[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Năm 2021, ngành chăn nuôi gặp những thách thức về dịch bệnh chưa từng có, tuy nhiên vẫn tăng trưởng 5-6% so với năm 2020. Có thể thấy, các doanh nghiệp ngành chăn nuôi đã nỗ lực thích ứng và có kế hoạch để bứt tốc trong năm tới…

Năm 2022, kỳ vọng sẽ giúp ngành chăn nuôi vực dậy – Ảnh: Trung Nguyễn

Nỗ lực làm chủ tình hình

Trước những thách thức chưa từng có do ảnh hưởng từ dịch Covid-19, dịch bệnh trong chăn nuôi vẫn còn diễn biến phức tạp gây ra những biến động từ thị trường, cộng đồng doanh nghiệp năng động, linh hoạt, không khoanh tay trước khó khăn, biến cố, vững tin vào sự điều hành hiệu quả của Chính phủ, các địa phương và triển vọng kinh tế của đất nước.

Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn De Heus cho biết, nếu tính riêng ở mảng chăn nuôi liên kết, năm nay De Heus lỗ nặng. Tuy nhiên, mảng thức ăn chăn nuôi (TACN) “cứu cánh” nên lợi nhuận doanh nghiệp vẫn được đảm bảo. “May mắn rằng chúng tôi có chiến lược về nguyên liệu sản xuất TACN tốt, có những hợp đồng lớn, dài hạn từ trước nên trong thời điểm giá nguyên liệu tăng phi mã, chúng tôi có lợi thế hơn các doanh nghiệp khác. Tùy theo những thay đổi của thị trường thế giới, chúng tôi sẽ có những điều chỉnh kế hoạch kinh doanh phù hợp”, ông Nguyễn Quang Hiếu chia sẻ.

Đẩy mạnh chuỗi 3F và bán lẻ

Ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid-19 đã làm thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân Việt Nam. Các doanh nghiệp chăn nuôi không chỉ đẩy mạnh chuỗi 3F (Feed-Farm-Food), mà còn đẩy mạnh khâu bán lẻ và tiếp thị các sản phẩm chăn nuôi.

Bà Nguyễn Thị Diễm Hằng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần dinh dưỡng hữu cơ Việt Nam (hệ thống siêu thị Nutri Mart), cho biết hệ thống tiêu thụ của bà đang chú trọng phát triển mặt hàng thịt mát. Với những chuỗi cung ứng có tiêu chuẩn chất lượng cao, chẳng hạn như C.P Việt Nam, Meat Deli, Nutri Mart có thể vận chuyển đi 3, 4 tỉnh, thành phố. Mục tiêu đến năm 2025, Nutri Mart sẽ mở khoảng 10.000 điểm bán, siêu thị trên cả nước.

Công ty cũng đang mở nhiều chuỗi cửa hàng tại Trung Quốc, Thái Lan. “Hiện Nutri Mart nhận được đơn hàng rất lớn từ Trung Quốc, về các mặt hàng thịt. Các doanh nghiệp chế biến sản phẩm chăn nuôi cần đa dạng nguồn sản phẩm chăn nuôi, chẳng hạn chế biến khoảng 10.000 món ăn khác nhau từ thịt. Đây là hướng đi mà Nutri Mart tiên phong, và có dư địa đưa ra nước ngoài như châu Âu, UAE, Trung Quốc”, bà Hằng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, một số “ông lớn” cũng tiếp tục đẩy mạnh khâu chế biến, đơn cử như De Heus. Theo ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn De Heus, hiện nay, De Heus mới có nhà máy giết mổ gia súc, gia cầm. “Chúng tôi chưa tham gia vào lĩnh vực chế biến nhưng cũng có định hướng. Bởi đây cũng là lĩnh vực tiềm năng vì nhu cầu sử dụng sản phẩm chế biến đang tăng từng ngày. Đồng thời, việc chế biến cũng giúp doanh nghiệp tiêu thụ lượng lớn sản phẩm tươi sống, vừa có thời gian bảo quản dài”, ông Nguyễn Quang Hiếu cho biết thêm.

Với “ông lớn” trong ngành chăn nuôi là C.P đã triển khai nhiều kênh phân phối Fresh Mart, Pork Shop, Fresh Shop…

Để hoàn thiện hơn nữa chuỗi thực phẩm và đa dạng sự lựa chọn thực phẩm lành, ngon cho hàng triệu gia đình Việt, trong thời gian qua, GREENFEED tiếp tục ra mắt hai thương hiệu Mamachoice và Wyn. Mamachoice là một trong những thương hiệu thịt thương phẩm nằm trong mắt xích cuối cùng của chuỗi thực phẩm lành 3F Plus, không chỉ cung cấp nguồn thịt sạch cho người tiêu dùng, còn giải quyết bài toán đầu ra cho chủ trại chăn nuôi.

CJ Vina Agri tiếp tục mở rộng hệ thống phân phối trên toàn quốc với chuỗi cửa hàng thịt tươi Porkshop.

Cuối năm 2021, Japfa Việt Nam đã tổ chức Lễ khởi công dự án nhà máy giết mổ và chế biến thịt tại Khu công nghiệp Minh Hưng Sikico, huyện Hớn Quản, một trong những vùng an toàn dịch bệnh của tỉnh Bình Phước. Dự án trang bị dây chuyền sản xuất tiên tiến và công nghệ hiện đại với tổng mức đầu tư hơn 500 tỷ đồng trên diện tích 14 ha. Khi đi vào hoạt động, nhà máy sẽ cung cấp các sản phẩm thịt tươi và thịt chế biến chất lượng cao cho thị trường Việt Nam. Sự kiện lần này đã đánh dấu bước tiến vượt bậc của Japfa Việt Nam trong việc hoàn thiện chuỗi sản xuất khép kín từ vận hành nhà máy thức ăn chăn nuôi đến trang trại kỹ thuật cao và sau cùng là tổ hợp giết mổ, chế biến thịt hiện đại.

Thời gian qua, GREENFEED tiếp tục ra mắt hai thương hiệu Mamachoice và Wyn.

Những cái ‘bắt tay’ từ các đại gia ngành chăn nuôi

Những thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) diễn ra ngày một sôi động, đang nhen lên những tín hiệu vui cho ngành chăn nuôi. Giới chuyên gia nhận định, chiến thuật M&A của các doanh nghiệp trong ngành chăn nuôi sẽ góp phần nâng cao chất lượng của các trang trại, tạo ra sự đột phá, đồng thời mang đến nhiều mặt hàng thực phẩm sạch từ nông trại đến bàn ăn của người tiêu dùng.   

Mới đây, De Heus vừa mua lại 14 nhà máy thức ăn chăn nuôi của Tập đoàn Masan, thương vụ hợp tác này đã “hâm nóng” làn sóng mua bán và sáp nhập trong ngành chăn nuôi trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19. Theo đó, De Heus Việt Nam sẽ mua lại toàn bộ mảng sản xuất thức ăn chăn nuôi MNS Feed (bao gồm 100% Anco và 75,2% Proconco) của Tập đoàn Masan.

Ngày 25/11/2021, tại Thủ đô Tokyo, Nhật Bản – Công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) và công ty thành viên Vilico đã ký kết thành công biên bản ghi nhớ hợp tác với tập đoàn Sojitz (Nhật Bản) và UBND tỉnh Vĩnh Phúc về việc đầu tư, phát triển dự án về bò thịt tại Việt Nam. Biên bản ghi nhớ của dự án có tổng mức đầu tư khoảng 500 triệu USD, bao gồm các nội dung liên doanh đầu tư cơ sở chăn nuôi – chế biến – phân phối sản phẩm thịt bò tại Việt Nam, cung cấp cho thị trường toàn quốc và xuất khẩu; Các giai đoạn tiếp theo sẽ có thêm các sản phẩm nguồn gốc protein khác với công nghệ chế biến sâu và quy mô hợp tác dự kiến lên đến 500 triệu USD.

Trước đó, ngày 29/04/2021, tại TP Hồ Chí Minh, ADM – một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới về dinh dưỡng vật nuôi, thông báo rằng đang mở rộng năng lực cung cấp Premix của thương hiệu Wisium tại Việt Nam, với việc mua lại Công ty TNHH Sản xuất & Thương mại Golden Farm.

Hướng tới quy mô lớn trong chăn nuôi

Có thể thấy, thời gian qua ngành chăn nuôi đã có chuyển biến rõ nét trong tổ chức sản xuất các ngành hàng sản phẩm chăn nuôi theo hướng chuyên môn hóa, hiện đại và hiệu quả gắn với các chuỗi liên kết, trong đó phát huy vai trò chủ đạo của doanh nghiệp, hiệp hội và hợp tác xã.

Cả nước hiện có hơn 12 nghìn trang trại chăn nuôi, nhiều vùng chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ cao tập trung ở các tỉnh Sơn La, Nghệ An, Lâm Ðồng; vùng chăn nuôi lợn, gia cầm tại đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ, Ðông Nam Bộ. Đó là chưa kể mô hình chăn nuôi tiên tiến của các doanh nghiệp: Công ty cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, Vinamilk, Tập đoàn TH, Công ty cổ phần Tập đoàn DABACO Việt Nam, Công ty cổ phần Giống và Thức ăn chăn nuôi T&T 159 Hòa Bình, Công ty TNHH Japfa Comfeed Việt Nam…

Cụm trang trại chăn nuôi bò sữa tập trung ứng dụng công nghệ cao với quy trình sản xuất khép kín của Tập đoàn TH tại huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An), có đàn bò 45 nghìn con (dự kiến sẽ lên đến 200 nghìn con vào năm 2025), áp dụng công nghệ, thiết bị hiện đại của các nước Israel, New Zealand, Nhật Bản, Hà Lan trong tất cả các khâu của quy trình khép kín từ đồng cỏ xanh tới ly sữa sạch, sản lượng đạt 250 nghìn tấn sữa/năm. Nhờ đó, Tập đoàn đã nâng cao giá trị sản xuất trên một diện tích đất, từ 50 đến 100 triệu đồng/ha, lên 500 triệu đến 1,5 tỷ đồng/ha. Mới đây, Công ty TNHH Japfa Comfeed Việt Nam cũng đưa vào hoạt động dự án trại lợn quy mô 10.000 con nái tại xã Đắk Nhau (huyện Bù Đăng, Bình Phước).

Cùng với đó, ngành chăn nuôi còn xây dựng được các chuỗi liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi với sự tham gia của một số doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Điển hình như Tập đoàn Hùng Nhơn liên kết với các doanh nghiệp xuất khẩu theo chuỗi sản phẩm chăn nuôi công nghệ cao khép kín, gồm: Công ty Bel Gà (của Bỉ, cung cấp con giống), Tập đoàn De Heus (Hà Lan, cung cấp thức ăn chăn nuôi), Tập đoàn Hùng Nhơn (Bình Phước, tổ chức sản xuất chăn nuôi đạt chuẩn), Công ty Koyu & Unitek (Ðồng Nai, chế biến và giết mổ) xuất khẩu các sản phẩm từ thịt gà chế biến sang thị trường các nước (bình quân mỗi tháng xuất khẩu 150 tấn thịt).

Dự báo, tới đây ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi sẽ là “chìa khóa” để ngành có thêm sức bật mới.

Ngành chăn nuôi Việt Nam liên tiếp “đón sóng” các dự án đầu tư công nghệ cao – Ảnh: Trung Nguyễn

Năm 2022: Thách thức cũng là động lực

Sau 3 quý đầu năm ảm đạm, với việc giá bán các sản phẩm chăn nuôi hồi phục và áp lực chi phí giảm bớt trong quý IV, năm 2022 được kỳ vọng sẽ giúp ngành chăn nuôi vực dậy.

Về nhu cầu tiêu thụ, giá heo có nhiều khả năng sẽ còn giảm hoặc duy trì ở mức thấp trong quý I năm 2022 khi mà lo ngại về những biến chủng mới của Covid-19 sẽ khiến cho các biện pháp chống dịch được siết chặt. Điều này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực tới nhu cầu tiêu thụ trực tiếp từ các nhà hàng và bếp ăn tập thể mà còn gây cản trở việc lưu thông heo.

Thông thường giá heo hơi sẽ tăng dần từ thời điểm cuối tháng 11 đến trước Tết Nguyên đán do các công ty chế biến tăng cường thu mua để chuẩn bị cho đợt hàng phục vụ lễ tết. Tuy nhiên, lo ngại về dịch tả heo trong năm nay có khả năng sẽ khiến người dân ít sử dụng các sản phẩm từ thịt heo hơn cũng như thúc đẩy các hộ nông dân bán tháo. Điều này sẽ là một sức ép lớn lên diễn biến của giá heo trong năm nay và có thể sẽ khiến quy luật tăng giá cuối năm không còn chính xác. Ở một góc nhìn lạc quan hơn, trong kịch bản dịch Covid-19 và dịch tả heo châu Phi được kiểm soát, giá heo hơi có khả năng sẽ tiếp tục hồi phục nhẹ nhưng sẽ vẫn ở mức thấp trong quý I/2022.

Theo các chuyên gia của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), những khó khăn mà ngành chăn nuôi Việt Nam phải đối mặt trong năm 2021 vẫn sẽ còn tồn đọng và kéo dài sang năm 2022. Tuy nhiên, với kinh nghiệm bảo vệ rủi ro trong giai đoạn vừa qua, một số doanh nghiệp đã có thể thích ứng, và linh hoạt nhờ áp dụng các biện pháp phòng hộ giá bằng hợp đồng tương lai. Đây sẽ là công cụ phòng ngừa rủi ro mà các doanh nghiệp nên tiếp cận để kiểm soát chi phí trong bối cảnh nước ta vẫn đang phải phụ thuộc nhiều vào nguồn cung nông sản thế giới.

Nhìn ở một khía cạnh tươi sáng, thị trường càng khó khăn bao nhiêu thì cơ hội cho những năm tiếp theo càng tốt bấy nhiêu. Vấn đề là ai là người còn ở lại sau cùng, còn đủ kiên trì, đam mê và tiềm lực tài chính để đi tiếp con đường phía trước.

Hiểu Lam