[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Tối 14/10/2018 tại cảng Cửa Lò, Tập đoàn TH đã đón gần 1.800 “cô” bò mang thai 3 – 5 tháng được tạo ra từ công nghệ cấy truyền phôi giống bò sữa cao sản thuần chủng Holstein Friesian (HF) từ Mỹ. Đây là đàn bò đặc biệt khác hẳn với những đàn bò mà TH nhập về trong những đợt trước đây.

Lễ đón đàn bò sữa nhập khẩu tại Cảng Cửa Lò

Sau 3 tuần lênh đênh vượt Thái Bình Dương, chiếc tàu khổng lồ chở gần 1.800 “cô nàng” bò đã cập cảng Cửa Lò với Lễ đón có sự hiện diện của lãnh đạo Cục Chăn nuôi, lãnh đạo tỉnh Nghệ An, cùng toàn thể cán bộ, công nhân của TH.

Những bò sữa ưu tú nhất thế giới về trang trại TH tại Nghĩa Đàn, Nghệ An

Ông Brandon Speech, Chủ tịch Công ty Royal Atlantic Holdings- đơn vị tạo ra đàn bò này và bán cho Việt Nam, cho biết: Các quốc gia có vật nuôi sinh sản tốt nhất trên thế giới thuộc về Mỹ, Canada, Israel và Italia, và bò cho sữa có năng suất cao nhất tại các nước kể trên là sử dụng gen tinh chọn ưu tú Holstein. Những cô bò trong đàn bán cho TH lần này được lựa chọn từ 1% những bò có năng suất cao nhất tại Mỹ, tất thảy đều có năng suất sữa từ 12.000 lít/chu kỳ (300 ngày) trở lên. Đàn bò đều có tiềm năng di truyền các đặc tính về số lượng tế bào soma thấp (hạn chế tỷ lệ mắc bệnh viêm vú), hàm lượng đạm và chất béo cao, đảm bảo để sản xuất ra nguồn sữa tươi sạch tiêu chuẩn quốc tế.

Điều đặc biệt, trong mỗi bò cái này đều đang mang thai, với phôi thai được tạo ra từ công nghệ cao. Từ những cặp bò sữa đực cái cho năng suất cao nhất thế giới, với 70 lít/con/ngày trở lên, đem thụ tinh lấy phôi. Mỗi phôi đem nhân lên rồi phân tách ra hàng trăm phôi. Những phôi đó đem cấy vào tử cung của các bò cái, như vậy sẽ tạo ra hàng nghìn bò cái đời sau có năng suất vào hàng cao kỷ lục. Đây cũng là công nghệ sinh sản bò hàng loạt tiên tiến nhất thế giới, chỉ mới được Mỹ làm thành công và ứng dụng trong vài năm trở lại đây.   

“Chúng tôi đã áp dụng kỷ thuật, công nghệ phức tạp, chuyển đổi phôi thai sinh sản trong ống nghiệm đã được thực hiện để tạo ra trên 1.000 trường hợp mang bầu ưu tú từ bò đực được xếp hạng tốp 10 trên toàn thế giới. Chúng tôi biết rằng bằng việc dự đoán trước gen mà nhiều bê con được sẽ sinh ra ở Việt Nam trong những tháng sắp tới có thể được xếp tốp 500 con bò cao sản nhất nước Mỹ – một đất nước mà có hơn 9 triệu cô bò cho sữa. Kỳ vọng thế hệ các cô bò ưu tú này sẽ cho từ 60-70 lít sữa/ngày so với sản lượng sữa thông thường từ những đàn bò ở Đông Nam Á và Australia chỉ cho từ 30-35 lít sữa/ngày”, ông Brandon Speech nhấn mạnh.

Ông Brandon Speech cũng nói lời cảm ơn thủy thủ đoàn của nhà vận tải Bison Express đã đưa đàn bò lênh đênh trên biển 21 ngày ngoài khơi Thái Bình Dương, vào thời điểm mà có 2 cơn bão khủng khiếp ở cấp độ 5. Sự chuyên nghiệp, tận tâm của họ đã mang lại sự an toàn cho các cô bò, đảm bảo các cô bò được khỏe mạnh trong suốt chuyến đi.

Ông Hoàng Kim Giao, Chủ tịch Hội Chăn nuôi gia súc lớn Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho hay, trong vòng 20 năm trở lại đây, ngành chăn nuôi bò sữa Việt Nam phát triển vượt bậc. Trước kia mỗi năm nước ta phải chi cả tỉ USD để nhập khẩu sữa, thì nay lượng sữa nhập khẩu đã giảm mạnh và đã bắt đầu xuất khẩu được các sản phẩm sữa. Tốc độ tăng trưởng hàng năm của ngành bò sữa luôn đạt 8-10%.

Năm 2008, cả nước có gần 100,000 bò sữa, cho tổng sản lượng sữa đạt 235.000 tấn. Đến hết năm 2017, đàn bò sữa cả nước đã đạt 293 nghìn con, sản lượng sữa tươi đạt tới 881,3 nghìn tấn. Tính đến tháng 6/2018, đàn bò sữa cả nước có 310 nghìn con (tăng 5,6% so với năm 2017); cho sản lượng sữa 470 nghìn tấn trong nửa đầu năm, tăng 8,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều đáng nói, từ một quốc gia nhập khẩu ròng các sản phẩm sữa, thì đến nay Việt Nam đã bắt đầu xuất khẩu sữa, với kim ngạch xuất khẩu sữa đạt khoảng 300 triệu USD trong năm 2017, chủ yếu đến từ sữa chua và các sản phẩm từ sữa.

Có được sự phát triển thần kỳ như vậy là bởi, nhiều doanh nghiệp lớn như Vinamilk, TH Trumilk, Mộc Châu Milk đã dám đầu tư nhập về hàng trăm nghìn con bò sữa cao sản thuộc tốp đầu thế giới.

Theo ông Giao, đàn bò TH nhập khẩu lần này được đánh giá rất cao bởi chỉ số giá trị di truyền đời sau (GTPI) của các cá thể bò mẹ giống HF đều đạt trên 2.000, nghĩa là được Hiệp hội Holstein Mỹ xếp hạng cao cấp trong hệ thống đánh giá gia súc Holstein. Chỉ số này với các phôi được sử dụng để cấy chuyển cho bò mẹ mang thai còn cao hơn nhiều, từ 2.550 trở lên, chắc chắn thế hệ sau của bò Mỹ nhập khẩu được sinh ra tại Việt Nam sẽ có tiềm năng di truyền cao. Xem lý lịch phả hệ của đàn bò này, thấy không chỉ cho năng suất cao, mà còn cao về chất lượng sữa, đó là chỉ chọn lựa những bò tơ có nguồn gốc ba đời về di truyền với số lượng tế bào soma thấp (dưới 100.000/ml sữa tươi) giúp kiểm soát bệnh viêm vú, giảm thiểu việc sử dụng các loại thuốc thú y cho bò. Đây là một hướng đi đột phá để nâng cao chất lượng sữa tươi nguyên liệu của thế giới và một vài nước phát triển có nền chăn nuôi bò sữa tốt nhất thế giới như Mỹ được áp dụng. ư

Đàn bò TH nhập khẩu lần này được đánh giá rất cao bởi chỉ số giá trị di truyền đời sau (GTPI) của các cá thể bò mẹ giống HF đều đạt trên 2.000

Ông Tal Cohen, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần thực phẩm sữa TH (điều hành trang trại bò sữa TH), tháng 4/2017, tập đoàn TH nhập đợt bò sữa đầu tiên từ Mỹ với quy mô đàn 1.300 con bò. Trước đó, Tập đoàn TH nhập khẩu 17 đợt bò sữa khác từ New Zealand. Toàn bộ bò sữa nhập khẩu được nuôi và tiếp tục nhân giống tại các Cụm trang trại chăn nuôi bò sữa tập trung, ứng dụng công nghệ cao có quy mô lớn nhất châu Á của Tập đoàn TH ở Nghệ An. Nhưng đàn bò lần này được nhân giống từ công nghệ tiên tiến lần đầu tiên xuất hiện trên thế giới, nên cho năng suất vượt trội hơn so với mọi lần trước đây, Với đàn bò cao sản hòa nhập đàn lần này, sinh sản và cho sữa với năng suất cao, sản lượng sữa tươi sản xuất từ trang trại TH sẽ tăng lên, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao về sữa tươi của thị trường sữa Việt Nam, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm chế biến từ sữa tươi trong nước.

Sau khi cập cảng Cửa Lò, đàn bò sữa cao sản này được đưa về Trang trại của TH tại Nghĩa Đàn nuôi tân đáo, cách ly, kiểm dịch để bò có thời gian thích nghi dần với điều kiện nóng ẩm của Việt Nam và quen dần với quy trình chăm sóc nuôi dưỡng của Trang trại TH. Đàn bò nhập khẩu sau khi ổn định sẽ được phân loại, đánh giá và có thể nuôi cùng với đàn bò đã thích nghi. Dự kiến, từ đầu tháng 1/2019, những dòng sữa tiêu chuẩn quốc tế của các cô bò này sẽ chảy trong quy trình sản xuất khép kín “từ đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch” để đến với người tiêu dùng cả nước.

Chu Khôi