[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Ngày 23/10/2018, Cục Chăn nuôi và Bộ Nông nghiệp, tự nhiên và chất lượng thực phẩm Hà Lan tổ chức hội nghị tổng kết dự án nâng cao giá trị chuỗi thịt lợn Việt Nam theo định hướng quốc tế (gọi tắt là VIP) và chia sẻ kinh nghiệm về đảm bảo an toàn thực phẩm và phát triển bền vững ngành chăn nuôi lợn ở Việt Nam.

Dự án VIP được thực hiện theo hình thức đối tác công tư PPP giữa Bộ Bộ Nông nghiệp, tự nhiên và chất lượng thực phẩm Hà Lan và Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam. Cục chăn nuôi được giao thực hiện dự án này.  Tổng kinh phí của dự án xấp xỉ 1,4 triệu USD, trong đó phía Việt Nam quản lý kinh phí 565.000 USD và phía Hà Lan quản lý gần 829.000 USD. 

Ông Chu Văn Chuông, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ NN&PTNT phát biểu tại hội nghị

Theo ông Chu Văn Chuông, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ NN&PTNT, cho rằng dự án VIP đã có nhiều đóng góp tích cực cho chăn nuôi Việt Nam thời gian qua. Chăn nuôi Việt Nam trong bối cảnh hội nhập được coi là lĩnh vực nhạy cảm và cạnh tranh khốc liệt. Những vấn đề dự án đang làm như nâng cấp chuỗi giá trị thịt lợn cho các doanh nghiệp, quản lý kháng sinh, nâng cao năng lực quản lý về an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh cán bộ nhà nước, doanh nghiệp sản xuất… Tất cả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành chăn nuôi và đóng góp vào an ninh dinh dưỡng quốc gia. Việc thực hiện dự án VIP cũng có ý nghĩa thúc đẩy, góp phần mở đường, chuyển đổi chỉ đạo trong lĩnh vực chăn nuôi.

Ông Willem Schoustra, Tham tán Nông nghiệp Hà Lan tại Việt Nam

Ông Willem Schoustra, Tham tán Nông nghiệp Hà Lan tại Việt Nam khẳng định dự án VIP đã nâng cao năng lực quản lý cho trên 700 học viên, đó là điều rất thành công. Cũng nhờ dự án mà nhiều bên cũng được hưởng lợi. Dự án đã có đóng góp để chăn nuôi Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, tái cơ cấu, gia tăng giá trị sản phẩm, góp phần phát triển bền vững.

TS Võ Trọng Thành (Cục chăn nuôi) tổng kết những vấn đề chính của dự án VIP.

Theo TS Võ Trọng Thành (Cục chăn nuôi), bối cảnh diễn ra dự án khi Việt Nam là nước phát triển mạnh về chăn nuôi lợn khoảng trên 75% sản lượng thịt tiêu thụ là thịt lợn, mỗi năm sản xuất 3,5-3,7 triệu tấn thịt. Hiện có khoảng 2,6  triệu cơ sở chăn nuôi lợn, tạo việc làm cho khoảng 7 triệu lao động liên quan. Cùng với đó, giá thịt lợn tại Việt Nam thường biến động mạnh, không có lợi cho người chăn nuôi lợn (đặc biệt là đợt khủng hoảng về cung cầu thịt lợn từ tháng 11/2016 đến tháng 4/2018, từ tháng 5.2018 đến nay, giá lợn đã tăng lên 50-53 ngàn đồng/kg. Chất lượng thịt lợn chưa được truy xuất nguồn gốc. Mối liên kết giữa các khâu vẫn chưa được kiểm soát.

Nội dung triển khai của dự án VIP đó là: Kiểm soát vấn đề an toàn thực phẩm tại cơ sở giết mổ và chế biến thịt; Chương trình giám sát và tiến tới xóa bỏ dịch bệnh; Nâng cao năng lực quan quản lý chất lượng vật nuôi và kiểm soát thú y tại các cơ sở chăn nuôi; Nâng cao năng lực thông qua chuyển giao về quản lý trang trại chăn nuôi lợn hiện đại theo VIETGHP và giải pháp liên kết tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi; Nâng cao năng lực về quá trình đổi mới theo chuỗi về chiến lược dài hạn và hoạt động cấp thiết để mở rộng chuỗi thịt lợn VIP.

Địa bàn triển khai của dự án VIP là tại 5 địa phương: Hà Nội, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai. Cùng với đó, Cục Chăn nuôi phối hợp với các tỉnh nâng cấp các mô hình chuỗi giá trị thịt lợn tại Công ty Thực phẩm Vinh An;  HTX Chăn nuôi Hoàng Long (Hà Nội); HTX Chăn nuôi Đồng Tâm; Công ty thực phẩm An Hạ; Công ty Phát Đạt (Vĩnh Phúc;  Công ty Hải Thịnh (Bắc Giang); Công ty Vissan (TP Hồ Chí Minh);  Công ty Anh Hào PHát (Đồng Nai); Công ty Anh Hoàng Thy (Đồng Nai); Công ty Sagrifood

Kết quả, dự án VIP đã  tổ chức thành công:  2 chuyến tham quan, học tập và một lớp tập huấn dài ngày ngoài nước về chuỗi thịt lợn Hà Lan, Đài Loan (28 người); 22 khóa tập huấn cho cả 3 miền Bắc, Trung, Nam về an toàn thực phẩm, kiểm soát dịch bệnh, quản lý chăn nuôi VietGAPH với gần 500 lượt người tham gia; 6 hội nghị với gần 700 lượt người tham gia về các chủ đề bền vững và hiệu quả ngành chăn nuôi lợn. Cùng với đó là nâng cấp và hỗ trợ xây dựng 11 mô hình chuỗi chăn nuôi thịt lợn thuộc 5 tỉnh dự án.

Cũng từ đó, nhiều bài học được  rút ra đó là: 1/ Lựa chọn cách tiếp cận đúng sẽ  sẽ khai thác tốt  lợi thế của các đối tác tham gia. Chú trọng trong việc nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và kỹ thuậ liên quan thông qua đào tạo, tập huấn; 2/  Tổ chức triển khai các hoạt động linh hoạt về thời gian, nhưng vẫn bám sát và phải đạt mục tiêu của dự án. 3/ Dựa vào các mô hình sẵn có để nâng cấp theo xu hướng của thị trường hơn là xây dựng mô hình hoàn toàn mới. 4/ Tăng cạnh tranh cho sản phẩm thịt lợn thì nhất thiết phải đi theo hướng an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. 5/ Tăng cường truyền thông về an toàn thực phẩm và nâng cao năng lực cho cán bộ tư vấn chăn nuôi, thanh tra, khuyến nông viên, thú y viên là rất quan trọng.

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi tổng kết hội nghị

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Cục trưởng Cục chăn nuôi cho rằng, dự án VIP vừa qua đã đảm bảo kết quả, nhưng vẫn chưa có chuỗi hoàn chỉnh. Ngành ngành chăn nuôi của nước ta phần lớn vẫn là nhỏ lẻ với trên 3 triệu hộ chăn nuôi lợn và trên 7 triệu hộ chăn nuôi gia cầm.  Vì vậy, các doanh nghiệp cần tiếp cận sâu hơn về chuỗi giá trị, hình thành nhiều liên kết ngang, liên kết dọc. “Chúng tôi mong mỏi và đề nghị Hà Lan hỗ trợ  để Việt Nam có thể xây dựng chuỗi giá trị chăn nuôi hoàn chỉnh và mở rộng an toàn thực phẩm trên phạm vi quốc gia, để Việt Nam ổn định giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm trong nước, xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi ra nước ngoài…”, ông Nguyễn Văn Trọng nhấn mạnh thêm.

Cũng hội nghị, các chuyên gia đã có dịp chia sẻ kinh nghiệm về an toàn thực phẩm tại Việt Nam như: Các khuyến cáo để cải thiện mô hình chuỗi thịt lợn Việt Nam nhằm phát huy hiệu quả; Bệnh dịch động vật, dịch tễ học và chẩn đoán trong phòng thí nghiệm: Hành động và khuyến nghị Tham luận của Dehues về phát triển mô hình chuỗi thịt lợn gắn với nhà máy thức ăn chăn nuôi và giết mổ của; Tham luận của Oxfarm về phát triển mô hình chuỗi thịt lợn cho các hộ nông dân vùng miền núi phía Bắc…

TRẦN NGÂN