[Chăn Nuôi Việt Nam] – Virus PCV-2 gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành chăn nuôi lợn, với tổn thất kinh tế ước tính có thể lên tới 10 – 30% doanh thu mỗi lứa. Để bảo vệ năng suất và lợi nhuận trang trại, tiêm vaccine phòng bệnh là biện pháp cốt lõi, kết hợp với an toàn sinh học và quản lý đàn hiệu quả.

PCV-2: Mối đe dọa thầm lặng trong chăn nuôi lợn

Virus PCV-2 (Porcine Circovirus type 2) là tác nhân chính gây ra hội chứng còi cọc sau cai sữa (PMWS) và các bệnh lý liên quan đến circovirus (PCVAD) trên lợn. Đây là loại virus DNA không vỏ bọc, có kích thước siêu nhỏ và khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường. PCV-2 có thể lưu lại nhiều tháng trong chuồng trại, thiết bị, phân và dịch tiết của lợn, rất khó tiêu diệt nếu không dùng chất sát trùng chuyên dụng.

Virus xâm nhập chủ yếu qua đường miệng và mũi thông qua thức ăn, nước uống, phân, dịch tiết của lợn. Ngoài ra, PCV-2 có thể lây qua tinh dịch khi phối giống nhân tạo hoặc lây truyền từ mẹ sang con trong giai đoạn mang thai. Những yếu tố làm bệnh bùng phát mạnh gồm: stress sau cai sữa, mật độ nuôi cao, quản lý kém và đồng nhiễm với PRRS, Mycoplasma hyopneumoniae hoặc Streptococcus suis. Các yếu tố này làm suy giảm miễn dịch, tạo điều kiện cho virus nhân lên nhanh, gây tổn thương hệ miễn dịch, phổi, hạch lympho và nhiều cơ quan khác.

PCV-2 được xem là một trong những bệnh truyền nhễm nguy hiểm và gây tổn thất kinh tế nặng nề nhất trong chăn nuôi lợn hiện nay. Bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến đàn lợn con sau cai sữa, với tỷ lệ chết có thể lên tới 20 – 30%. Lợn nhiễm bệnh thường chậm lớn, tăng trọng kém, kéo dài thời gian nuôi, tăng chi phí thức ăn, thuốc thú y và công chăm sóc. Đồng thời, tỷ lệ loại thải cao làm giảm giá trị lợn thương phẩm. Tất cả những yếu tố này khiến PCV-2 trở thành mối nguy lớn đe dọa đến năng suất và lợi nhuận của người chăn nuôi lợn.

Lợn mắc PCV-2 xuất hiện triệu chứng viêm da (Ảnh: ST)

Triệu chứng và bệnh tích điển hình của PCV-2

Bệnh do virus PCV-2 thường gặp nhất ở lợn sau cai sữa, từ 6 đến 12 tuần tuổi. Triệu chứng điển hình gồm: sút cân nhanh, chậm lớn, lông xù, da khô, uể oải, giảm ăn và thở khó do viêm phổi. Lợn có thể bị tiêu chảy kéo dài, vàng da nhẹ, viêm da và sưng rõ các hạch bạch huyết ngoại vi như hạch bẹn, hạch cổ. Trong trường hợp nặng, bệnh có thể chuyển sang thể PDNS (viêm da hoại tử và thận), gây tổn thương da và suy thận. Đặc biệt, PCV-2 không đáp ứng với kháng sinh do là bệnh do virus và thường tạo điều kiện cho nhiều bệnh kế phát xuất hiện do suy giảm miễn dịch.

Khi mổ khám, bệnh tích thường gặp gồm hạch lympho sưng to, chắc, màu xám nhạt hoặc loang lổ; phổi có tổn thương viêm phổi kẽ, xẹp hoặc dày rõ rệt. Gan, lách có thể nhạt màu, teo nhỏ; thận đôi khi có đốm xuất huyết hoặc viêm hoại tử. Một số trường hợp có dịch trong xoang ngực, xoang bụng. Các biểu hiện này dễ nhầm với bệnh khác như PRRS hoặc Mycoplasma, nên chẩn đoán chính xác cần dựa vào xét nghiệm như PCR, ELISA hoặc mô bệnh học. Trong thể cận lâm sàng, lợn không có triệu chứng rõ ràng nhưng tăng trưởng kém và dễ nhiễm bệnh kế phát.

Việc nhận biết sớm triệu chứng và bệnh tích đặc trưng của PCV-2 có ý nghĩa quan trọng, giúp bác sĩ thú y đưa ra phác đồ phòng trị kịp thời, hạn chế tối đa thiệt hại cho người nuôi.

Lợn nhiễm bệnh có biểu hiện thận sưng, nhợt nhạt (Ảnh: ST)

Chẩn đoán PCV-2 và những thách thức trong thực tiễn

Chẩn đoán bệnh do virus PCV-2 đòi hỏi sự kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng, bệnh tích đặc trưng và kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên, các dấu hiệu khi lợn mắc PCV-2 dễ nhầm lẫn với những bệnh khác như PRRS, Mycoplasma hay Salmonella. Để chần đoán xác định hội chứng liên quan đến PCV-2 (PCVAD), cần đồng thời có ba yếu tố: triệu chứng điển hình, bệnh tích phù hợp (như viêm mô lympho, hạch sưng) và kết quả dương tính qua PCR, ELISA hoặc nhuộm hóá mô miễn dịch (IHC). Trong đó, PCR được đánh giá là công cụ nhạy và hiệu quả nhất hiện nay.

Tuy nhiên, trên thực tế việc chẩn đoán PCV-2 vẫn gặp nhiều thách thức. Bệnh thường xảy ra đồng thời với các tác nhân khác như PRRS hoặc Mycoplasma, khiến triệu chứng lâm sàng bị che lấp. Nhiều trang trại nhỏ không đủ điều kiện xét nghiệm, hoặc gặp khó khăn trong kỹ thuật lấy và bảo quản mẫu đúng quy cách. Thêm vào đó, sự đa dạng về chủng virus (PCV-2a, 2b, 2d…) và khác biệt về miễn dịch đàn khiến biểu hiện bệnh không đồng nhất giữa các trại. Việc thiếu cơ sở xét nghiệm chuyên sâu và thói quen chẩn đoán dựa vào kinh nghiệm cũng làm tăng nguy cơ bỏ sót hoặc chẩn đoán sai bệnh, gây thiệt hại kinh tế đáng kể.

Như vậy, có thể thấy việc chẩn đoán bệnh PCV-2 trong thực tế còn tiềm ẩn nhiều rủi ro và khó khăn. Do đó, giải pháp quan trọng và hiệu quả nhất để bảo vệ đàn lợn vẫn là chủ động tiêm phòng vaccine, giúp nâng cao miễn dịch, giảm thiếu thiệt hại kinh tế và kiểm soát bệnh một cách bền vững ngay từ đầu.

Sản phẩm Porcine Circovirus Type 2 Vaccine, Inactivated (Strain ZJ/C), có tên viết tắt Firstv PCV-2 được phân phối bởi Công ty UKA Pharma

Firstv PCV-2: Vaccine nhũ dầu (oil-in-water) chủ động phòng PCV-2 type 2 (2b,2d)

Nhận thức được tầm quan trọng của việc PCV-2 làm giảm năng suất, tăng FCR và thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho người nuôi, nhằm hỗ trợ phòng bệnh hiệu quả, Công ty TNHH UKA Pharma đã chính thức phân phối sản phẩm Porcine Circovirus Type 2 Vaccine, Inactivated (Strain ZJ/C), có tên viết tắt Firstv PCV-2. Sản phẩm vaccine nhũ dầu (oil- in-water) (chủng ZJ/C) này được sản xuất bởi Guizhou Firstv Biological Technology Co., Ltd, hoàn toàn phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại Việt Nam, nhằm hỗ trợ hiệu quả trong công tác phòng bệnh.

Vaccine Firstv PCV-2 sử dụng công nghệ bất hoạt ß-propiolactone (BPL), giúp phá hủy acid nucleic của virus nhưng vẫn giữ nguyên cấu trúc kháng nguyên. Phương pháp này đảm bảo hiệu quả kích thích miễn dịch trong khi giảm thiểu phản ứng phụ. Chủng ZJ/C(2b +2d Cap protein) có hàm lượng kháng nguyên cao (10’TCIDs/ml), đạt tiêu chuẩn kháng nguyên 1893 của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, giúp tạo đáp ứng miễn dịch mạnh, bảo vệ đàn lợn suốt chu kỳ nuôi.

Ngoài ra, Firstv PCV-2 còn ứng dụng chất bổ trợ nano polymer nhập khẩu từ Pháp, giúp hấp thu nhanh, tăng cường miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu, đồng thời giảm đau tại vị trí tiêm. So với nhũ dầu truyền thống hoặc gốc nhôm, công nghệ này cải thiện khả năng dung nạp, đặc biệt an toàn cho heo con và heo nái mang thai.

Đáng chú ý, vaccine có bổ sung chất tăng cường miễn dịch Fulewei, giúp ổn định phản ứng miễn dịch sau tiêm, hạn chế stress, duy trì tăng trọng và hiệu quả chuyển hóa thức ăn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh một số vaccine có thể gây stress miễn dịch, ảnh hưởng đến FCR và hiệu quả kinh tế.

Firstv PCV-2 cũng có chương trình tiêm chủng linh hoạt, phù hợp mọi mô hình chăn nuôi. Với liều tiêm 2 ml/con, tiêm bắp vào cổ, vaccine được khuyến cáo tiêm cho:

Lợn thịt: Tiêm lúc 14- 28 ngày tuổi, bảo hộ trên 4 tháng.

Lợn giống: Tiêm 3 lần/năm, mỗi lần cách nhau 4 tháng để duy trì miễn dịch ổn định.

Lợn nái: Tiêm phòng 3 lần/năm, cách nhau 4 tháng, khuyến cáo tiêm 2 lần trước khi phối giống và 1 lần trước khi sinh để truyền kháng thể thụ động tối ưu cho heo con.

Chương trình này duy trì mức kháng thể cao trong suốt chu kỳ sản xuất, giảm nguy cơ bùng phát dịch PCV-2, bảo vệ sức khỏe đàn lợn và hiệu quả kinh tế cho trang trại. Firstv PCV-2 được sản xuất theo quy trình kiểm soát nghiêm ngặt về tinh sạch, độ ổn định pH, nhiệt độ và loại bỏ tối đa tạp chất. Sản phẩm phù hợp với tiêu chuẩn an toàn sinh học, không gây ức chế miễn dịch và có thể sử dụng cho mọi lứa tuổi lợn.

Trong bối cảnh PCV-2 vẫn là một mối đe dọa thường trực với ngành chăn nuôi lợn Việt Nam, Firstv PCV-2 nổi lên như một giải pháp then chốt. Với công nghệ bất hoạt BPL tiên tiền, hàm lượng kháng nguyên vượt trội cùng sự kết hợp độc đáo của chất bổ trợ polymer nano dạng nước nhập khẩu từ Pháp và Fulewei, loại vaccine này không chỉ mang lại hiệu quả bảo vệ cao mà còn đảm bảo an toàn tối đa. Đã được rất nhiều công ty và trang trại chăn nuôi lớn của Trung Quốc tin dùng.

Tại Việt Nam, Công ty TNHH Chăn nuôi New Hope Bình Phước và nhiều công ty chăn nuôi đã đưa vào danh mục sử dụng. Đầu tư vào Firstv PCV-2 chính là lựa chọn chiến lược, giúp bảo vệ đàn lợn khỏi những tổn thất kinh tế nặng nề, duy trì năng suất ổn định và đảm bảo lợi nhuận bền vững cho mọi trang trại hiện đại.