Bên cạnh hiệu quả kinh tế – xã hội mang lại, 700 trang trại chăn nuôi ở Quảng Trị đã gây ảnh hưởng môi trường, đặc biệt là môi trường nước.

“Sức ép” từ các trang trại chăn nuôi

Ngày 29/5, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Trị Hồ Xuân Hoè, cho biết đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị đồng ý để Sở thực hiện nhiệm vụ điều tra, đánh giá sức chịu tải của nguồn nước mặt sông, suối tiếp nhận nguồn thải từ hoạt động chăn nuôi trên địa bàn.

Năm 2024, trang trại chăn nuôi lợn ở đầu nguồn khe nước Rào Trường (thôn Rào Trường, xã Vĩnh Hà, Vĩnh Linh, Quảng Trị) xả thải khiến cá ở hạ du chết hàng loạt. Ảnh: Ngọc Vũ.

Theo ông Hoè, hiện nay toàn tỉnh có 700 trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm. Trong đó có 25 trang trại chăn nuôi quy mô lớn, 209 trang trại quy mô vừa, 466 quy mô nhỏ. Bên cạnh những hiệu quả về kinh tế – xã hội, các dự án chăn nuôi đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là môi trường nước.

Nước thải chăn nuôi có khả năng gây ô nhiễm môi trường rất cao do có chứa hàm lớn các chất hữu cơ, cặn lơ lửng, chất dinh dưỡng và vi sinh vật gây bệnh. Thành phần của nước thải chăn nuôi có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như loại gia súc, gia cầm, quy mô chăn nuôi, chế độ dinh dưỡng cho vật nuôi và các phương pháp thu gom chất thải.

Nước thải từ hoạt động chăn nuôi lợn là vấn đề đáng lo ngại nhất do khối lượng lớn, phát sinh thường xuyên, chứa nhiều thành phần gây ô nhiễm. Phần lớn lượng nước thải nuôi lợn đều chưa được xử lý hoặc xử lý không triệt để, thải trực tiếp ra môi trường, ứ đọng trong khuôn viên đất ở, trong ao, kênh… gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến mỹ quan, đời sống người dân trong khu vực và đặc biệt là ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước cung cấp cho sinh hoạt.

Phần lớn lượng nước thải chăn nuôi lợn ở tỉnh Quảng Trị đều chưa được xử lý hoặc xử lý không triệt để, thải trực tiếp ra môi trường. Trong ảnh là đường ống từ một trang trại chăn nuôi lợn xả nước thải xuống khe Rào Trường, xã Vĩnh Hà (Vĩnh Linh, Quảng Trị) Ảnh: Ngọc Vũ.

Kết quả đo đạc, lấy mẫu phân tích nước thải sau hệ thống xử lý của 10 trang trại chăn nuôi, trong đó có 6 cơ sở trong lưu vực sông Hiếu và sông Vĩnh Định cho thấy có nhiều thông số vượt giới hạn cho phép. Do đó, nước thải chăn nuôi đã và đang gây sức ép rất lớn đến ô nhiễm môi trường nước mặt, nước dưới đất.

Hiện nay ở Quảng Trị có nhiều dự án chăn nuôi công nghệ cao với quy mô lớn đang xin chủ trương đầu tư, địa điểm đầu tư tập trung vào một số xã đã có nhiều dự án trang trại chăn nuôi quy mô lớn, vì vậy sẽ có tác động cộng hưởng về môi trường nói chung và môi trường nước nói riêng tại các khu vực này.

Nhiệm vụ cần thiết, mục tiêu rõ ràng

Vào các năm 2023 và 2024, các Sở, ngành liên quan ở Quảng Trị đã thực hiện một số nhiệm vụ bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, kết quả thực hiện các nhiệm vụ này chưa cụ thể, đồng bộ và chưa có tính dự báo đầy đủ đối với các trang trại chăn nuôi gia súc.

Một trang trại chăn nuôi lợn quy mô lớn ở huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị gặp sự cố, nước thải tràn ra môi trường. Ảnh: Ngọc Vũ.

Theo ông Hoè, để có được các giải pháp nhằm quản lý hiệu quả, bền vững tài nguyên nước, nhất là phục vụ công tác chỉ đạo điều hành, dự báo, phòng chống và khắc phục hậu quả tác hại ô nhiễm nguồn nước và bảo vệ tài nguyên nước, trước hết phải nắm rõ đầy đủ, đồng bộ các thông tin, dữ liệu về quy mô việc khai thác, sử dụng nước, xả thải vào nguồn nước; đồng thời phân tích, đánh giá khả năng tiếp nhận nguồn thải từ các hoạt động phát triển kinh tế xã hội tiềm ẩn nguy cơ cao gây ô nhiễm nguồn nước, trong đó có hoạt động chăn nuôi gia súc.

Vì vậy, việc thực hiện nhiệm vụ “Điều tra, đánh giá sức chịu tải của nguồn nước mặt sông, suối tiếp nhận nguồn thải từ hoạt động chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” là hết sức cần thiết.

Thời gian qua, các sở, ngành liên quan ở tỉnh Quảng Trị đã kiểm tra việc bảo vệ môi trường ở các trang trại lợn, tuy nhiên kết quả thực hiện chưa đồng bộ. Ảnh: Ngọc Vũ.

Mục tiêu cụ thể của nhiệm vụ này là điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng nước cho hoạt động chăn nuôi gia súc trên địa bàn tỉnh; xác định được thực trạng phân bố và tải lượng của các nguồn ô nhiễm môi trường nước do hoạt động chăn nuôi gia súc trong vùng tác động; phát hiện và có kế hoạch ngăn ngừa kịp thời các nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nước do hoạt động chăn nuôi gia súc.

Ngọc Vũ

Báo Dân Việt