Nước cho heo nói riêng hay tất cả các động vật nói chung đều vô cùng quan trọng, đặc biệt trong quá trình chăn nuôi đang ngày một hiện đại hóa, công nghiệp hóa. Nước trong chăn nuôi đang dần được đưa vào tự động hóa vậy nên có không ít người chăn nuôi hiện đại đang dần quên đi vai trò quan trọng của nước đối với sự thành bại trong trong chăn nuôi.

Nước tuy không cung cấp trực tiếp năng lượng của động vật nhưng ở mọi vật nuôi nó chiếm 60 – 75% khối lượng cơ thể. Một con vật có thể mất toàn bộ mỡ và 2/3 protein trong cơ thể (khoảng 40% khối lượng cơ thể) mà vẫn sống, nhưng không thể mất hơn 10% lượng nước trong cơ thể.

Heo đang uống nước 

Vai trò của nước trong cơ thể

Nước giúp duy trì và kiểm soát nhiệt độ cơ thể heo bằng ba cách:

– Thông qua hô hấp: nhiệt độ môi trường tăng → quá trình hô hấp tăng → thoát nhiệt ra ngoài

– Nước tiểu giúp giảm nhiệt độ trong cơ thể heo: khi nhiệt độ tăng nhu cầu uống nước tăng → tăng lượng nước tiểu.

– Nước trong phân cũng giúp giảm nhiệt độ cơ thể heo

Sự thiếu nước sẽ làm chất độc trong quá trình chuyển hóa protein ở heo tăng lên trong máu, làm heo nhiễm độc nếu nặng có thể dẫn đến chết.

Là môi trường trung gian vận chuyển các chất đi khắp cơ thể và là môi trường để bài thải chất độc qua đường nước tiểu.

Nước điều chỉnh sự cân bằng kiềm, acid trong cơ thể.

Nước được sử dụng trong tổng hợp protein. Quá trình tiêu hóa sẽ không hoạt động nếu không có nước. Nếu nước bị hạn chế sẽ ảnh hưởng đến các chức năng quan trọng này.

Nhu cầu nước theo khối lượng cơ thể

Nếu trong cùng một điều kiện, nhu cầu nước của heo con cao hơn heo trưởng thành (nhu cầu nước được tính bằng khối lượng nước cần trên kg thể trọng)

Với heo sơ sinh tỷ lệ nước trong cơ thể là 80%, heo 100kg có tỷ lệ nước trong cơ thể là 50%.

Nhu cầu nước của heo con theo mẹ là 45ml/con/ngày do sữa mẹ chiếm 90% là nước nên nhu cầu của heo con theo mẹ là rất thấp tuy nhiên khi đã bắt đầu tập ăn nhu cầu nước cho heo tăng rất nhanh và cần được chú ý.

Nhu cầu nước với heo con dưới 15kg là 1lit/con/ngày; với heo 90kg cần 5 lit/con/ngày; với heo nái đang nuôi con cần 18 – 30lit/ngày tùy theo số con đang nuôi.

Lượng protein trong thức ăn ảnh hưởng tới nhu cầu nước

Trong thành phần thức ăn cho heo nếu chứa càng nhiều protein thì nhu cầu nước càng cao.

Dựa vào nhu cầu protein cho heo ở từng khối lượng mà ta có sự điều chỉnh sao cho phù hợp. Trung bình cứ tiêu thụ 1g protein thì cần cung cấp cho heo 10ml nước sạch.

Nhiệt độ môi trường và điều kiện chăn nuôi ảnh hưởng tới nhu cầu nước

Cứ nhiệt độ tăng lên thì nhu cầu về nước uống của heo cũng tăng lên.

VD với heo theo mẹ nuôi ở t0 28 – 32ºC thì lượng nước cần gấp 4 lần heo được nuôi ở 20ºC.

Một số lưu ý về nước trong chăn nuôi heo công nghiệp

Đối với chăn nuôi hiện đại vấn đề thiếu nước không còn là nỗi lo tuy nhiên để đảm bảo heo uống đủ nước lại là vấn đề không phải trang trại nào cũng có thể làm được.

Với heo con

Trong vòng 6h sau khi sinh cần cung cấp thêm nước uống cho heo để heo làm quen và tập thói quen uống nước. Với heo theo mẹ núm uống thường không được coi là giải pháp, giai đoạn này thường sử dụng những máng uống nhỏ và thay nước thường xuyên là giải pháp tối ưu.

Tự thiết kế núm uống cho heo con (di động theo lứa tuổi của heo)

Heo cai sữa

Đây là giai đoạn quan trọng của heo do có sự thay đổi hoàn toàn về thức ăn (từ sữa mẹ sang thức ăn chăn nuôi dạng viên) với sự thay đổi đó nhu cầu về nước sạch là vô cùng quan trọng. Ở giai đoạn này núm uống kết hợp với máng uống trong thời gian đầu là cần thiết, tốc độ nước trong núm cần đạt 0,6 lit/phút.

Bố trí núm uống phù hợp với heo cai sữa

Heo nái

Heo nái mang thai và heo nái nuôi con có nhu cầu về lượng nước khác nhau rất lớn. Nhu cầu của heo mang thai thường chỉ bằng ½ heo nái nuôi con, cần đảm bảo lưu lượng nước thông qua núm uống đạt 1,5 – 2 lít/phút.

Cần có tối thiểu 2 núm uống cho mỗi chuồng heo.

Nên có 1 núm uống cho 10 heo thịt.

Đối với máng uống, 1con/1 máng chiều dài tối thiểu mỗi máng là 30cm.

Nhiệt độ nước cũng có ảnh hưởng tới khả năng uống nước của heo. Với trại sử dụng bể nước inox có đường ống chạy ngoài cần chú ý vào mùa hè nước trong đường ống rất nóng, heo hầu như không uống. Giải pháp cho vấn đề này là ta có thể dùng 1 đoạn ống bằng kim loại (3 – 5m) được chôn sâu 30 – 40cm dưới lòng đất rồi cho nước chảy qua trước khi vào chuồng; như vậy với chiều dài đi dưới đất 3 – 5 m đó có thể trung hòa được nhiệt độ của nước.

Tóm lại: với chăn nuôi hiện đại cần thiết phải có cái nhìn xuyên suốt về dinh dưỡng nước trong chăn nuôi heo nói riêng hay chăn nuôi nói chung. Nước không chỉ là nhu cầu cần thiết mà nước còn giúp nâng cao hiệu quả chăn nuôi, giảm bệnh dịch, giúp người chăn nuôi có được hiệu quả kinh tế cao và bền vững.

Nguồn: VietDVM