TÓM TẮT

Theo dõi sát sao và phát hiện sớm các bất thường về thân nhiệt để ngăn chặn sự lây lan dịch bệnh trong bầy đàn là vấn đề nhứt nhói trong ngành công nghiệp chăn nuôi hiện nay. Thế nhưng, để hiện thực được mục tiêu này vẫn còn tồn đọng nhiều vấn đề như tốn kém về thời gian, nhân công, gây ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần vật nuôi. Xác định thân nhiệt lợn thông qua ảnh nhiệt là một phương pháp giải quyết triệt để các vấn đề nêu trên. Từ kết quả thử nghiệm cho thấy mức độ sai khác giữa phương pháp dùng ảnh nhiệt và phương pháp đo truyền thống là tương đối nhỏ. Chứng tỏ, phương pháp này có thể ứng dụng rộng rãi trong các trang trại để mang lại hiệu quả chăn nuôi tốt hơn

GIỚI THIỆU

Sốt là một trong những biểu hiện đầu tiên để phát hiện tình hình sức khỏe ở lợn. Phương pháp thường được dùng để xác định nhiệt độ cho lợn là đo trực tràng lợn bằng nhiệt kế cho từng cá thể. Tuy nhiên, quy trình này tương đối tốn thời gian đồng thời cũng gây ra sự khó chịu, náo loạn trong đàn lợn. Bên cạnh đó, việc sử dụng nhiệt kế cũng chứa đựng nguy cơ lây lan bệnh giữa các cá thể sử dụng chung nhiệt kế. Phương pháp sử dụng điện thoại thông minh hỗ trợ công tác đo nhiệt độ còn khá mới mẻ và hầu như chưa được đưa vào sử dụng. Phương pháp này có thể sẽ là một công cụ hữu ích cho các bác sĩ thú y hoặc các hộ chăn nuôi.

VẤN ĐỀ

Đo nhiệt độ trực tràng ở lợn bằng nhiệt kế phổ biến bởi sự nhanh chóng và dễ dàng tiếp cận. Bất cập ở đây chính là việc phải ép con vật vào một vị trí cố định để thực hiện thao tác đo. Vô hình trung, việc gây sức ép, kiềm hãm lợn đã gây ra căng thẳng và dẫn đến tăng nhiệt độ khiến kết quả đo bị sai lệch.

GIẢI  PHÁP

Sử dụng ảnh nhiệt từ thiết bị đo được kết nối với điện thoại thông minh là một giải pháp vừa đảm bảo tốc độ nhanh chóng, vừa giải quyết được vấn đề xâm lấn (không có tác động trực tiếp) gây sợ hãi ở lợn, lại vừa ngăn ngừa được nguy cơ lây lan qua nhiệt kế vì không tiếp xúc trực tiếp giữa con vật và thiết bị.

PHƯƠNG PHÁP

Tại một thời điểm, với cùng chỉ số môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, độ sáng, độ bẩn…). Chúng tôi tiến hành so sánh kết quả giữa phương pháp đo nhiệt độ trực tràng và phương pháp sử dụng điện thoại thông minh. Trên mẫu 900 con lợn gồm 3 nhóm: lợn nái, lợn con và lợn thịt. Với đặc thù riêng của từng nhóm, chúng tôi tính toán dựa vào các vùng đặc biệt trên cơ thể lợn (9 vùng, 7 vùng ….) và đưa ra kết quả như phía dưới. Các thiết bị được sử dụng là camera, điện thoại thông minh đã cài đặt ứng dụng và nhiệt kế để xác minh lại kết quả. Điều kiện lý tưởng để tiến hành phương pháp là nhiệt độ từ 18 đến 26.75⁰C, độ ẩm dao động trong mức 34% đền 75% và độ sáng trong ngưỡng 28 đến 1300 lux. Ảnh chụp sẽ ghi nhận nhiệt độ tại các điểm xác định trước, sau đó xử lý chúng bằng các mô hình toán học và trả ra kết quả.

KẾT QUẢ

Hình ảnh thu được từ camera và thiết bị sử dụng hệ điều hành IOS cho ra mức độ tương quan cao hơn so với các thiết bị sử dụng Android.

Tương quan nhiệt độ giữa giải pháp và nhiệt kết trực tràng ở khắp cơ thể

Tương quan nhiệt độ giữa giải pháp và nhiệt kết trực tràng ở vùng hậu môn

Hình ảnh từ hậu môn và toàn bộ cơ thể cho thấy mối tương quan rất cao với nhiệt độ trực tràng. Chứng tỏ kết quả rất đáng tin cậy khi sử dụng giải pháp của chúng tôi.

Dựa vào hình 3, không có sự sai khác nhau giữa các kết quả khi sử dụng giải pháp của chúng tôi và nhiệt kế trực tràng. Trong 900 con chúng tôi theo dõi, độ sai số dao động từ 0.01 đến 1⁰C. Trong quá trình sử dụng, nếu app có phát hiện bất thường, bà con có thể sử dụng nhiệt kế để đo lại. Chúng tôi cho rằng, giải pháp này không phải là công cụ phát hiện và chữa bệnh, mà chỉ là công cụ hỗ trợ giúp theo dõi và kịp thời phát hiện bất thường.

THẢO LUẬN

Một số nghiên cứu liên quan đến vấn đề theo dõi sức khỏe lợn dựa trên nhiệt độ đã được tiến hành. Tuy nhiên, chủ yếu đều dùng phương pháp đo nhiệt độ trực tràng. Phương pháp này khá thuận lợi cho việc nghiên cứu nhưng lại không phù hợp cho việc áp dụng trong thực tế với các trang trại chăn nuôi lớn. Bằng cách sử dụng phương pháp hỗ trợ từ điện thoại thông minh, chúng tôi đã giảm thiểu tối đa vấn đề xâm lấn lợn khi đo.

Bên cạnh đó, trong suốt quá trình thực hiện và đối chiếu kết quả, chúng tôi nhận ra mối tương quan giữa đo nhiệt độ trực tràng và nhiệt độ các vị trí đặc biệt trên da (đặc biệt là vùng âm đạo). Trên cơ sở đó, kết luận rằng, phương pháp sử dụng ảnh chụp nhiệt độ kết hợp với các mô hình toán học đã cung cấp một công cụ phù hợp để đánh giá chính xác nhiệt độ ở lợn mà vẫn đảm bảo phúc lợi của chúng.

Nguyễn Tấn Thành

Giám đốc công ty RE-THINKING

SĐT: 0926789683, email: [email protected]