[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Cần phát huy vai trò của các hiệp hội lĩnh vực chăn nuôi trong điều tiết sản lượng, tiêu chuẩn hóa và đồng đều hóa; tăng cường kết nối, hợp tác trong xây dựng chuỗi liên kết bền vững.

• Hà Nội: Phấn đấu 80% sản phẩm chăn nuôi sản xuất theo chuỗi liên kết, khép kín
• Sinh kế bền vững từ nuôi vịt theo chuỗi giá trị
• Chuỗi liên kết trong chăn nuôi: Sẽ phát triển mạnh mẽ?

 Chăn nuôi là trụ đỡ của ngành nông nghiệp

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, ngành chăn nuôi có những bước phát triển nhanh, tốc độ tăng trưởng ấn tượng khi suốt 10 năm qua đạt mức tăng trưởng ổn định từ 4-6%. Tổng đàn heo cả nước đạt 28,6 triệu con, tăng 8,8% so với cùng kỳ, sản lượng thịt hơi 3,2 triệu tấn. Tổng đàn gia cầm 533,4 triệu con, tăng 3,8% so với cùng kỳ, sản lượng thịt hơi gần 1,5 triệu tấn và 13,4 tỷ quả trứng.

Giai đoạn 2010-2021, sản lượng thịt các loại tăng 1,7 lần, trứng tăng 2,7 lần, sữa tươi tăng 4 lần, thức ăn chăn nuôi công nghiệp tăng hơn 2 lần. Sản lượng thịt, trứng, sữa cơ bản đáp ứng nhu cầu của gần 100 triệu người dân và 17 triệu khách du lịch hằng năm. Dự tính năm 2022, cả nước sẽ đạt hơn 7 triệu tấn thịt. Ngành chăn nuôi là trụ đỡ lớn của nông nghiệp khi chiếm 25,2% tổng giá trị toàn ngành.

9 tháng đầu năm 2022, đàn lợn hiện có quy mô rất lớn, đạt 28,6 triệu con, sản lượng thịt hơi 3,23 triệu tấn. Đàn gia cầm 533,4 triệu con, tăng 3,8% so với cùng kì, trong đó gà chiếm 80%. Tổng đàn trâu 2,27 triệu con, giảm 1,1% nhưng thịt hơi tăng lên 88.000 tấn; bò 6,41 triệu con, tăng 3,4% so với cùng kì…

Ông Nguyễn Xuân Dương – Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam nhận định, hiện, ngành chăn nuôi đã có định hướng chiến lược, kế hoạch, giải pháp cụ thể và cơ sở hành lang pháp lý tương đối đầy đủ. Lĩnh vực chăn nuôi có thể chia các ngành hàng lớn, mang tính chủ đạo, ví dụ thịt lợn, thịt và trứng gia cầm; thịt trâu bò và sữa; nuôi yến; nuôi ong. Từ đó xây dựng chiến lược phát triển theo chuỗi cho từng ngành hàng một cách chi tiết, cụ thể.

“Trong xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế thế giới, ngành chăn nuôi cũng chịu ảnh hưởng từ các mặt hàng nhập khẩu. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Chăn nuôi phải có đánh giá cụ thể từng ngành hàng, từ đó xác định rõ quy mô, xu thế tiêu dùng trong thời đại mới”, ông Nguyễn Xuân Dương kiến nghị.

Phát huy vai trò các hiệp hội

Tuy ngành chăn nuôi đang đóng vai trò trụ cột của toàn ngành Nông nghiệp nhưng chăn nuôi trong nước vẫn chưa phát triển xứng với tiềm năng. Ngành chăn nuôi trong nước còn gặp nhiều thách thức như: dịch bệnh truyền nhiễm, biến đổi khí hậu, thiên tai và đặc biệt là biến động về thị trường nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, biến động thị trường sản phẩm; sự chênh lệch giữa doanh nghiệp có vốn FDI và doanh nghiệp trong nước…

Theo ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi, ngành chăn nuôi còn nhiều dư địa phát triển bởi có thị trường tiêu thụ lớn gồm thị trường trong nước với hơn 100 triệu dân, đồng thời gần với thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên trong giai đoạn hiện nay, yêu cầu phải xây dựng ngành chăn nuôi chú trọng chất lượng giá trị, đáp ứng nhu cầu ăn ngon, ăn sạch ngày càng cao. Việc này đòi hỏi cần xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng chăn nuôi chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường, kinh tế tuần hoàn theo hướng sinh thái xanh, bền vững theo chuỗi…

Tính đến hết quý I-2022, cả nước có 69 hội, hiệp hội thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ NN-PTNT. Trong đó, lĩnh vực chăn nuôi, thú y có 14 hội và hiệp hội, chiếm 20%. Thời gian qua, các hiệp hội có vai trò nhất định trong việc phản biện chính sách, là nơi tập hợp các doanh nghiệp, làm cầu nối giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp, người chăn nuôi. Để ngành chăn nuôi phát triển xứng tầm cần phát huy vai trò của các hiệp hội ngành hàng trong lĩnh vực chăn nuôi.

Ông Nguyễn Văn Trọng, Phó chủ tịch Hiệp hội Trang trại Việt Nam đặt vấn đề, các doanh nghiệp trong nước chưa thấy được lợi ích khi gia nhập hiệp hội, khiến số lượng thành viên của nhiều đơn vị có xu hướng teo tóp. Điều này khác với mô hình hoạt động của quốc tế. Để khắc phục điểm nghẽn này, thứ nhất, các hiệp hội cần đẩy mạnh liên kết theo chiều ngang, cụ thể là với nhóm HTX, nông hộ nhỏ lẻ. Hai là, phối hợp với Cục Chăn nuôi sớm xây dựng mã định danh cho cơ sở chăn nuôi, đảm bảo công tác truy xuất nguồn gốc. Ba là, cơ quan quản lý nhà nước có thêm định hướng điều tiết thị trường, tránh việc quá chú trọng vào giá trị xuất khẩu, nhằm tăng tính cạnh tranh tại thị trường nội địa.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam kiến nghị, Bộ NN-PTNT cần tạo cơ chế thuận lợi cho các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp phát triển tương xứng. Khi chưa có luật về hiệp hội ngành hàng, đề nghị Bộ ban hành quy chế, cơ chế làm việc với các hiệp hội trong lĩnh vực nông nghiệp. Hằng quý, Bộ và các đơn vị họp với hiệp hội ngành hàng để đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh, có số liệu chính xác, qua đó lắng nghe kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp. Giải quyết các thủ tục hành chính nhanh gọn hơn; quan tâm, quyết liệt hơn nữa để doanh nghiệp nội đủ sức cạnh tranh với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài…

Bình Nguyên