[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Stress do môi trường khắc nghiệt, bệnh tật, cơ thể mất cân đối và suy dinh dưỡng có thể làm cho vật nuôi bị suy nhược, sức đề kháng kém, giảm sinh trưởng và khả năng tiết sữa nuôi con kém. Rất dễ thấy, khi sức khỏe vật nuôi bị suy yếu gây ra nhiều hệ quả xấu, ảnh hưởng tiêu cực đến thành tích chăn nuôi cuối cùng.

NGUYÊN NHÂN GÂY CHO THÚ NUÔI SUY NHƯỢC 

Trước khi tìm kiếm giải pháp phù hợp, chúng ta cùng điểm qua vài nguyên nhân cơ bản làm cho sức khỏe vật nuôi suy nhược.

Do suy dinh dưỡng

Thức ăn chăn nuôi công nghiệp căn bản đã được các nhà sản xuất tổ hợp cân đối các yếu tố dinh dưỡng theo từng loại vật nuôi theo giả định điều kiện chăn nuôi lý tưởng. Tuy nhiên, trong chăn nuôi thực tế có rất nhiều tác nhân phá vỡ điều kiện “lý tưởng” đó như: môi trường thời tiết khắc nghiệt, mật độ nuôi, điều kiện chăm sóc, năng suất sinh trưởng và sinh sản của giống rất khác nhau làm cho nhu cầu dinh dưỡng thay đổi theo ngoại cảnh. Cho nên tại một thời điểm cụ thể nào đó, vật nuôi có thể bị suy dinh dưỡng tạm thời dẫn đến mất khả năng chống chọi với stress và sức khỏe bị suy nhược.

Stress do môi trường

Có rất nhiều nguyên nhân gây stress cho vật nuôi như: mật độ nuôi quá cao, nhiệt độ và độ ẩm môi trường quá cao hoặc quá thấp, các hoạt động can thiệp của con người trong quy trình nuôi (cai sữa, chuyển chuồng, chủng vaccine…). Khi mức độ stress vượt quá sức chịu đựng của cơ thể sẽ làm vật nuôi mệt mỏi và suy nhược, dẫn đến biếng ăn, chậm lớn, tiết sữa nuôi con kém, gia cầm đẻ giảm năng suất trứng.

Stress do bản thân vật nuôi

Khi vật nuôi thay đổi trạng thái sinh lý như: mắc bệnh, mang thai, sinh sản và nuôi quá nhiều con, làm việc quá sức (vật nuôi làm sức kéo, thi đấu, chó nghiệp vụ…), gia cầm đang trong giai đoạn đẻ đỉnh cao, sẽ dễ làm sức khỏe bị suy nhược.

Một số hệ quả tiêu cực do stress gây ra

Khi vật nuôi bị stress, hooc-môn cortisol được phóng thích vào máu làm cho quá trình biến dưỡng trong cơ thể bị suy yếu, dẫn đếnbiếng ăn, làm giảm tốc độ sinh trưởng, giảm năng suất tiết sữa hoặc đẻ trứng, làm chậm khả năng phục hồi sau bệnh trên vật nuôi thương mại và làm giảm tính năng động của thú thi đấu hoặc chó nghiệp vụ.

Trong giai đoạn cho con bú, biến dưỡng kém cũng gây sự thiếu hụt các vitamin, đặc biệt là vitamin B12, có thể dẫn đến giảm chức năng của methylmalonyl-CoA mutase và cản trở sản xuất năng lượng từ propionate. Điều đó ảnh hưởng xấu đến sức khỏe vật nuôi sinh sản, tiết sữa không đủ dinh dưỡng và năng lượng dẫn đến con non bị còi cọc và chậm lớn.

Ngoài ra, suy giảm biến dưỡng cũng làm giảm hàm lượng Phospho trong mô gan của vật nuôi sinh sản (Grunberg et al., 2009). Khoáng chất này có liên quan đến quá trình tạo gluconeogenesis (Berg và cộng sự, 2006).  Thiếu gluconeogenesis sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển mô thần kinh và cơ xương của vật nuôi.

Đối với vật nuôi làm giống, sự biến dưỡng kém cũng có thể gây tác động tiêu cực đến khả năng sinh dục của con vật, giảm sức sống của tinh trùng, tế bào trứng, giảm khả năng thụ tinh, chết thai, sẩy thai,…

Giải pháp phục hồi sinh lực vật nuôi

Hiểu được vai trò quan trọng của khoáng chất và vitamin, đặc biệt là Phospho và Vitamin B12, giúp vật nuôi tăng cường quá trình biến dưỡng và phục hồi sinh lực, Công ty Mebipha đã nghiên cứu và bào chế thành công Metosal 10%VIP với 2 chất chính là Butaphosphan 1-(n-Butylamino)-1 Methylethyl Phosphorous acid và Vitamin B12.

Trong đó, Butaphosphan là nguồn cung Phospho hữu cơ với cấu trúc độc đáo hơn các dạng phospho thông thường khác, giúp quá trình biến dưỡng diễn ra tích cực hơn, kích thích sự thèm ăn, thúc đẩy chức năng miễn dịch và khả năng phục hồi sau bệnh. Phospho giữ vai trò quan trọng trong cấu trúc của phân tử axit nucleic, ATP và AM (Cunningham, 2002). Do đó nó cũng liên quan đến chuyển hóa năng lượng và sức tăng trưởng của vật nuôi.

Trong khi vitamin B12, vi chất liên quan trực tiếp đến quá trình tạo máu, đặc biệt là hồng cầu, nhân tố giữ vai trò vận chuyển oxy đến mô bào,giúp tăng cường quá trình trao đổi chất, giúp phục hồi nhanh sinh lực vật nuôi…

Metosal 10% VIP giải pháp phục hồi sinh lực vật nuôi đang được nhiều nhà chăn nuôi tin dùng.

Bộ phận nghiên cứu và phát triển

Công ty TNHH SX TM Mebipha