[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Tại nhiều địa phương, giá lợn, gà, trứng vẫn ở mức rất thấp, dưới giá thành sản xuất. Tuy vậy, một bộ phận người chăn nuôi vẫn rậm rịch tái đàn, “đón sóng” giá cao vào cuối năm. Điều này, nên hay không?

Giá sản phẩm chăn nuôi vẫn ở mức thấp

Tại nhiều địa phương như Kiên Giang, An Giang, Trà Vinh, Nam Định giá lợn đã giảm từ 1.000 – 4.000 đồng/kg so với hồi đầu tháng 6/2017. Tại Trà Vinh và Nam Định, giá lợn hơi chỉ ở mức 22.000 đồng/kg. Mức giá tại Kiên Giang và An Giang có phần nhỉnh hơn, đạt 25.000 đồng/kg.

Đầu tháng 7, giá thịt heo CP đã tăng 1.000 đồng/kg, giá tại Bắc Giang hiện đang ở mức 26.500 đồng/kg, tại Hoà Bình 26.000 đồng/kg. Còn giá bán tại trại là 25.500 đồng/kg.

Giá lợn hơi đang tiếp tục nhích lên 1.000 – 2.000 đồng/kg ở nhiều nơi. Các tỉnh giáp biên giới có khả năng xuất hàng nhanh thì giá thịt lên cao hơn các tỉnh khác, điển hình là Lạng Sơn có thời điểm giá heo lên tới 27.000 đồng/kg cao ngang ngửa so với Đồng Nai những ngày gần đây. Song, dù có tăng nhưng với giá như vậy, người chăn nuôi vẫn thua lỗ.

Nhìn lại 6 tháng vừa qua, Bộ NN&PTNT chỉ ra nguyên nhân khiến giá lợn hơi tại nhiều địa phương đã giảm mạnh là bởi nguồn cung dồi dào trong khi Trung Quốc giảm mua. Theo thống kê, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng 6 tháng ước đạt 2.202 nghìn tấn, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước.

So với đầu năm, giá thu mua thịt lợn hơi tại Vĩnh Long đã giảm 11.000 đ/kg xuống còn 24.000 đ/kg; tại An Giang giảm 8.000 đ/kg, xuống còn 25.000 đ/kg; Đồng Nai giảm 7.000 – 9.000 đ/kg, xuống còn 23.000 – 26.000 đ/kg.

Tại Hà Nội, ông Trần Đức Tiến, Chi hội trưởng Chi hội chăn nuôi xã Phù Lưu, Ứng Hòa, Hà Nội cho biết, trong tháng 6 vừa qua, giá lợn hơi có lúc xuống chỉ còn 15.000 đồng/kg và rất khó bán.

Tình hình chăn nuôi lợn vẫn còn nhiều khó khăn do giá thịt lợn ở mức thấp, người chăn nuôi vẫn chịu thua lỗ dẫn đến tình trạng giảm đàn, bỏ đàn. Đàn lợn cả nước ước tính đến tháng 6/2017 đã giảm 3,8% so với cùng kỳ năm trước.

Không riêng ngành chăn nuôi lợn, sức mua thịt gia cầm giảm cũng ảnh hưởng tiêu cực tới giá thịt gà, vịt. Hiện nay, giá trứng gà, vịt tại các trang trại, hộ chăn nuôi cũng đang giảm sâu. Bình quân trong 6 tháng qua, giá trứng chỉ ở mức 800 – 1.000 đồng/quả khiến người chăn nuôi bị lỗ từ 300 – 500 đồng/quả.

Anh Phạm Minh Mộc, chủ trang trại chăn nuôi gà đẻ trứng tại Thái Nguyên cho biết, trứng gà hiện chỉ còn ở mức 900 đồng/quả. Gia đình anh mọi năm nuôi trung bình 5.000 con thì nay chỉ còn 2.000 con. Nếu tình hình giá xuống thấp chắc anh không còn sức để duy trì.

Đàn gia cầm cả nước ước tính đến tháng 6/2017 tăng 5,2% so với cùng kỳ năm 2016. Sản lượng gia cầm hơi xuất chuồng 6 tháng ước đạt 573.000 tấn, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm trước; trứng gia cầm đạt 5,6 tỷ quả, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2016.

Như vậy, có thể thấy, nguồn cung dồi dào, sức tiêu thụ chậm là nguyên nhân căn bản khiến cho giá bán nhiều sản phẩm chăn nuôi tại nhiều địa phương tiếp tục giảm.

Lợn ở doanh nghiệp vẫn còn rất nhiều?

Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết: Thời gian vừa qua, người nông dân phải tự cứu lấy mình. Theo lời kêu gọi của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, các công ty có giảm giá cám và thuốc thú y nhưng giá cám chỉ giảm 200 – 500 đồng, không thấm tháp gì so với thiệt hại của người nông dân.

Mặc dù thời gian qua, Bộ trưởng đã kêu gọi các doanh nghiệp vào thu mua lợn cho nông dân, nhưng thực tế có rất ít doanh nghiệp thu mua cho nông dân vì bản thân họ cũng nuôi nhiều lợn. Họ cũng đang nghe ngóng thị trường, chờ thời cơ tung số lợn ra. Rõ ràng, doanh nghiệp chăn nuôi có lợi thế hơn trong cuộc khủng hoảng thịt lợn.

Có nhiều thông tin cho rằng việc ế thừa lợn hiện nay là do các doanh nghiệp đã sản xuất quá nhiều lợn. Cụ thể, chỉ tính riêng số đầu lợn nái của Công ty C.P và Công ty Japfa đã lớn bằng ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Thái Bình.

Ông Nguyễn Văn Đức, Chi cục trưởng Chi cục chăn nuôi Thái Bình cho rằng: Đối với người nông dân, đã mất là mất trắng, nhưng với các doanh nghiệp vẫn có những tiềm lực và tiếp cận được vốn ngân hàng thuận lợi hơn.

Ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục chăn nuôi cho rằng: Trong cuộc giải cứu vừa qua, chúng ta hết sức bị động, trong thời gian dài, công tác bảo quản của chúng ta rất kém. Tổng lượng kho cấp đông của chúng ta hiện chỉ có 10.000 – 20.000 tấn. Bản thân doanh nghiệp có kho lạnh thì họ cũng phải giải cứu chính đàn lợn của họ. Mà ở đây, chủ yếu là chúng ta phát động toàn dân tiêu thụ thịt lợn, cùng nhau chia sẻ để giúp cho người chăn nuôi.

Theo dự báo của Cục chăn nuôi, số lượng lợn của chúng ta vẫn đủ để cung cấp từ giờ tới cuối năm. Chính vì vậy, việc tăng giá hay không tăng giá, phụ thuộc lớn vào thị trường tiêu thụ. Nếu thị trường tiêu thụ ấm lên thì giá lợn được nhích lên. Thực tế, trong thời gian giải cứu vừa qua, giá lợn đã có phần tăng lên đáng kể. Giá bình quân toàn quốc tăng từ 3.000 – 8.000 đồng/kg.

Vẫn tái đàn: Nên hay không?

Lúc này, nhiều người chăn nuôi đã chuẩn bị tái đàn để đón sóng giá tăng nhanh. Đối với nhiều địa phương, họ không có nhiều sự lựa chọn. Chăn nuôi lợn không chỉ là một nghề mà còn là đảm bảo an sinh xã hội.

Ông Nguyễn Văn Đương, xã Văn Tố, huyện Tứ Kỳ, Hải Dương đã bị mất trắng 500 triệu đồng trong đợt “khủng hoảng giá lợn” vừa qua. Giờ giá lợn vẫn rẻ như rau nhưng ông Đương vẫn rậm rịch tái đàn. Ông cho rằng: “Mất đâu thì phải lấy lại ở đó, mất ở lợn thì phải lấy lại ở lợn”.
Hiện, cả nước đã có hơn 3 triệu hộ chăn nuôi nhỏ lẻ với trên 16 triệu con lợn chiếm 55% tổng số đàn lợn. Khi chăn nuôi lợn thua lỗ và ế thừa, nhiều doanh nghiệp cho rằng nên giảm bớt số hộ chăn nuôi nhỏ lẻ xuống. Vì đây được coi là khu vực khó kiểm soát tăng đàn và dịch bệnh. Tuy nhiên, nhiều địa phương lại không đồng ý với phương án này.

Theo ông Nguyễn Kim Đoán, nếu giảm bớt hộ nông dân chăn nuôi heo thì họ sẽ rất bất bình, vì 70% đang sống bằng nghề chăn nuôi. Khi không còn chăn nuôi nữa, nông dân thất nghiệp và họ không biết làm gì để nuôi gia đình. Và lúc đó sẽ ảnh hưởng tới vấn đề an sinh xã hội.

Ông Hoàng Thanh Vân cũng cho rằng, từ trước đến nay Bộ NN&PTNT chưa bao giờ có chủ trương giảm chăn nuôi nông hộ vì chăn nuôi hiện đang là sinh kế rất tốt cho nông dân. Tuy nhiên, thực tiễn là số lượng người chăn nuôi nông hộ giảm mạnh, trong 7 năm trở lại đây, số hộ chăn nuôi giảm từ hơn 10 triệu hộ xuống còn 7 triệu hộ. Đối với chăn nuôi lợn, trước kia chúng ta có 7 triệu hộ chăn nuôi, thì nay chỉ còn 3 triệu hộ nhỏ lẻ. Thay vào đó, các trang trại tăng nhanh thừ 2.600 trại lên trên 22.600 trại. Đối với chăn nuôi nông hộ, Bộ NN&PTNT vẫn khuyến khích là gắn với chăn nuôi theo quy trình VietGahp, gắn với tổ hợp tác, có định hướng để phát triển thành vùng chăn nuôi.

Ông Tạ Văn Tường, Giám đốc Trung tâm Phát triển chăn nuôi Hà Nội cho rằng:

Chăn nuôi lợn phải chấm dứt tình trạng chờ giá lên và bán qua thương lái. Nhất định phải có liên kết với doanh nghiệp hoặc làm theo chuỗi liên kết thì mới tồn tại được.

Tôi chắc chắn rằng từ giờ tới cuối năm, sản xuất luôn cân đối, cung luôn đủ và vượt so với nhu cầu, vì các doanh nghiệp chăn nuôi công nghiệp hiện nay đang chăn nuôi với số lượng rất lớn. Hiện nay, thị trường thực phẩm chưa có nhiều thương hiệu thì đây chính là thời cơ để các doanh nghiệp xây dựng nhãn hiệu, đưa sản phẩm chiếm lĩnh thị trường và sẽ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Vì vậy, không có chuyện sẽ thiếu thịt lợn và giá tăng đột biến. Trừ việc xuất khẩu thịt lợn ồ ạt sang Trung Quốc. Tôi tin Nhà nước sẽ không để việc xuất khẩu tràn lan sang Trung Quốc. Còn nếu xuất khẩu tràn lan không có kiểm soát thì mất cân đối cung cầu và sẽ lại xảy ra khủng hoảng như vừa qua.

Tâm An