[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Khi những đợt rét đậm rét hại đã tràn về, nhằm bảo vệ đàn gia súc trước giá rét khắc nghiệt của mùa đông, những ngày trung tuần tháng 12 này, các xã vùng cao của huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp thiết thực để phòng, chống rét, bảo vệ tổng đàn gia súc… nhất là việc tăng cường hướng dẫn “trực tiếp” kĩ thuật, kinh nghiệm phòng chống rét hiệu quả cho các hộ chăn nuôi tại địa phương…

Ý thức của các hộ dân đã có nhiều “chuyển biến”

Nằm ở khu vực thượng huyện, xã Lùng Phình thường được biết đến với khí hậu lạnh rét, khắc nghiệt nhất mùa đông ở vùng cao Bắc Hà.  Ông Tẩn Seo Lừ- Phó chủ tịch UBND xã cho biết: “Có những năm rét đậm rét hại kéo dài, xuất hiện cả băng giá, sương tuyết gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sản xuất của bà con. Đáng nhớ nhất, là trận rét lịch sử xảy ra những năm 2008-2009 đã gây thiệt hại nặng nề đến kinh tế, khiến đàn trâu, nghé địa phương giảm gần 400 con. Cũng từ đó, rút kinh nghiệm sâu sắc, cấp ủy, chính quyền địa phương đã quyết liệt chỉ đạo, và mỗi người dân Lùng Phình đã quan tâm hơn đến công tác phòng và chống rét cho gia súc, trên tinh thần không chủ quan, lơ là trước mọi diễn biến bất thường của thời tiết…

Đáng mừng nhất là đến nay, ý thức phòng chống đói rét, dịch bệnh cho đàn vật nuôi của các hộ dân đã có những chuyển biến đáng phấn khởi.

.

Nhiều diện tích ngô dày, cỏ voi đã được bà con chủ động trồng mở rộng làm thức ăn dự trữ cho gia súc trong mùa đông giá rét

Sau sáp nhập, hiện toàn xã vùng cao Lùng Phình còn 3 thôn gồm (Tà Chải, Lùng Phình, Pả Chư Tỷ), với 317 hộ dân, gần 1600 nhân khẩu, trong đó có khoảng 300 hộ nuôi gia súc lớn (trâu, ngựa) để lấy sức cày kéo, phân bón phục vụ sản xuất nông nghiệp. Theo rà soát mới đây, trên 90% số hộ chăn nuôi của xã đã xây dựng được chuồng nuôi kiên cố, cơ bản đảm bảo để tránh rét.

Các hộ dân chú trọng che chắn, gia cố chuồng trại khi rét lạnh tràn về…

Ngay từ đầu vụ rét 2019, bám sát kế hoạch chỉ đạo của huyện là nâng cao nhận thức về tác hại của rét đậm, rét hại cho người chăn nuôi, từ đó phát huy tính chủ động trong phòng, chống đói rét, bảo vệ đàn vật nuôi,  xã Lùng Phình đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân chủ động dự trữ thức ăn sau thu hoạch mùa vụ: như tận thu rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp, cắt cỏ, trồng thêm cỏ voi và ngô dày với phương trâm “không để gia súc thiếu thức ăn trong mùa đông”… Cán bộ khuyến nông xã cũng tích cực bám nắm địa bàn, tuyên truyền vận động, nhắc nhở bà con cần chú trọng áp dụng các biện pháp kĩ thuật, những kinh nghiệm hay trong công tác phòng chống đói, rét cho đàn gia súc, nhất là khi trời chuyển rét đậm, rét hại, nhiệt độ giảm sâu dưới 10 độ C, cần thực hiện nuôi nhốt, tuyệt đối không được thả rông lên rừng hay buộc gia súc ngoài trời rét; tăng cường bổ xung thức ăn tinh, thức ăn thô.. như cho ăn thêm bột ngô, cám pha nước ấm, thậm chí có thể đốt lửa sưởi ấm cho gia súc khi rét đậm, rét hại kéo dài nhiều ngày.

Nhờ được cán bộ khuyến nông xuống tận nơi tuyên truyền, hướng dẫn, các hộ chăn nuôi trên địa bàn xã vùng cao Lùng Phình đã chủ động triển khai các biện pháp phòng chống đói rét cho đàn gia súc của gia đình mình. Ông Giàng Sín Mìn, người dân thôn Tà Chải, xã Lùng Phình cho biết: “Gia đình tôi đang nuôi 3 con trâu, 1 con ngựa, những ngày rét lạnh vừa qua, gia đình đã chủ động che chắn, nuôi nhốt gia súc trong chuồng, tăng cường bổ xung thức ăn như cám hòa nước ấm, cho trâu ăn thêm rơm khô, cỏ tươi đi cắt về để tăng sức đề kháng chống chịu giá rét và bệnh dịch. Gia đình cũng đã xây dựng được 2 chuồng nuôi kiên cố, đã tiêm phòng kì II cho gia súc.. nên đã phần nào yên tâm với công tác phòng chống rét cho gia súc của gia đình..”

Chính quyền vào cuộc, quan tâm, chỉ đạo sát sao

Còn tại vùng cao Hoàng Thu Phố, những ngày này nhiệt độ ngoài trời giảm sâu, thời tiết như rét hơn bởi sương mù bao phủ trên diện rộng, nhất là lúc sáng sớm và chiều muộn, nhiệt độ ngoài trời từ 7-10 độ C, ban đêm giảm xuống 4-5 độ C. Chủ tịch UBND xã Giàng Seo Vềnh, cho biết: “Trước diễn biến thời tiết được dự báo sẽ có nhiều đợt rét đậm rét hại tăng cường, chúng tôi thường xuyên theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết, khí hậu để có kế hoạch chỉ đạo kịp thời, linh hoạt, tránh tổn thất cho bà con về đàn gia súc khi giá rét gây ra..”

Ở Hoàng Thu Phố- địa phương phân hóa thành 2 vùng khí hậu rõ rệt – trên cao và dưới thấp, do đó công tác phòng chống đói, rét cho đàn gia súc trong mùa đông cũng có những đặc thù riêng. Với các thôn dưới thấp, chúng tôi xuống tận nơi tuyên truyền, vận động để bà con mua thêm bạt về che phủ chuồng trại đảm bảo kín đáo, tránh gió lạnh lùa vào chuồng và cần đảm bảo vệ sinh chuồng trại, Vận động bà con tiếp tục trồng thêm cỏ voi, ngô dày làm thức ăn xanh bổ xung cho gia súc những khi trời rét hại kéo dài… Với những thôn vùng cao, các hộ ở đây phải lùa đàn gia súc xuống vùng thấp ấm hơn để tránh rét, họ thường dựng tạm chuồng trại nên xã vận động các hộ này sửa chữa, gia cố chuồng nuôi, quây bạt xung quanh, đồng thời quan tâm theo dõi, nắm chắc diễn biến thời tiết để có những chỉ đạo kịp thời, hiệu quả, đúng thời điểm.

Lãnh đạo Bắc Hà tích cực kiểm tra, thăm nắm tình hình công tác phòng, chống rét tại cơ sở

Ông Nguyễn Xuân Giang- trưởng phòng NN&PTNT huyện Bắc Hà cho biết: “Huyện Bắc Hà có tổng đàn gia súc trên 21.000 con, chủ yếu là trâu, bò, ngựa, Tổng số hộ chăn nuôi gia súc lớn khoảng 6.500 hộ, 4.761 hộ đã có chuồng nuôi nhốt gia súc đảm bảo, chiếm 73 %; Thực hiện phòng chống đối rét cho đàn vật nuôi trong mùa đông, đến nay, huyện đã trồng được 306 ha cỏ voi, trên 56 ha ngô dày vụ thu đông để làm thức ăn cho đàn vật nuôi; việc sửa chữa chuồng nuôi đảm bảo giữ ấm cho gia súc cũng được các xã vận động hộ chăn nuôi khẩn trương thực hiện. Toàn huyện có trên 6.500 hộ chăn nuôi đại gia súc, trong đó có hơn 4.700 hộ có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo.

Đối với những hộ chăn thả gia súc theo hướng truyền thống, trong tháng 11 vừa qua, chính quyền các xã đã yêu cầu các hộ di chuyển đàn gia súc về nuôi nhốt tại chuồng hoặc những nơi kín gió, có đủ các điều kiện đảm bảo cho đàn gia súc tránh rét. Đối với những xã trên địa bàn có gia súc từ nơi khác chuyển đến tránh rét, UBND huyện yêu cầu địa phương phải nắm rõ số hộ, số lượng gia súc, nơi xuất phát của gia súc di chuyển đến và tạo điều kiện về địa điểm nuôi nhốt gia súc cho các hộ đưa đàn gia súc đi tránh rét. Thú y viên hoặc khuyến nông viên xã cần thường xuyên kiểm tra, theo dõi tình hình dịch bệnh, hướng dẫn người dân chăm sóc đàn gia súc đúng cách…

Trong thời gian tới, Phòng NN&PTNT huyện sẽ phối hợp với các phòng, ban chức năng tăng cường cử cán bộ về cơ sở nắm bắt tình hình, kiểm tra, đôn đốc cơ sở tăng cường chủ động triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống đói, rét, dịch bệnh, đảm bảo an toàn cho đàn vật nuôi, đặc biệt là đàn gia súc trong vụ Đông Xuân 2019 – 2020. UBND huyện chỉ đạo các xã, thị trấn tổ chức tập huấn, hướng dẫn người chăn nuôi các biện pháp quản lý, chăm sóc, bảo vệ đàn gia súc trong điều kiện thời tiết rét đậm, rét hại như: Các biện pháp gia cố, che chắn chuồng trại; các phương pháp chế biến, bảo quản phụ phẩm nông nghiệp để làm thức ăn cho gia súc; tăng cường biện pháp phòng, chống dịch bệnh cho gia súc trong mùa đông…

Với những nỗ lực trên, các xã của huyện vùng cao Bắc Hà phấn đấu sẽ giảm thiểu tối đa thiệt hại, bảo vệ tốt tổng đàn gia súc trong điều kiện giá rét khắc nghiệt của mùa đông năm nay./.                                            

   Khuất Linh

Trung tâm văn hóa, thể thao,

truyền thông huyện Bắc Hà,  tỉnh Lào Cai