các ngân hàng thương mại đến cuối tháng 03/2023, nhằm hỗ trợ các ngân hàng trong việc cung cấp vốn phù hợp cho các dự án bất động sản bị đình trệ.

Tại châu Âu

Các thông tin công bố trong tuần cho thấy mức độ suy giảm kinh tế của khu vực Eurozone có dấu hiệu giảm bớt khi chỉ số PMI sản xuất tăng so với tháng trước và chỉ số niềm tin tiêu dùng cải thiện. Theo ước tính nhanh của S&P Global, chỉ số PMI ngành sản xuất của Khu vực đồng Euro tháng 11/2022 đã tăng lên 47,3 từ mức 46,4 trong tháng 10/2022 và cao hơn mức dự 46.

Mặc dù đây là tháng giảm thứ 5 liên tiếp của hoạt động sản xuất, nhưng tốc độ giảm đã chậm lại. Trong khi theo khảo sát của Eurostat, chỉ số niềm tin của người tiêu dùng tại Khu vực đồng Euro đã tăng 3,6 điểm lên -23,9 vào tháng 11/2022, khả quan hơn so với mức dự báo -26. Niềm tin của người tiêu dùng trong tháng 10 cũng được điều chỉnh lên -27,5 từ mức ước tính -27,6 trước đó. Tuy nhiên, niềm tin của người tiêu dùng vẫn ở mức rất thấp so với mức trung bình dài hạn. Tại Liên minh châu Âu, tâm lý người tiêu dùng tăng 2,8 điểm lên -25,8 trong tháng 11/2022.

Kinh tế trong nước

Kinh tế thế giới khó khăn đã bắt đầu tác động đến kinh tế Việt Nam khi hoạt động xuất khẩu hàng hóa chậm lại rõ rệt. Theo ước tính, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam ra thị trường thế giới trong tháng 11/2022 chỉ đạt 29,5 tỷ USD, giảm 2,9% so với tháng trước và giảm 7,4% so với cùng kỳ năm 2021, là mức thấp nhất kể từ tháng 2/2022 đến nay. Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu trong tháng 11/2022 tăng 7,5% so với tháng trước, lên mức 30 tỷ USD, nhưng giảm 2% so với cùng kỳ năm 2021.

Lạm phát tăng cao tại các thị trường xuất khẩu chủ lực là Mỹ và EU đã ảnh hưởng đến các đơn đặt hàng xuất khẩu của Việt Nam kể từ đầu quý III/2022 đến nay. Theo thông lệ, thời điểm này thường đã có đơn hàng cho năm tiếp theo, nhưng năm nay, có rất nhiều doanh nghiệp dệt may, da giày vẫn chưa ký được đơn hàng. Do đó, hoạt động xuất khẩu hàng hóa của nước ta có thể sẽ tiếp tục chậm lại trong quý I và thậm chí quý II năm sau. Hoạt động xuất khẩu chậm lại sẽ có tác động đến kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong năm 2023. Mới đây, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023 xuống 5,8% so với mức 6,2% trong dự báo trước đó do cầu bên ngoài chậm lại và điều kiện tài chính thắt chặt hơn.

Trước tình hình thị trường tài chính thắt chặt, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng còn hạn mức tăng trưởng tín dụng chủ động cân đối điều hòa nguồn vốn, tỷ lệ đảm bảo an toàn, tích cực giải ngân tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao và các lĩnh vực là động lực tăng trưởng của nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng phải đảm bảo thanh khoản ổn định, an toàn hoạt động ngân hàng, kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại – VICTIC

(Bộ Công thương)