[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Hiện nay, nguồn cung thịt lợn trong nước đang hết sức khan hiếm, vì vậy việc đẩy mạnh nhập khẩu thịt lợn được xem là giải pháp tốt để ổn định thị trường, cân bằng cán cân tiêu dùng trong nước.

Theo Bộ Công Thương, sản lượng thịt đông lạnh nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm ước đạt khoảng gần 60.000 tấn, giá trị 1,36 tỷ USD, tăng trên 30 % về sản lượng và gần 18% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019.

Mặc dù thịt lợn đông lạnh nhập khẩu có giá thấp hơn thịt tươi, tuy nhiên sức mua còn thấp do thói quen và do nhận thức chưa đầy đủ về thịt đông lạnh nên người dân vẫn có xu hướng mua thịt tươi nhiều hơn.

Để nhanh chóng ổn định giá thịt lợn trong nước, các cơ quan quản lý liên quan, các nhà khoa học cần cung cấp đủ thông tin giúp người tiêu dùng thay đổi thói quen sử dụng thịt “nóng” (thịt tươi) sang sử dụng thịt đông lạnh nhập khẩu.

Với nhiều năm làm công tác chuyên môn trong ngành, cộng với kinh nghiệm rút ra sau các chuyên công tác dài ngày tại các nước trên thế giới, tác giả giải đáp về vấn đề này như sau:

Sử dụng thịt đông lạnh là phù hợp với xu hướng tiêu dùng của các nước tiên tiến trên thế giới. Người tiêu dùng ở các nước giầu như khối EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc…có thói quen mua thực phẩm tại các siêu thị lớn vì chợ dân sinh hầu như không còn tồn tại cách đây vài chục năm. Chợ truyền thống chỉ tồn tại ở nông thôn nhưng cũng chỉ bán các loại rau quả tươi, ít khi bán thực phẩm tươi kể cả các loại vật nuôi còn sống như, lợn, gà, vịt…

Tại Việt Nam, hệ thống siêu thị mới chỉ có ở khu vực thành thị, mật độ còn thưa, chưa đáp ứng nhu cầu mua hàng của người tiêu dùng nên sự tồn tại của các chợ dân sinh là xu hướng tất yếu, chính vì vậy mặc dù là nước đang phát triển nhưng Việt Nam là số ít quốc gia trên thế giới còn có thói quen sử dụng thịt ngay sau khi giết mổ.

Sử dụng thịt đông lạnh nhập khẩu an toàn hơn thịt tươi vì những lý do sau đây:

Một là: Thịt đông lạnh được các cơ quan quản lý kiểm soát chặt chẽ, nhiều lần. Để có thể xuất khẩu thịt sang các nước khác, các đơn vị giết mổ, vận chuyển và xuất khẩu cần đáp ứng các tiêu chí khắt khe của cả nước chủ quản và nước nhập khẩu.

 Hai là:  Nhiều nước muốn xuất khẩu thịt lợn vào Việt Nam nhưng nước ta mới chỉ cấp phép cho 788 doanh nghiệp của 19 quốc gia, trong đó, nhiều nhất là Mỹ với 141 doanh nghiệp, thứ hai là Tây Ban Nha với 139 doanh nghiệp, thứ ba là Italy với 120 doanh nghiệp…đây là các nước tiên tiến nên tiêu chuẩn xuất nhập khẩu của họ rất chặt chẽ.

Mặt khác, theo Chi cục Thú y vùng 2 tại Hải Phòng thì tất cả các lô hàng thịt đông lạnh được nhập khẩu vào Việt Nam đều được lưu giữ ở cảng, sau đó được lấy mẫu 100% để xét nghiệm các chỉ tiêu lý hóa, cảm quan, vi sinh vật theo quy định của Bộ Y tế.

Cùng với đó, để được thông quan, tất cả các lô hàng phải có nhãn mác, ghi rõ nguồn gốc xuất xứ, ngày sản xuất, hạn sử dụng và hướng dẫn nhiệt độ bảo quản thịt…Trước khi đến tay người tiêu dùng các siêu thị, các nhà phân phối tiếp tục rà soát, kiểm tra theo các tiêu chuẩn riêng để đảm bảo uy tín lâu dài với người tiêu dùng và cạnh tranh lành mạnh với các đơn vị khác nên người mua hoàn toàn cỏ thể yên tâm về chất lượng thịt đông lạnh bán tại hệ thống các siêu thị lớn, có uy tín.

Trong khi đó, trên 80% số lợn bán tại các chợ do các lò cung cấp hàng ngày có nguồn gốc không rõ ràng, được thương lái thu gom từ các hộ dân của nhiều vùng khác nhau, thậm chí để lọt cả những lợn đã nhiễm bệnh… Mặc dù, có sự kiểm soát của cán bộ thú y, có đóng dấu kiểm dịch, nhưng do số lượng cán bộ thú y quá ít lại không được trang bị các công cụ xét nghiệm nhanh nên bản thân cán bộ thú y cũng không dám đảm bảo chất lượng các lô thịt mà họ đã đóng dấu.

Ba là: Thịt lợn bán tại các chợ dân sinh khả năng nhiễm khuẩn rất cao vì bảo quản ở nhiệt độ thường nên chỉ sau 4 – 5 giờ thịt đã bị nhiễm nhiều loại vi sinh vật gây bệnh, đặc biệt là thời tiết nóng, ẩm của nước ta thì chỉ sau 2-3 giờ thịt đã bị nhiễm khuẩn.Theo TS. Nguyễn Việt Hùng, Trưởng đại diện Viện nghiên cứu chăn nuôi quốc tế ILRI tại Đông Nam Á: “Tỷ lệ thịt heo nhiễm khuẩn Salmonella tại các chợ dân sinh lên tới trên 40%, nhiễm E.Coli trên 35% sau 5 giờ bày bán”, đây là nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người tiêu dùng.

GS TS Nguyễn Duy Hoan

Trường Đại học Thái Nguyên