[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Việc buôn bán thuốc thú y hiện nay tại các cửa hàng ở nhiều địa phương vẫn còn tồn tại những bất cập. Thực trạng này đã được chỉ ra và tìm giải pháp khắc phục tại Hội nghị Kiểm soát giết mổ động vật và Quản lý buôn bán thuốc thú y, do Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức ngày 16/4/2022.

Cần tăng cường kiểm tra tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc thú y – Ảnh minh họa: An Hồng – Việt Hoa

Vẫn còn nhiều bất cập

Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), cả nước hiện có trên 16.000 sản phẩm thuốc, vắc xin thú y được sản xuất, lưu hành. Trong đó, có trên 180 loại vắc xin của 83 nhà máy sản xuất thuốc thú y đạt tiêu chuẩn GMP-WHO, đã đáp ứng khoảng 80% nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu đến trên 40 quốc gia.

Cùng với đó, trong lĩnh vực buôn bán thuốc thú y, cả nước hiện có hơn 17.700 cửa hàng, đại lý. Các cửa hàng, đại lý đều đảm bảo về yêu cầu cơ sở vật chất; trong đó, có 93,6% cơ sở có giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc thú y.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y Hà Nội thì thực tế kiểm tra trên địa bàn cho thấy, vẫn còn không ít cơ sở kinh doanh thuốc thú y chưa chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật như: Chưa đủ diện tích khu biệt để kinh doanh thuốc thú y; để thuốc thú y lẫn với thức ăn chăn nuôi, lương thực, thực phẩm dành cho con người; chưa có nhiệt kế để theo dõi, không có nơi bảo quản và nơi bán thuốc không duy trì nhiệt độ dưới 30°C… Việc đính nhãn tem phụ của một số cơ sở nhập khẩu thuốc thú y phân phối ra thị trường chưa thực hiện đúng quy định pháp luật. Nhiều nơi có kho bảo quản thuốc nhưng thiếu các trang thiết bị cần thiết…

Số loại thuốc thú y nằm trong danh mục cho phép sử dụng ở Việt Nam quá lớn. Trong khi đó, không ít người tham gia kinh doanh thuốc thú y chưa nắm vững các quy định pháp luật. Chưa kể, phần lớn các cửa hàng chưa mở sổ sách theo dõi hoặc sắp xếp chưa đúng quy định – các loại thuốc kháng sinh xếp lẫn hóa chất hoặc thuốc bổ trợ. Đặc biệt vẫn có một số cửa hàng bán các loại hóa chất, kháng sinh thuộc danh mục cấm sử dụng và hạn chế sử dụng…

Theo ông Trần Xuân Đông, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ninh, cho biết: qua kiểm tra, đa số các cơ sở kinh doanh, buôn bán không đạt về các chỉ tiêu: Chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh; giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đã hết hạn; không có chứng chỉ hành nghề thú y; cơ sở vật chất kinh doanh chưa được chú trọng, thiếu nhiệt kế, ẩm kế, hàng hóa lộn xộn, không có hóa đơn mua bán hàng…

Bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú y cho rằng, trong quản lý buôn bán thuốc thú y, hiện còn thiếu nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn sâu trong lĩnh vực sản xuất thuốc thú y, đặc biệt là vắc xin thú y; cả nước chưa có trại chăn nuôi động vật sạch, trung tâm riêng về khảo nghiệm thuốc thú y nên khó khăn cho khó khăn trong nghiên cứu sản xuất các loại thuốc vắc xin mới. Ngoài ra, thanh kiểm tra cơ sở buôn bán thuốc thú y còn thiếu đồng bộ không thống nhất tại các địa phương; vẫn còn tình trạng vi phạm trong buôn bán thuốc thú y, đặc biệt là vi phạm về chất lượng sản phẩm thuốc thú y, ghi nhãn sản phẩm không đúng với nội dung đã đăng ký; buôn bán thuốc thú y nhập lậu, thuốc cấm sử dụng không có trong danh mục được phép lưu hành…

Cần lành mạnh hóa hoạt động buôn bán thuốc thú y

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, về quản lý buôn bán thuốc thú y, các địa phương cần tăng cường thanh kiểm tra hoạt động kinh doanh tại các cửa hàng, cơ sở thuốc thú y; lấy mẫu kiểm tra chất lượng thuốc, vắc xin lưu hành trên địa bàn quản lý…Còn về đội ngũ cán bộ thú y nghe tỉnh nào cũng kêu thiếu và thiếu nghiêm trọng, công tác thú y tại cơ sở đang gặp bất cập lớn trong việc thiếu hụt nguồn nhân lực này. Một số tỉnh thành đã chuyển Chi cục thú y và Trạm thú y thành các Trung tâm dịch vụ nông nghiệp. Đây là một mô hình mới nhưng lại không có cán bộ chuyên môn thú y, các Trung tâm dịch vụ phải có kinh phí mới có thể hoạt động. Nếu không có kinh phí, sẽ không có người kiểm soát dịch bệnh, không có người phun thuốc phòng bệnh, không có người tiêm vắc xin, không thể kiểm soát dịch bệnh và xây dựng vùng an toàn dịch bệnh để xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi, thủy sản ra thị trường quốc tế.

Bộ NN&PTNT sẽ tham mưu Chính phủ cùng Bộ Nội vụ để làm sao số lượng viên chức công chức tham gia đảm bảo được đúng yêu cầu, tất nhiên trong thời gian thực hiện giảm biên chế chúng ta vẫn phải làm nhưng sẽ cân đối giữa các lĩnh vực để đảm bảo làm sao vẫn giảm được mà vẫn cân đối được cho lĩnh vực thú y và kiểm soát giết mổ.

Ông Trần Xuân Đông, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ninh, cho rằng, tại mỗi cơ sở chưa đạt yêu cầu, đoàn kiểm tra đã hướng dẫn các chủ cơ sở hoàn thiện các thủ tục hành chính liên quan đến việc kinh doanh, buôn bán và yêu cầu các cơ sở này ngừng hoạt động cho đến khi hoàn thiện các thủ tục theo quy định. Bên cạnh đó, đối với các cơ sở chưa chấp hành thực hiện theo hướng dẫn của đoàn kiểm tra, chi cục sẽ có văn bản thông báo gửi các địa phương, báo cáo Thanh tra Sở NN&PTNT xử lý nghiêm theo quy định.

Để tăng cường quản lý các cửa hàng kinh doanh thuốc thú y, thời gian tới, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh tiếp tục phối hợp với các đơn vị có liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra; đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật Thú y và các văn bản hướng dẫn liên quan. Tuy nhiên, để công tác quản lý kinh doanh thuốc thú y thực sự đem lại hiệu quả, rất cần sự vào cuộc hơn nữa của các cấp, các ngành và chính quyền địa phương, đặc biệt là sự tự giác chấp hành của các chủ cửa hàng kinh doanh thuốc thú y, ông Đông cho biết thêm.

Ông Trần Quang Trung, Trưởng phòng Quản lý thuốc và thức ăn chăn nuôi, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, công tác quản lý hoạt động kinh doanh thuốc thú y vẫn cần được siết chặt, đặc biệt là trong bối cảnh nguy cơ phát sinh và lây lan dịch bệnh trên gia súc, gia cầm. Anh Trung cho biết: “Tháng 3 vừa qua Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã ban hành kế hoạch về quản lý kinh doanh thức ăn chăn nuôi, buôn bán thuốc thú y. Chi cục cũng đã xây dựng kế hoạch kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động kinh doanh, buôn bán thuốc thú y và thú y thủy sản, thức ăn chăn nuôi, hành nghề thú y trên địa bàn tỉnh. Dự kiến sau ngày 1/5 sẽ bắt đầu tiến hành kiểm tra”.

Song song với công tác kiểm tra, trong thời gian tới, Chi cục cũng sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật trong trong buôn bán vật tư nông nghiệp nói chung và thuốc thú y nói riêng.

Tất nhiên, bên cạnh nỗ lực của các ngành chức năng, để lành mạnh hóa thị trường buôn bán thuốc thú y, góp phần đưa ngành chăn nuôi của tỉnh phát triển an toàn, bền vững, mỗi chủ cửa hàng cần tự trang bị các kỹ năng, nâng cao kiến thức, ý thức tự giác, nhập hàng của các công ty có uy tín, thương hiệu, nói không với hàng kém chất lượng.

Tâm An