[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Mấy năm gần đây, tại một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đã nổi lên phong trào nuôi gà đá thật sôi nổi. Mỗi con có thể bán giá gấp cả chục lần so với nuôi gà thương phẩm. Cá biệt, có con gà đá khi đã ăn được 1-2 chặn chiến (độ), giá trị đội lên từ 15-20 triệu đồng là chuyện bình thường. Chính vì lợi nhuận đó, người nuôi gà đá gia tăng từng ngày, nhộn nhịp nhất là ở 3 xã Vĩnh Bình, Long Thới và Vĩnh Thành (huyện Chợ Lách – Bến Tre).

Trại nuôi gà đá của anh Nguyễn Văn Phúc ở xã Sơn Định, Chợ Lách

Phất lên nhờ gà đá

Ông Lê Minh Sang, ấp Vĩnh Phú, xã Vĩnh Thành (Chợ Lách – Bến Tre) cho biết: ngoài việc kinh doanh cây giống, hoa kiểng và bán quán cà phê, khi nhàn rỗi ông nuôi khoảng chục con gà đá phía bên hông nhà. Mỗi tháng, ông xuất bán 2-3 con, kiếm lời trên 10 triệu đồng. Giống gà này chỉ nuôi từ 7-8 tháng là xuất chuồng bán. Nếu nuôi được nhiều con gà hay, tướng tá chân cẳng đẹp, nhanh nhẹn, tung đòn giỏi thì tiền bán càng cao. Đa số bà con nuôi gà đá hiện nay đều cho thu nhập rất cao, nhàn rỗi hơn so với các nghề khác, mà còn góp phần tăng thêm thu nhập cho gia đình, vì giá một con gà đá cao hơn gà thịt gấp 10 lần.

Ông Sang cho biết thêm: một người muốn có kinh nghiệm chăm sóc và biết chọn gà, xem tướng mạo gà chỉ cần nuôi vài bầy gà đá là biết chọn mặt gà hay dở biết liền. Để có gà hay (gà trống tốt) số lượng nhiều trong bầy là việc lai tạo nòi giống là khâu quan trọng nhất. Muốn có được những con gà chiến đấu bền bỉ, gan dạ người nuôi phải chú ý đến con bố mẹ, nhất là con mái phải có ngoại hình khác thường, khỏe mạnh, hung dữ, dáng dóc nhanh nhẹn. Gà mẹ lớn khỏe thường phải đạt trọng lượng từ 2,8-3,5kg. Như vậy, khi lai tạo tỷ lệ gà hay trong bầy sẽ nhiều hơn. Thông thường, đàn gà nuôi tự nhiên, việc lai tạo để chọn gà hay để o bế nuôi thành gà đá là rất hiếm vì tỷ lệ gà bố, mẹ không tương đồng sẽ rất ít có gà hay.

Theo anh Nguyễn Tươi, xã Long Thành, Chợ Lách, mỗi năm cũng có thể chọn ra được hơn 100 con gà chiến trong tổng số khoảng 80-100 đàn gà đẻ trong nhà của anh. Khi tuyển chọn xong anh tiến hành cho nhốt riêng, nuôi cho lớn để thành gà đá. Chuồng nuôi gà đá rộng 1m² dành riêng cho một con, mỗi ngày phải vệ chuồng trại sạch sẽ, thức chủ yếu lá lúa và nước uống lúc nào cũng có sẵn trong chuồng. Chính vì công việc chăm sóc kỹ lưỡng nên đa phần nuôi gà đá có sức đề kháng rất cao, ít bệnh hơn so với gà thông thường.

Mỗi con gà đá có giá trị từ vài trăm ngàn đến vài chục triệu đồng/con là chuyện không hiếm ở xứ gà ở Chợ Lách. Còn nếu như săn tìm được những con gà thiện chiến của người khác mang về thuần dưỡng, sau một thời gian có thể bán lại cho các tay sành điệu và lão luyện với giá hàng chục triệu đồng/con. Gà đá mỗi con mỗi vẻ, màu sắc đa dạng, cũng khác nhau nhất là gà điều, gà xám, gà ô, gà tía, gà chuối… Điển hình như ông Tư Thành ở xã Vĩnh Thành vừa bán 3 con gà đá cho lái có thể mua được chiếc xe SH trị giá 140 triệu đồng. Ngoài ra ông còn con gà lai đã ăn nhiều độ đã có người đến ngã giá 90 triệu đồng, nhưng ông chưa bán.

Kỳ công nuôi gà đá…

Anh Nguyễn Văn Phúc ở xã Sơn Định, Chợ Lách đang sở hữu trại nuôi gà đá từ 300-500 con/năm, anh cho biết: nuôi gà đá tuy dễ kiếm tiền nhưng rất cực và công phu, đòi hỏi người nuôi phải có bề dày kinh nghiệm, lão luyện, nhất là khả năng nhận diện về tướng mạo. Chọn được những con hùng dũng, lông lá màu sắc phải bắc mắt, cặp chân cao, to khỏe mạnh, vẩy ở chân đều đặn và cất tiếng gáy trong và thanh sẽ bán giá cao. Ngoài ra còn phải biết o bế, chăm sóc và nâng niu gà như người thân trong nhà của mình. Theo anh Phúc, nuôi gà đá mau lớn thịt săn chắc quan trọng ở khâu cho ăn, gà đá khác với gà thương phẩm lúc gà đá còn nhỏ cho ăn tấm, khi lớn lên cho ăn lúa ngâm trong nước trước 1 đêm mới đem ra cho gà ăn. Như vậy, giúp gà ăn dễ tiêu hóa thịt săn chắc và ít mở giúp gà nhanh nhẹn khi sáp độ. Nuôi gà đá trong vòng từ 8-10 tháng là đạt trọng lượng từ 2,2-2,5 kg/con là có thể xuất bán gà đá. Hiện nay, trại nuôi gà đá của anh Phúc chủ yếu bán cho thị trường nước ngoài (Campuchia) để phục vụ trò chơi giải trí trong các trường gà ở bên đó. Giá bán gà đá của anh con thấp nhất giá 1 triệu đồng còn con cao nhất lên 45 triệu đồng/con, mỗi năm đem doanh thu từ việc nuôi gà đá lên cả tỷ đồng.

Còn ông Nguyễn Văn Bé, năm nay gần 60 tuổi một chuyên gia nuôi gà đá ở ấp An Hòa, xã Long Thới – Chợ Lách cho biết: một con gà hay phải có tầm vóc to lớn, cơ bắp khỏe mạnh, chân cao, cựa đều, mỏ to và nhọn, mắt nhỏ và sâu, lớp vảy ở cẳng chân dầy và cứng… Nhiều người mê gà không những ở tiếng gáy, ở ngoại hình nhất là bộ lông hấp dẫn mà còn ở cách đá. Mỗi thế đá của con gà độ đều có một bản lĩnh riêng. Có con tung đòn như vũ bão, có con lâm trận cả giờ, chân run rẩy nhưng vẫn lì lợm không đầu hàng trước đối thủ. Để có được một con gà độ đủ sức đưa ra chiến trường, người nuôi phải xổ liên tục (cho 2 con đá thử trước), xem chân, xem tướng, coi vẩy, coi mắt, mỏ, mồng, bộ lông để đánh giá khả năng chịu đòn và tránh đòn, đặc biệt là đòn đá phải đẹp và hiểm. Sau đó mới tỉa lông ở các vùng đầu, cổ, ức, đùi và vô nghệ thường xuyên cho thịt săn chắc khi đối phương có đâm cựa sắt chúng không thể vô xâu được. Về nuôi dưỡng, ngoài lúa ra, người sành điệu còn cho gà ăn thêm giun, thằng lằn dế, lồng đỏ trứng, thịt bò bầm nhuyễn, tép, hột vịt lộn, chuối xiêm để bồi dưỡng và tăng cường sức chiến đấu cho chúng.

Ông Ngô Văn Trang, Bí thư xã Long Thới, huyện Chợ Lách, cho biết: Hiện toàn xã có 4.056 nhân khẩu, trong đó có hơn 90% số hộ đều nuôi gà đá bán. Người thấp nhất nuôi 10 con/năm còn cao nhất lên 200-300 con gà đá/năm. Ngoài việc kinh doanh nuôi gà đá bán, đã kéo theo việc làm cho nông thôn đang bội kẽm để nhốt gà cũng ăn theo. Bình quân, mỗi ngày ở xã sản xuất hơn 1.000 bội nhốt gà giá từ 100.000-120.000 đồng/cái. Việc bán bội cho người nuôi gà, còn giúp cho nông dân nhàn rỗi có công ăn việc làm từ nghề đan bội mướn, bình quân một người đan thuê 1 ngày đan 5 bội gà, tiền công 1 bội 20.000 đồng, như vậy một ngày người dân đan bội thuê cho chủ có thể kiếm khoảng 100.000 đồng/ngày trở lên. Theo ông Trang, xã rất khuyến khích nông hộ phát triển mô hình này, nhưng cấm tuyệt đối chuyện cá độ đá gà ăn tiền.

Ông Lê Văn Đơn, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách – Bến Tre cho biết: Mô hình nuôi gà đá để bán đang cho nguồn lợi nhuận rất cao cho gia đình, thậm chí so ra lợi nhuận cao hơn so với nghề sản xuất kinh doanh cây giống, hoa kiểng từng nổi tiếng trong huyện. Ngành nông nghiệp cũng đang khuyến khích mô hình nuôi gà đá vì đây là nghề không cần đầu tư, nhưng đòi hỏi phải có kinh nghiệm và tay nghề giỏi mới chọn ra những con gà hay mới bán được giá cao. Bên cạnh đó, những con gà không đạt chất lượng chuyển sang bán gà thương phẩm, góp phần xóa đói giảm nghèo bà con trong xã và tạo được một nghề mới ổn định tại địa phương.

GIA PHÚ