Dự báo mới nhất của FAO trong tháng 4/2023 về sản lượng ngũ cốc thế giới năm 2022 tăng nhẹ so với dự báo hồi tháng 3, lên 2.777 triệu tấn, mặc dù vẫn giảm 1,2% so với năm trước đó. 

Mức tăng nhẹ đối với sản lượng ngũ cốc thô ở Australia và Ukraine. Sản lượng gạo toàn cầu giảm nhẹ (giảm 0,6 triệu tấn) so với dự báo hồi tháng 3/2023, phần lớn do ước tính thu hoạch của Indonesia kết thúc vào tháng 12/2022 giảm, ngược lại sản lượng tăng ở Campuchia, do tốc độ gieo trồng tăng mạnh đang diễn ra trong mùa khô. Do đó, sản lượng gạo thế giới niên vụ 2022/23 hiện được chốt ở mức 516 triệu tấn, giảm 1,6% so với mức cao kỷ lục trong niên vụ 2021/22, nhưng vẫn là một vụ thu hoạch trên mức trung bình.

Dự báo tiêu thụ ngũ cốc thế giới trong năm 2022/23 đạt 2.779 triệu tấn, giảm 1 triệu tấn so với dự báo hồi tháng 3/2023 và giảm 0,7% so với năm 2021/22. Tiêu thụ ngô làm thức ăn chăn nuôi dự kiến giảm, đặc biệt là ở EU do nhập khẩu dự kiến ít hơn, là động lực chính của việc điều chỉnh giảm 1,5 triệu tấn trong tháng này đối với tiêu thụ ngũ cốc thô toàn cầu. Tiêu thụ ngô hiện được chốt ở mức 1.479 triệu tấn, tiêu thụ ngô toàn cầu trong năm 2022/23 được dự báo sẽ giảm 1,6% so với năm 2021/22. Tiêu thụ lúa mì toàn cầu được chốt ở mức 780 triệu tấn, tăng nhẹ trong tháng này, phản ánh mức sử dụng lúa mì làm thức ăn chăn nuôi ở Trung Quốc cao hơn dự báo trong tháng trước và tăng 0,9% so với mức năm 2021/22.

Dự báo của FAO về tiêu thụ gạo thế giới năm 2022/23 ít thay đổi so với dự báo hồi tháng 3, đạt 519,9 triệu tấn, chỉ thấp hơn 0,3% so với mức đỉnh năm 2021/22. Dự báo của FAO về dự trữ ngũ cốc thế giới vào cuối vụ mùa 2023 tăng thêm 5,8 triệu tấn, lên 850 triệu tấn, nhưng vẫn giảm 0,3% so với đầu vụ. Dựa trên những dự báo mới nhất, tỷ lệ tiêu thụ/dự trữ ngũ cốc thế giới trong năm 2022/23 sẽ ở mức 29,7%, cho thấy mức dự trữ thoải mái mặc dù giảm nhẹ so với tỷ lệ 30,7% trong năm 2021/22. Dự trữ ngũ cốc thô toàn cầu vẫn đang hướng tới mức giảm 4,3% so với đầu vụ mặc dù đã điều chỉnh tăng 2,2 triệu tấn trong tháng này. Hầu hết mức tăng trong tháng này phản ánh kỳ vọng dự trữ ngô tăng ở các nước xuất khẩu lớn; dự báo xuất khẩu giảm ở Achentina và Mỹ và tăng ước tính sản lượng ở Ukraine. Dự trữ lúa mì toàn cầu cũng được nâng dự báo trong tháng này, thêm 3,9 triệu tấn, tiếp tục tăng dự đoán so với đầu vụ lên 5,3%. Tương tự như ngũ cốc thô, dự trữ lúa mì được điều chỉnh tăng trong tháng này cũng tập trung ở các nhà xuất khẩu lớn, bao gồm Australia (do ước tính sản lượng cao hơn), Liên minh châu Âu và Liên bang Nga (do kỳ vọng xuất khẩu giảm). Dự trữ gạo thế giới vào cuối niên vụ 2022/23 được dự báo ở mức 194,1 triệu tấn, thấp hơn 2,4 triệu tấn so với mức cao kỷ lục niên vụ 2021/22. Mức này sẽ đủ để đáp ứng cho 4,4 tháng tiêu thụ toàn cầu trong tương lai, phần lớn là do triển vọng dự trữ ở châu Á duy trì ở mức gần kỷ lục nhờ dự trữ dự trữ tại Ấn Độ tăng trở lại, triển vọng đang ảm đạm hơn đối với các khu vực khác như Mỹ Latinh, Caribe và Châu Phi, do sản lượng giảm ở Nam Mỹ và Đông Phi, nhưng cũng do dự báo nhập khẩu của các nước như Ghana, Ethiopia và Senegal giảm.

Dự báo xuất khẩu ngũ cốc thế giới năm 2022/23 đạt mức 469 triệu tấn, giảm 2,7% so với mức năm 2021/22 sau khi điều chỉnh giảm 4,1 triệu tấn trong tháng này. Sự điều chỉnh giảm này bắt nguồn từ việc cắt giảm 6,1 triệu tấn so với dự báo xuất khẩu ngũ cốc thô thế giới cho niên vụ 2022/23, hiện được chốt ở mức 217 triệu tấn, giảm 6,1% so với niên vụ 2021/22. Dự kiến xuất khẩu ngô từ Achentina và Mỹ giảm, do tốc độ xuất khẩu chậm chạp, vượt xa lượng xuất khẩu lớn hơn dự đoán của Brazil. Cùng với việc một số quốc gia nhập khẩu giảm nhập khẩu, những sửa đổi này đã dẫn đến việc cắt giảm 4,9 triệu tấn trong tháng này so với dự báo xuất khẩu ngô toàn cầu, hiện giảm 3% so với mức niên vụ 2021/22. Xuất khẩu hạt bo bo của Mỹ giảm đã góp phần làm giảm 1 triệu tấn xuất khẩu hạt bo bo toàn cầu, hiện giảm 36% so với niên vụ 2021/22. Ngược lại, dự báo xuất khẩu lúa mì toàn cầu năm 2022/23 tăng lên 1,6 triệu tấn, chủ yếu phản ánh nhu cầu tăng hơn dự đoán trước đó từ Trung Quốc và xuất khẩu của Australia và Kazakhstan tăng, và để đạt mức cao kỷ lục 199 triệu tấn, tăng 1,9% so với niên vụ 2021/22. Đối với xuất khẩu gạo thế giới năm 2023 dự báo nguồn cung nội địa của Bangladesh được cải thiện đã hạ thấp dự báo của FAO về nhập khẩu gạo của Bangladesh. Tuy nhiên, mức giảm này không đủ bù đắp việc tăng nhập khẩu của Indonesia, phù hợp với những nỗ lực không ngừng của nước này nhằm khôi phục kho dự trữ nhà nước và giảm bớt áp lực lạm phát. Do đó, xuất khẩu gạo thế giới năm 2023 hiện được dự báo ở mức 53,1 triệu tấn, tăng 0,5 triệu tấn so với dự đoán hồi tháng 3 nhưng vẫn giảm 5,2% so với mức kỷ lục năm 2022.

Dự báo của FAO về sản lượng lúa mì thế giới năm 2023 đã tăng nhẹ so với dự báo sơ bộ trong tháng 3 và đạt mức 786 triệu tấn, đây sẽ là sản lượng lớn thứ hai được ghi nhận và chỉ thấp hơn 1,3% so với năm 2022. Tại Liên minh châu Âu, sản lượng lúa mì tăng nhẹ so với năm ngoái do diện tích gieo trồng tăng và thời tiết tốt vào đầu mùa xuân, bất chấp tình trạng khô hạn ở một số vùng của Italia, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Tại Liên bang Nga, mặc dù tình trạng khô hạn ở các vùng phía Tây nam của nước Nga đã giảm bớt, nhưng việc giảm diện tích trồng lúa mì vụ đông dự kiến sẽ làm giảm sản lượng năm 2023. Tại Ukraine, các tác động kinh tế của xung đột với Nga, bao gồm cả giá thu mua tại ruộng thấp, đã khiến nhiều nông dân giảm diện tích trồng lúa mì. Do đó, ngoài tình trạng khô hạn ở phía đông nam, dự báo vụ thu hoạch lúa mì sẽ thấp hơn mức trung bình trong năm 2023. Tại Mỹ, với những cơn mưa gần đây đã giúp giảm bớt tình trạng khô hạn ở các vùng lúa mì trọng điểm của Đồng bằng miền Trung và vụ gieo mùa đông tăng so với năm ngoái, sản lượng được dự báo sẽ tăng so với năm 2022. Tại Canada, diện tích gieo trồng tăng, sản lượng lúa mì năm 2023 dự kiến sẽ tăng so với năm ngoái. Ở châu Á, bất chấp đợt nắng nóng trong tháng 3 ở miền bắc Ấn Độ, vụ thu hoạch lúa mì năm 2023 được dự báo sẽ vượt mức trung bình 5 năm nhờ diện tích gieo trồng gần kỷ lục và thời tiết thuận lợi cho đến tháng 2. Ở Pakistan, điều kiện mùa màng tốt đã chiếm ưu thế và sản lượng được dự đoán sẽ vượt mức trung bình 5 năm. Ở các nước Cận Đông Á, sau lượng mưa không đều trong những tháng đầu của mùa vụ, mưa tốt trong những tháng gần đây đã là điều kiện tốt cho trồng trọt, bao gồm cả ở 2 nước sản xuất lớn như Türkiye và Iran (Cộng hòa Hồi giáo). Ở Bắc Phi, tình trạng thiếu hụt lượng mưa ở An-giê-ri, Tuy-ni-di và mưa ít ở Ma-rốc, dẫn đến kỳ vọng thu hoạch lúa mì dưới mức trung bình trong năm 2023, sau sản lượng vốn đã thấp trong năm 2022.

Ở phía nam đường xích đạo, việc gieo trồng ngô vụ chính ở Brazil gần như đã hoàn tất và diện tích gieo trồng dự kiến sẽ ở mức cao kỷ lục, nhờ nhu cầu xuất khẩu mạnh mẽ. Điều kiện thời tiết thuận lợi, sản lượng ngô được dự báo sẽ đạt mức cao kỷ lục trong năm 2023. Tại Achentina, điều kiện khô hạn kéo dài đã ảnh hưởng xấu đến vụ ngô, làm giảm sản lượng. Ở Nam Phi, dự báo năng suất tốt do thời tiết thuận lợi sản lượng tăng, có khả năng đạt mức cao thứ hai trong năm 2023.

Thuỷ Chung

Nguồn: Vinanet/VITIC/FAO