[Chăn nuôi Việt Nam] – Sáng ngày 24/4/2025, tại Viện Chăn nuôi, Hiệp hội Chăn nuôi Gia súc lớn Việt Nam phối hợp cùng Công ty TNHH MTV Bò Sữa Châu Á – Thái Bình Dương (APDC) và Tập đoàn Sexing Technology Genetics (ST Genetics) tổ chức hội thảo với chủ đề: “Nâng cao chất lượng giống bò sữa, bò thịt thông qua kỹ thuật tinh, phôi phân ly giới tính và các công nghệ sinh sản tiên tiến từ Hoa Kỳ”.

Hội thảo nhằm trao đổi chuyên môn, cập nhật các phương pháp và công nghệ sinh sản hiện đại giúp nâng cao năng suất, khả năng sinh sản và chất lượng di truyền của bò sữa và bò thịt. Đồng thời, góp phần nâng cao nhận thức của người chăn nuôi về tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ trong cải thiện giống.

Toàn cảnh hội thảo

Công nghệ di truyền và sinh sản: Đòn bẩy nâng cao năng suất đàn bò

PGS.TS Hoàng Kim Giao, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Gia súc lớn Việt Nam phát biểu tại hội thảo

PGS.TS Hoàng Kim Giao, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Gia súc lớn Việt Nam cho biết: “Trong điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học, giống vật nuôi là yếu tố then chốt quyết định thành công. Người chăn nuôi luôn mong muốn có được con giống tốt, năng suất cao, thích nghi tốt với môi trường, tận dụng hiệu quả nguồn thức ăn và ít bệnh tật. Việc cải thiện giống sẽ góp phần giảm số lượng vật nuôi, từ đó giảm chi phí chăm sóc, giảm ô nhiễm môi trường và nâng cao hiệu quả kinh tế”.

Trong thực tế, sinh sản tự nhiên ở bò cho tỷ lệ đực cái xấp xỉ 1:1. Tuy nhiên, với bò sữa, người chăn nuôi ưu tiên con cái do khả năng sinh sản và cho sữa, trong khi ở bò thịt, con đực được ưa chuộng vì cho nhiều thịt hơn. Vì vậy, nhu cầu định hướng giới tính trong chăn nuôi là rất lớn.

Công nghệ tinh phân ly giới tính (PLGT) được đưa vào Việt Nam từ năm 2008 – 2009. Trải qua giai đoạn thử nghiệm và ứng dụng thực tế, công nghệ này đã chứng minh là bước tiến quan trọng trong chăn nuôi bò sữa. Khi sử dụng tinh PLGT, tỷ lệ bê cái sinh ra đạt 90 – 95%, thậm chí có nơi vượt trên 98%. Bên cạnh đó, công nghệ phôi cho phép kết hợp những đặc tính di truyền ưu việt từ cả bò đực và bò cái cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra thế hệ bò giống chất lượng cao.

Công nghệ phôi được đưa vào Việt Nam từ những năm 1980. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, đến nay, phôi và phôi PLGT được xem là giải pháp đột phá trong tạo và nhân giống nhanh chóng, hiệu quả. Khi kết hợp với tinh PLGT, công nghệ phôi càng phát huy hiệu quả, rút ngắn thời gian cải thiện giống, nâng cao hiệu suất sinh sản và kinh tế.

“Tuy nhiên, việc áp dụng các công nghệ này đòi hỏi điều kiện chăn nuôi nghiêm ngặt, phù hợp về dinh dưỡng, chăm sóc và quản lý. Nếu áp dụng đúng, chi phí đầu tư sẽ giảm và hiệu quả kinh tế mang lại sẽ cao hơn”, PGS. TS Hoàng Kim Giao nhấn mạnh.

Mang khoa học phục vụ sản xuất

Ông Alfredo Castro, Chuyên gia sinh sản và di truyền, Giám đốc Kinh doanh Toàn cầu của ST Genetics trình bày nghiên cứu tại hội thảo

Tại hội thảo, ông Alfredo Castro, Chuyên gia sinh sản và di truyền, Giám đốc Kinh doanh Toàn cầu của ST Genetics đã trình bày hai chuyên đề: “Công nghệ tiên tiến của Hoa Kỳ trong nâng cao năng suất sinh sản và di truyền cho bò sữa, bò thịt” và “Ứng dụng kỹ thuật tinh, phôi phân ly giới tính trong cải thiện chất lượng giống”.

Theo ông Castro, từ năm 1996, ST Genetics đã phát triển thành công công nghệ phân loại tinh trùng dựa trên ADN với độ chính xác lên tới 99%. Công nghệ này cho phép lựa chọn tinh trùng mang nhiễm sắc thể X (sinh con cái) hoặc Y (sinh con đực), giúp người chăn nuôi chủ động kiểm soát giới tính con non theo mục tiêu sản xuất.

Công nghệ tinh và phôi PLGT đã được triển khai rộng rãi trong chăn nuôi bò sữa và bò thịt tại Việt Nam. TH True Milk là đơn vị tiên phong, ứng dụng các công nghệ này trong chăn nuôi công nghiệp với đàn bò hơn 45.000 con tại Nghĩa Đàn (Nghệ An), góp phần nâng cao chất lượng giống và sản lượng sữa.

Các công nghệ nổi bật của ST Genetics:

• Công nghệ PLGT tinh trùng (Sexed Semen): Sử dụng phương pháp FACS (Fluorescence-Activated Cell Sorting) để phân loại tinh trùng theo ADN, đạt tỷ lệ phân loại chính xác tới 99%. Đặc biệt, tỷ lệ thụ thai đạt tương đương hoặc cao hơn so với tinh thường.
• Công nghệ phôi PLGT (Sexed Embryo Transfer): Kết hợp tinh PLGT với cấy truyền phôi để tạo ra con non theo giới tính mong muốn. Tại Việt Nam, Tập đoàn TH True Milk đã tiên phong hợp tác với ST Genetics từ năm 2015, ghi nhận tỷ lệ bê cái đạt 94,9%, cao hơn mức công bố trung bình.

Các công nghệ sinh sản hỗ trợ khác của ST Genetics:

• Thụ tinh nhân tạo (AI): Sử dụng tinh đã phân ly để phối giống, kiểm soát giới tính con sinh ra.
• Cấy truyền phôi (ET): Chuyển phôi đã thụ tinh vào bò mẹ thay thế, giúp nhân giống nhanh và hiệu quả.
• Chẩn đoán di truyền (DNA Testing): Phân tích gen để đánh giá tiềm năng sinh sản và năng suất của con giống.

Các sản phẩm công nghệ nổi bật của ST Genetics:

• SexedULTRA 4M: Công nghệ tinh PLGT thế hệ mới, tăng mật độ tinh trùng lên 4 triệu/cong rạ, giúp nâng cao tỷ lệ đậu thai.
• Beef InFocus™: Giải pháp tích hợp giữa di truyền và sinh sản cho chăn nuôi bò thịt, tối ưu hiệu quả kinh tế.
• EcoFeed™: Công nghệ đánh giá khả năng chuyển hóa thức ăn, hỗ trợ chọn giống bò có hiệu suất sử dụng thức ăn cao hơn.

ST Genetics với sứ mệnh “Mang khoa học phục vụ sản xuất” hiện đã xuất khẩu tinh và phôi bò sang hơn 60 quốc gia trên toàn thế giới, góp phần định hình xu hướng chăn nuôi hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Tăng tốc bằng công nghệ di truyền hiện đại

Ông Hà Đình Hiệu, Quản lý phát triển đàn Tập đoàn TH True Milk phát biểu tại hội thảo

Ông Hà Đình Hiệu, Quản lý phát triển đàn Tập đoàn TH True Milk, cho biết: “Chiến lược cải thiện giống và phát triển đàn bò hiện nay của TH tập trung vào định hướng di truyền kết hợp với cường độ chọn lọc cao, nhằm tối đa hóa lợi nhuận từ tiến bộ di truyền”.

Ngay từ những ngày đầu, TH đã ứng dụng kỹ thuật sử dụng tinh PLGT được nhập khẩu từ các công ty di truyền hàng đầu thế giới như: ST Genetics, ABS, WWS, Semex, Alta và Genex. Tinh được lựa chọn dựa trên chỉ số di truyền TH Index (chỉ số độc quyền của TH) nhằm tăng quy mô đàn, đẩy nhanh tốc độ cải tiến di truyền, đồng thời ứng dụng công nghệ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Mục tiêu của việc ứng dụng công nghệ IVF tại TH là thúc đẩy tiến bộ di truyền nhanh nhất có thể. Quy trình ứng dụng IVF được chuẩn hóa gồm các bước: Xếp hạng bò nền thông qua xét nghiệm gen và phả hệ; Lựa chọn bò cho trứng; Hút trứng; Phân loại trứng; Thực hiện IVF; Cấy phôi vào bò mẹ thay thế.

Tính đến tháng 12/2024, TH đã sản xuất gần 20.000 phôi IVF, thực hiện 15.000 lượt cấy phôi và có hơn 3.000 bê con IVF được sinh ra, đánh dấu những bước tiến tích cực trong chiến lược nhân giống.

Ông Hiệu nhận định, IVF là một công nghệ khó, đòi hỏi đàn bò đủ lớn, được chọn lọc kỹ lưỡng, đánh giá và xếp hạng bài bản. Tỷ lệ đậu thai khi sử dụng phôi IVF tương đương với khi sử dụng phôi tinh PLGT. Tuy nhiên, tỷ lệ bê cái từ phôi IVF vẫn thấp hơn khoảng 2 – 3% so với phôi tinh PLGT. Do đó, ông đề xuất tiếp tục nghiên cứu cải thiện phương pháp phối giống bằng tinh PLGT trên bò tơ, nhằm nâng cao tỷ lệ thụ thai, tiến tới đạt hiệu quả tương đương với tinh thường trên bò sinh sản.

Thành công bắt đầu từ con giống chất lượng

Bà Tô Tuệ Lang, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc APDC

Tại hội thảo, bà Tô Tuệ Lang, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Bò Sữa Châu Á – Thái Bình Dương (APDC) nhấn mạnh: “Di truyền giống là yếu tố then chốt quyết định năng suất và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi bò sữa. Đối với bò thịt, các chỉ tiêu di truyền ưu tiên tập trung vào tốc độ tăng trưởng, chất lượng thịt, khả năng sinh sản và sức khỏe tổng thể”.

Hiện nay, APDC là một trong số ít doanh nghiệp tại Việt Nam nhập khẩu trực tiếp bò sữa thuần chủng từ Hoa Kỳ với nguồn gen chất lượng cao, khả năng tăng trưởng nhanh, thích nghi tốt với khí hậu nóng ẩm và sinh sản ổn định.

Ngoài ra, APDC còn cung cấp bò đực giống thuần chủng chất lượng cao nhập khẩu từ Hoa Kỳ cho các trung tâm giống lớn như: Vinalica, Trung tâm Nghiên cứu Bò và Đồng cỏ Ba Vì, Trung tâm Giống Thanh Hóa…

Những ưu điểm nổi bật khi nhập khẩu bò sống từ APDC gồm: Chủ động nguồn gen cao cấp từ những cá thể đã được chọn lọc kỹ; Tiết kiệm thời gian lai tạo, rút ngắn quá trình cải tiến di truyền; Tăng nhanh quy mô đàn giống với chất lượng được đảm bảo; Bò đã mang thai hoặc sẵn sàng phối giống, giúp triển khai nhanh trong sản xuất; Quy trình kiểm dịch và tiêm phòng chặt chẽ, đảm bảo an toàn dịch bệnh.

Với chiến lược tập trung vào nguồn gen đầu vào chất lượng cao, APDC đang góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng suất, hiệu quả và tính bền vững cho ngành chăn nuôi bò sữa và bò thịt tại Việt Nam.

Khép lại hội thảo, các đại biểu, chuyên gia và người chăn nuôi đã cùng nhìn nhận rõ tiềm năng to lớn của các công nghệ sinh sản tiên tiến trong việc nâng cao năng suất, chất lượng giống bò sữa và bò thịt. Những ứng dụng thực tiễn từ các đơn vị tiên phong như TH True Milk, APDC và ST Genetics chính là minh chứng cho hướng đi hiện đại, bền vững và hiệu quả của ngành chăn nuôi Việt Nam trong thời kỳ mới.

Một số hình ảnh tại hội thảo:

Các đại biểu tham dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm

Các chuyên gia, người chăn nuôi thảo luận tại hội thảo

Các chuyên gia, người chăn nuôi thảo luận tại hội thảo

Các chuyên gia, người chăn nuôi thảo luận tại hội thảo

Bài và ảnh: Thu Hằng