[Chăn nuôi Việt Nam] –Sáng ngày 16/10/2025, Công ty TNHH Dược phẩm Tomita Việt Nam phối hợp cùng Mizusawa Industrial Chemicals Ltd. (Nhật Bản) tổ chức hội thảo trực tuyến với chủ đề “Chăn nuôi tại Nhật Bản và Hấp phụ độc tố MizukaBinder™”.

Sự kiện thu hút đông đảo chuyên gia, doanh nghiệp và người chăn nuôi trong nước tham dự, nhằm chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và giới thiệu những tiến bộ khoa học mới nhất trong kiểm soát độc tố nấm mốc – một trong những thách thức lớn nhất của ngành chăn nuôi hiện nay.

Tại hội thảo, các chuyên gia Nhật Bản gồm ông Shunsuke Umeta, Trưởng nhóm R&D của Mizusawa Industrial Chemicals Ltd. và ông Katsufumi Maekawa, Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng chăn nuôi, đã chia sẻ về thực trạng ngành chăn nuôi Nhật Bản, chính sách phúc lợi động vật và giải pháp công nghệ trong xử lý độc tố nấm mốc.

Nhật Bản định hình chăn nuôi an toàn sinh học, giảm phát thải và thân thiện môi trường

Chăn nuôi bò sữa và bò thịt tại Nhật Bản vẫn duy trì mô hình trang trại nhỏ, quy mô dưới 120 con/trại

Theo ông Katsufumi Maekawa, Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng chăn nuôi, cơ cấu ngành chăn nuôi Nhật Bản có sự phân hóa rõ rệt. Trong khi chăn nuôi bò sữa và bò thịt vẫn duy trì mô hình trang trại nhỏ, quy mô dưới 120 con/trại, thì ngành gia cầm lại thể hiện mức độ công nghiệp hóa ấn tượng. Mỗi trang trại gà đẻ tại Nhật nuôi trung bình hơn 100.000 con, còn gà thịt đạt khoảng 70.000 con/trại, phản ánh năng lực sản xuất tập trung và ứng dụng công nghệ cao trong quản lý, dinh dưỡng và an toàn sinh học. Ngành chăn nuôi heo cũng có quy mô trung bình khoảng 3.000 con/trại, cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng chuyên nghiệp hóa.

Cơ cấu sản lượng chăn nuôi Nhật Bản trong hơn hai thập kỷ qua cũng cho thấy sự thay đổi đáng kể. Nếu như trước đây, thịt heo và thủy sản chiếm ưu thế trong bữa ăn người Nhật thì nay, gia cầm và trứng đã trở thành nhóm sản phẩm tăng trưởng nhanh nhất. Tính đến năm 2023, sản lượng thịt gà tăng hơn 40% so với năm 2000, trong khi thủy sản và thịt bò đều giảm mạnh do chi phí cao và xu hướng tiêu dùng lành mạnh hơn. Sự thay đổi này phản ánh quá trình tái cơ cấu ngành chăn nuôi Nhật Bản theo hướng an toàn sinh học, giảm phát thải và đáp ứng thị hiếu tiêu dùng xanh, an toàn và ít chất béo.

Ông Katsufumi Maekawa chia sẻ, Nhật Bản đã trải qua một quá trình dài cải tổ để xây dựng hệ thống chăn nuôi bền vững, coi phúc lợi động vật (animal welfare) là nền tảng quan trọng trong phát triển nông nghiệp an toàn. Chính phủ Nhật Bản không chỉ ban hành các quy định nghiêm ngặt về điều kiện chăn nuôi mà còn khuyến khích doanh nghiệp và nông dân áp dụng mô hình quản lý tiên tiến, giảm thiểu áp lực sinh học, hóa học và môi trường lên vật nuôi.

Nhật Bản đẩy mạnh triển khai mô hình “Một sức khỏe – One Health”, kết nối giữa sức khỏe con người, động vật và môi trường nhằm kiểm soát dịch bệnh

Một trong những nguyên tắc cốt lõi được các chuyên gia Nhật Bản nhấn mạnh là “bốn trụ cột an sinh” gồm: kiểm soát độc tố nấm mốc trong thức ăn, không lạm dụng kháng sinh, giảm stress nhiệt và bảo đảm chế độ dinh dưỡng tối ưu. Những yếu tố này giúp vật nuôi duy trì trạng thái sinh lý ổn định, tăng sức đề kháng và năng suất sinh sản, đồng thời giảm thiểu nguy cơ kháng kháng sinh, vấn đề đang trở thành mối lo ngại toàn cầu. Song song với đó, Nhật Bản đẩy mạnh triển khai mô hình “Một sức khỏe – One Health”, kết nối giữa sức khỏe con người, động vật và môi trường nhằm kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm an toàn sinh học và hướng tới nền chăn nuôi bền vững.

Trong thực tiễn, nhiều trang trại tại Nhật Bản đã áp dụng mô hình 5S (Sàng lọc – Sắp xếp – Sạch sẽ – Săn sóc – Sẵn sàng) kết hợp với tiêu chuẩn HACCP để kiểm soát an toàn thực phẩm từ trang trại đến bàn ăn. Việc duy trì vệ sinh chuồng trại, quản lý chất thải và môi trường nghiêm ngặt không chỉ giúp bảo vệ vật nuôi mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Chính nhờ hệ thống này, ngành chăn nuôi Nhật Bản đã đạt được sự cân bằng giữa hiệu quả sản xuất và phát triển bền vững.

Độc tố nấm mốc: Mối nguy tiềm ẩn và cách kiểm soát thông minh cho ngành chăn nuôi

Cũng trong hội thảo, ông Maekawa đề cập đến một vấn đề kỹ thuật được xem là “lõi” của chăn nuôi hiện đại: độc tố nấm mốc trong thức ăn. Ông nhấn mạnh rằng “Không thể xây dựng một công thức thức ăn chăn nuôi hoàn toàn không có độc tố nấm mốc”. Đây là mối nguy tự nhiên tồn tại trong hầu hết nguyên liệu như ngô, đậu nành, lúa mì – đặc biệt phổ biến tại khu vực khí hậu nhiệt đới ẩm. Ngay cả khi bảo quản và kiểm nghiệm được thực hiện nghiêm ngặt, việc loại bỏ hoàn toàn độc tố là điều bất khả thi, bởi chúng có thể tồn tại ở dạng “ẩn” (masked mycotoxins), chỉ giải phóng độc tính khi đi vào hệ tiêu hóa của vật nuôi.

Theo các nghiên cứu quốc tế, tỷ lệ DON dạng ẩn trong lúa mì có thể lên tới 88%, khiến nhiều mẫu nguyên liệu được đánh giá là “an toàn” thực ra vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao. Độc tố nấm mốc không chỉ gây rối loạn tiêu hóa, giảm tăng trọng, rối loạn sinh sản mà còn làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến vật nuôi dễ mắc bệnh thứ phát. Vì vậy, thay vì cố gắng “xóa bỏ” độc tố, ngành chăn nuôi cần học cách “sống chung an toàn” với chúng, thông qua kiểm soát nguyên liệu, giám sát sức khỏe vật nuôi và sử dụng các chất hấp phụ chọn lọc.

Công nghệ MizukaBinder™: Bước tiến của Nhật Bản trong kiểm soát độc tố nấm mốc

Sản phẩm MizukaBinder™ – chất hấp phụ độc tố nấm mốc tiên tiến được nghiên cứu và phát triển bởi Mizusawa Industrial Chemicals Ltd.

Đây cũng là triết lý hình thành nên sản phẩm MizukaBinder™ – chất hấp phụ độc tố nấm mốc tiên tiến được nghiên cứu và phát triển bởi Mizusawa Industrial Chemicals Ltd., doanh nghiệp có hơn 85 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vật liệu hóa chất tự nhiên. 

Chia sẻ tại hội thảo, ông Shunsuke Umeta, Trưởng nhóm R&D của Mizusawa Industrial Chemicals Ltd, cho biết MizukaBinder™ được sản xuất từ khoáng Montmorillonite tự nhiên, trải qua quy trình xử lý đặc biệt độc quyền nhằm tăng khả năng liên kết và giữ chặt độc tố, ngăn không cho chúng bị giải phóng trong ruột non. Khác với các sản phẩm sử dụng zeolite hay bentonite thông thường, MizukaBinder™ có cấu trúc lớp silicat linh hoạt, giúp liên kết mạnh mẽ với nhóm carbonyl của độc tố Aflatoxin B1 hoặc bề mặt kỵ nước của Zearalenone, bảo đảm hiệu quả hấp phụ cao mà vẫn duy trì tính an toàn sinh học.

Các thử nghiệm in vitro do Đại học Iwate (Nhật Bản) và Trung tâm phân tích Trilogy (Mỹ) thực hiện theo chuẩn ISO 17025 cho thấy MizukaBinder™ Z và MizukaBinder™ SS có hiệu quả hấp phụ vượt trội đối với bốn nhóm độc tố chính (AfB1, ZEN, DON, FUM), đồng thời không ảnh hưởng đến vitamin A, B6 và giá trị dinh dưỡng của khẩu phần. Thí nghiệm thực tế tại trang trại bò sữa thuộc tổ chức NOSAI Yamagata (Nhật Bản) cho thấy, khi bổ sung MizukaBinder™ với liều 50 g/con/ngày, sức khỏe tiêu hóa của bò được cải thiện rõ rệt, điểm đánh giá phân ổn định hơn và không có thay đổi bất thường về nồng độ vitamin máu. Khi ngừng sử dụng, chất lượng phân giảm, chứng minh hiệu quả thực tiễn của sản phẩm trong cải thiện chức năng gan, thận và hệ tiêu hóa.

MizukaBinder™ Z và MizukaBinder™ SS có hiệu quả hấp phụ vượt trội đối với bốn nhóm độc tố chính (AfB1, ZEN, DON, FUM)

Ông Maekawa nhận định, “Độc tố nấm mốc không thể loại bỏ hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát một cách thông minh.” Bằng cơ chế hấp phụ chọn lọc các độc tố có hại mà không ảnh hưởng đến vi chất, MizukaBinder™ giúp người chăn nuôi “sống chung an toàn với độc tố nấm mốc”, duy trì năng suất và sức khỏe đàn vật nuôi ngay cả trong điều kiện khí hậu nóng ẩm đặc trưng của châu Á.

Theo đại diện Công ty Tomita Việt Nam, MizukaBinder™ không chỉ là một sản phẩm thương mại mà còn là giải pháp kỹ thuật hướng tới ngành chăn nuôi an toàn, nhân văn và thân thiện môi trường. Triết lý của Mizusawa Industrial Chemicals là “An toàn, hiệu quả và bền vững” – không chỉ trong công nghệ mà còn trong cách tiếp cận phát triển nông nghiệp toàn cầu. Với công nghệ Nhật Bản, dữ liệu khoa học minh bạch và hiệu quả được kiểm chứng, MizukaBinder™ được kỳ vọng sẽ góp phần giúp ngành chăn nuôi Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phát triển bền vững, giảm rủi ro bệnh lý, hạn chế kháng sinh và nâng cao chất lượng sản phẩm thịt, sữa, trứng, phục vụ cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Trần My