[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Những thay đổi gần đây, Luật bảo vệ môi trường của Trung Quốc, đã gây ra sự thay đổi mạnh mẽ trong trật tự cân bằng đối với nhà sản xuất lợn quy mô nhỏ và trong ngành công nghiệp thịt lợn, có ảnh hưởng trong việc sản xuất và xuất nhập khẩu thịt lợn ở Trung Quốc.

Trong một cuộc phỏng vấn với Pigsite, bà Angela Zhang, Trưởng phòng Thông tin Kinh doanh tại IQC Insights, thảo luận về các vấn đề luật pháp, với cái nhìn sâu hơn về những tác động đối với ngành này. Angela cũng chia sẻ dự đoán về sản xuất của Trung Quốc trong năm 2018 và hơn thế nữa.

1. Bà có thể đưa ra cái nhìn tổng quan về các quy định mới không?

Vào ngày 1 tháng 1 năm 2015, Luật Bảo vệ Môi trường mới được thực hiện chính thức ở Trung Quốc. Nó làm tăng thêm hình phạt cho các doanh nghiệp phát tán ô nhiễm, nhiều trang trại chăn nuôi lợn quy mô vừa và nhỏ dưới tiêu chuẩn bị đóng cửa hoặc phá sản trong một thời gian nhất định, gây ra những thay đổi lớn trong cơ cấu nuôi heo của Trung Quốc.

Luật hướng dẫn về điều chỉnh và tối ưu hoá sắp xếp, bố trí ngành chăn nuôi lợn ở Nam Trung Quốc, được Bộ Nông nghiệp công bố vào ngày 26 tháng 11 năm 2015, tuyên bố rằng, khu vực nhân giống ở Nam Trung Quốc nên được giảm xuống và việc nhân giống sẽ được chuyển sang các phía Trung- phía Tây và phía Đông-Bắc trong tương lai. Đồng thời, Cục Bảo vệ Môi trường Quốc gia sẽ tăng cường kiểm soát ô nhiễm chất thải chăn nuôi lợn; đặt ra các yêu cầu cao hơn về cơ sở hạ tầng trang trại, và có các quy định nghiêm ngặt hơn về các văn bản liên quan đến các trang trại đang sản xuất.

Quy định được áp dụng cho 20 tỉnh ở Trung Quốc.

Tổng số lợn sống bán tại các tỉnh này đạt 540 triệu con, chiếm 79% tổng số lợn sống bán ở Trung Quốc vào năm 2016. Theo Bộ Bảo vệ Môi trường của Trung Quốc, 213.000 trang trại chăn nuôi đã bị đóng cửa hoặc di dời bởi giữa năm 2017.

Cần nhắc lại rằng khi thực hiện các quy định về môi trường, các tỉnh này đã thiết lập các điều riêng của mình dựa trên điều kiện địa phương. Tuy nhiên, hầu hết các chính quyền địa phương đã xác định, vào cuối năm 2017 là thời hạn cho những trang trại chăn nuôi lợn chưa đủ tiêu chuẩn này phải đóng cửa hoặc di dời.

Ngoài ra, theo nghị quyết của Ủy ban thường vụ lần thứ 12 của Quốc hội, Luật Thuế môi trường đầu tiên của Trung Quốc sẽ bắt đầu có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1 năm 2018. Thuế chỉ áp dụng đối với những trang trại có trên 500 con lợn trong chuồng .

2. Theo kinh nghiệm của bà, bà đã thấy nhà sản xuất thích ứng với các cơ sở để đáp ứng các quy định hoặc đóng cửa và tái định cư?

Tại quê tôi, tỉnh Chiết Giang, tôi đã chứng kiến rất nhiều trang trại lợn nhỏ bị đóng cửa trong ba năm qua. Do các chính sách môi trường mới, chi phí môi trường được tăng lên. Nếu các trang trại nhỏ muốn tồn tại trong thị trường này, họ phải vay vốn, và nâng cấp cơ sở vật chất và công nghệ nhân giống. Điều này là khó khăn cho họ, vì vậy họ chọn rút khỏi thị trường này. Hơn nữa, các quy định về môi trường mới cũng tạo ra những rào cản đối với những người mới tham gia. Sự thay đổi của lợn để chăn nuôi và bán ra thị trường từ năm 2014-2016 được thể hiện trong bảng sau:

Sử dụng dữ liệu vào năm 2014 làm cơ sở, chúng tôi có thể số lợn trong trại và bán đã giảm 41% và 32% vào năm 2016.

Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp quy mô lớn, hầu hết trong số họ đều có xu hướng nâng cấp cơ sở để đáp ứng các quy định mới hoặc chuyển sang các khu vực sản xuất ngũ cốc chính trong nước, tiết kiệm chi phí thức ăn đồng thời. Thêm vào đó, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đã công bố Chương trình Hành động Cải thiện chất thải chăn nuôi (2017-2020) vào ngày 10 tháng 7 năm 2017. Mục đích chính của nó là thúc đẩy phát triển bền vững; đạo đức của canh tác và chăn nuôi gia súc. Do đó, xu hướng chủ đạo của các doanh nghiệp chăn nuôi lợn trong nước sau khi ban hành các quy định về môi trường này là di chuyển từ Nam sang Bắc và từ Đông sang Tây.

3. Các quy định về ô nhiễm mới có liên quan đến sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu thịt lợn là gì?

Các quy định môi trường mới đã trực tiếp thay đổi cơ cấu cung và cầu thịt heo ở Trung Quốc từ năm 2014. Chúng ta có thể thấy, từ biểu đồ sau đây rằng sản lượng thịt lợn của Trung Quốc và nhập khẩu của Trung Quốc đã tăng từ năm 2014 đến năm 2016:

Số liệu cho thấy, sản lượng thịt lợn nội địa tiếp tục giảm, từ 56.710 nghìn tấn năm 2014 xuống còn 52.990 nghìn tấn vào năm 2016, với mức tăng trưởng hàng năm là -3%; trong cùng thời kỳ, việc nhập khẩu thịt lợn của Trung Quốc đã tăng lên đáng kể, với mức tăng trưởng trung bình hàng năm là 47%. Vào năm 2016, Trung Quốc nhập khẩu 2.970 nghìn tấn thịt lợn và nội tạng, với tốc độ tăng trưởng 91% trong năm và được coi là năm chính yếu để thực hiện các quy định môi trường vào năm 2016.

Đối với xuất khẩu thịt lợn, nó không yếu tố quan trọng để ảnh hưởng đến cấu trúc cung và cầu trong nước thời gian gần đây sản lượng thấp. Mặc dù sản lượng thịt lợn của Trung Quốc chiếm 49% sản lượng toàn cầu vào năm 2016, nhưng nó cũng là thị trường tiêu thụ lợn lớn nhất trên thế giới. Với việc giảm sản lượng thịt lợn trong nước, xuất khẩu thịt lợn của Trung Quốc tiếp tục giảm, từ 92 nghìn tấn năm 2014 xuống 49 nghìn tấn vào năm 2016.

4. Dự báo của bà về sản xuất của Trung Quốc trong tương lai gần là gì?

Do ảnh hưởng của các chính sách bảo vệ môi trường mới trong ba năm qua, rất nhiều trang trại chăn nuôi lợn quy mô vừa và nhỏ đã bị phá hủy. Nó có hai tác động: một mặt, tổng sản lượng giết mổ của các lò giết mổ cố định ở Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 10 đạt 178,5 triệu con, với tốc độ tăng trưởng 7%; Mặt khác, như trong biểu đồ dưới đây, lượng lợn trong nước và lợn chăn nuôi đạt mức kỷ lục thấp kể từ tháng 1 năm 2015.

Tuy nhiên, các công ty chăn nuôi lợn quy mô lớn đang có cơ hội này để mở rộng năng lực sản xuất. Bảng dưới đây xác minh tham vọng của họ một cách chi tiết:

Năng lực sản xuất tăng lên dự kiến sẽ được giải phóng từ năm 2018. Muyuan Foods đã thông báo rằng họ có 10 triệu con lợn sống được bán vào năm 2018, trong khi New Hope Liuhe cũng lên kế hoạch bán 3,5 triệu chú lợn sống trong năm tới.

Ngoài ra, do các chính sách bảo vệ môi trường, cơ cấu trang trại trong nước cũng sẽ thay đổi rất nhiều. Trong khi các trang trại chăn nuôi lợn nhỏ ra khỏi thị trường, việc mở rộng quy mô công nghiệp đang gia tăng. Hiện tại, các trang trại quy mô lớn chăn nuôi trên 500 con lợn, chiếm khoảng 50% tổng sản lượng trong nước, tăng gần 10% so với năm năm trước. Quan trọng hơn, những doanh nghiệp quy mô lớn này có năng suất cao hơn các doanh nghiệp nhỏ. Số lợn con/nái/năm trung bình mỗi năm cho các trang trại nhỏ và trung bình dao động từ 16 đến 18 (lợn), trong khi ở các trang trại quy mô lớn, nó có thể đạt 20 ~ 24 con (lợn). Sự thay đổi cơ cấu chăn nuôi cũng cải thiện số con/nái/năm của Trung Quốc như sau:

Số lợn con/nái/năm tăng đảm bảo khả năng sản xuất được phục hồi nhanh chóng mặc dù lượng số lượng lợn chăn nuôi của Trung Quốc thấp. Do đó, sản lượng thịt lợn nội địa có thể tiếp tục tăng lên một tỷ lệ nhỏ trong năm tới, với giả định rằng giá thịt heo không biến động mạnh vào năm 2018.

TN (Dịch từ The Poutrysite)