[Chăn nuôi Việt Nam] – Trứng gia cầm từ lâu là sản phẩm chiến lược của ngành chăn nuôi nhờ giá trị dinh dưỡng cao, chi phí hợp lý và nhu cầu tiêu thụ ổn định. Tuy nhiên, mức tiêu thụ bình quân đầu người của Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với thế giới, cho thấy thị trường nội địa còn dư địa lớn. Đây chính là cơ hội để ngành trứng bứt phá nếu tận dụng tốt lợi thế sản xuất, tăng cường liên kết chuỗi và nâng cao nhận thức người tiêu dùng.

Tiêu thụ trứng Việt Nam còn thấp: Còn nhiều dư địa tăng trưởng

Theo Hiệp hội Gia cầm Việt Nam (VPA), trong 10 năm qua, sản lượng trứng tăng trưởng ổn định 7-8%/năm, mức cao nhất trong các sản phẩm chăn nuôi. Năm 2024, tổng sản lượng cả nước vượt 20 tỷ quả, về đích trước hai năm so với chiến lược phát triển ngành. Cơ cấu sản lượng cũng chuyển dịch tích cực khi ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư bài bản vào chăn nuôi công nghệ cao, đảm bảo an toàn sinh học và kiểm soát chất lượng.

Tuy nhiên, tiêu thụ trứng gia cầm của Việt Nam vẫn thấp hơn đáng kể so với mặt bằng chung của thế giới. Dữ liệu từ AgroMonitor cho thấy, mức tiêu thụ trứng bình quân đầu người của Việt Nam hiện vẫn đứng ở nhóm thấp trong khu vực và thế giới, dù tổng sản lượng những năm gần đây tương đối ổn định. Năm 2024, Việt Nam tiêu thụ khoảng 13 tỷ quả, tương đương 112 quả/người/năm. Nếu tính cả sản lượng trứng vịt, con số bình quân đạt 198 quả/người/năm, vẫn còn cách xa mức tiêu thụ trung bình toàn cầu (khoảng 250-300 quả/người/năm).

So sánh với các thị trường lớn, mức tiêu thụ của Việt Nam còn khá khiêm tốn: Trung Quốc dẫn đầu thế giới với 400 quả/người/ năm, tổng lượng tiêu thụ lên tới 576 tỷ quả; Nhật Bản duy trì mức cao ổn định 349 quả/ người/năm; Hoa Kỳ tăng lên 320 quả/người/ năm trong năm 2024; Một số nước trong khu vực như Indonesia (329 quả/người/năm) hay Thái Lan (263 quả/người/năm) đều vượt xa Việt Nam.

Khoảng cách lớn giữa mức tiêu thụ của Việt Nam và mặt bằng chung thế giới, đặc biệt trong bối cảnh nhiều quốc gia châu Á duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ về nhu cầu trứng cho thấy, tiềm năng mở rộng thị trường trứng trong nước vẫn còn rất lớn nếu ngành chăn nuôi tiếp tục nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn và đa dạng hóa sản phẩm. Theo dự báo của VPA, với công suất các dự án đã và đang vận hành, sản lượng trứng trong vài năm tới có thể đạt 25-26 tỷ quả. Tuy nhiên, mức tiêu thụ trong nước hiện chỉ đạt 185-190 quả/người/năm, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu 300-350 quả/người/năm. Khoảng cách tiêu thụ này được xem là “mỏ vàng” tăng trưởng mà ngành trứng Việt Nam vẫn chưa khai thác hết.

Sản xuất trứng nâu tiếp tục giữ ưu thế

Theo số liệu tổng hợp từ AgroMonitor, cơ cấu sản lượng trứng tại Việt Nam đang có sự dịch chuyển đáng chú ý trong giai đoạn 2018 2025. Tỷ trọng trứng trắng/hồng dự báo giảm 7,6%, trong khi trứng nâu – vốn là dòng sản phẩm chủ lực trên thị trường ghi nhận mức tăng nhẹ 0,5%.

Từ năm 2018 đến nay, trứng nâu luôn chiếm ưu thế áp đảo, duy trì mức 83-94% tổng sản lượng. Đáng chú ý, năm 2022 tỷ lệ trứng nâu giảm mạnh xuống còn 67%, trước khi phục hồi trở lại các năm sau và dự kiến đạt 86% vào năm 2025. Trong khi đó, trứng trắng/ hồng dù có giai đoạn tăng nhẹ nhưng vẫn chiếm tỷ lệ thấp và có xu hướng thu hẹp dần.

Sự dịch chuyển này phản ánh nhu cầu thị trường ngày càng tập trung vào trứng nâu – loại trứng được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ màu sắc, cảm nhận chất lượng và đặc điểm phù hợp với thói quen tiêu dùng nội địa. Đây cũng là căn cứ quan trọng để các doanh nghiệp và trang trại điều chỉnh cơ cấu đàn, tối ưu hóa sản xuất trong năm 2025.

Xu hướng mới của thị trường trứng

Trong bối cảnh ngành trứng gia cầm phát triển mạnh, nhiều doanh nghiệp như Hòa Phát, C.P, Dabaco, Emivest, QL Resouce… đang giữ vai trò tiên phong nhờ đầu tư bài bản vào công nghệ, an toàn sinh học và quản trị chất lượng. Các đơn vị đồng loạt áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000, HACCP, số hóa quản lý đàn, kiểm soát dịch bệnh và truy xuất nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu minh bạch của thị trường.

Xu hướng phát triển sản phẩm trứng dinh dưỡng cũng nổi bật, với các dòng trứng giàu omega-3, bổ sung vitamin E, trứng dành cho trẻ em hoặc người lớn tuổi. Đây được xem là động lực tăng trưởng mới khi người tiêu dùng đô thị ngày càng quan tâm đến sức khỏe và sự tiện lợi.

Dự báo của Rabobank cũng cho thấy, trứng là sản phẩm có tốc độ tăng trưởng cao thứ hai toàn cầu, với sản lượng tăng 21% giai đoạn 2019-2025. Điều này mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam nếu đáp ứng tốt các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, phúc lợi động vật và truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, ngành trứng Việt Nam vẫn đối mặt nhiều hạn chế: quản lý giống thiếu chặt chẽ khiến biến động đàn mang tính phong trào; phụ thuộc trên 65% nguyên liệu thức ăn nhập khẩu; dịch bệnh như Newcastle, Gumboro, Marek còn xảy ra rải rác tại nông hộ nhỏ lẻ; đầu tư chuồng trại, thiết bị còn hạn chế.

Về thị trường, người tiêu dùng trong nước vẫn ưu tiên trứng tươi, ít sử dụng sản phẩm chế biến sâu, khiến giá trị gia tăng chưa cao. Xuất khẩu hiện mới chiếm khoảng 1% sản lượng, thấp so với năng lực sản xuất.

Giá trứng cũng biến động mạnh. Tại Đông Nam Bộ, giá trứng gà tăng 500-700 đồng/quả trong thời gian gần đây, lên 2.500 2.900 đồng/quả. Với chi phí sản xuất khoảng 1.600-1.800 đồng/quả, người chăn nuôi có lãi nhưng thị trường thể hiện sự thiếu ổn định, dễ bị tác động bởi cung – cầu ngắn hạn.

Những yếu tố định hình thị trường cuối năm 2025 và năm 2026

Theo nhận định từ các chuyên gia, giá trứng gà bật tăng mạnh trong nửa cuối năm 2025 đã kích thích nhu cầu tái đàn, đặc biệt tại khu vực nông hộ, trong bối cảnh trứng ngày càng được người tiêu dùng lựa chọn như nguồn thực phẩm thay thế thịt lợn. Bước sang năm 2026, nhu cầu nhập khẩu trứng của Campuchia dự kiến tiếp tục duy trì ổn định, trong khi giá TĂCN ít biến động và duy trì ở mức thấp, góp phần giảm chi phí đầu vào cho người chăn nuôi.

Tuy nhiên, đà tái đàn mạnh từ cuối năm 2025 có thể dẫn tới dư cung cục bộ trong những tháng đầu năm 2026. Bên cạnh đó, biến động thời tiết ngày càng khó lường cũng gây áp lực lên khâu bảo quản trứng. Dự báo, quy mô sản xuất trứng trắng/hồng có thể tiếp tục thu hẹp trong năm 2026, nhường dư địa cho trứng nâu.

AgroMonitor cho biết, nguồn cung trứng gà của Việt Nam năm 2026 ước tăng nhẹ 0,6%, đạt gần 13 tỷ quả, trong đó cả trứng công nghiệp và trứng gà ta đều tăng. Sản lượng thịt gà tiếp tục duy trì mức tăng 8-10% nhờ nhu cầu ổn định từ cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Chăn nuôi gà ngắn ngày được dự báo tăng trưởng 0,4-1,5% do sức tiêu thụ tốt hơn so với gà dài ngày. Trong khi đó, nguồn cung thịt vịt tăng khoảng 3%, nhưng mức tăng không lớn do thiếu lực hỗ trợ từ phía cầu.

Các cơ quan chuyên môn nhận định, từ nay đến cuối năm 2025 và quý I/2026, ngành gia cầm sẽ tiếp tục giữ được đà tăng trưởng ổn định. Hiện, tổng đàn gia cầm cả nước đạt gần 590 triệu con, đủ khả năng cung ứng khoảng 240.000 tấn thịt gia cầm và gần 22 tỷ quả trứng cho thị trường.

Dịp Tết Nguyên đán 2026, nhu cầu dự kiến tăng 10-15%. Tuy nhiên, nhờ các cơ sở chăn nuôi đã chủ động tái đàn sớm, nguồn cung được bảo đảm, hạn chế nguy cơ thiếu hụt cục bộ. Để giữ ổn định thị trường, ngành nông nghiệp đang tập trung vào ba nhóm giải pháp then chốt: Ưu tiên giống chất lượng cao nhằm rút ngắn chu kỳ tái đàn; Tối ưu chi phí sản xuất, đặc biệt thông qua điều chỉnh giá thức ăn chăn nuôi; Tăng cường an toàn sinh học, nhất là phòng chống dịch cúm gia cầm.

Song song đó, nhiều địa phương như Đồng Nai, Bắc Ninh, Tây Ninh, Hưng Yên… đang đẩy mạnh mô hình chăn nuôi xanh, tuần hoàn và ứng dụng số hóa trong quản lý trại. Những mô hình này góp phần giảm phát thải, nâng hiệu quả sản xuất và gia tăng tính bền vững cho toàn ngành.

Hướng tới xây dựng thương hiệu “Trứng Việt”

Ngành trứng gia cầm hiện sở hữu nhiều lợi thế: tốc độ tăng trưởng cao, mức độ ứng dụng công nghệ ngày càng sâu rộng, thị trường nội địa gần 100 triệu dân và nhu cầu thực phẩm bổ dưỡng liên tục tăng. Đây là thời điểm thuận lợi để nâng tầm giá trị trứng Việt Nam.

Nếu tiếp tục đẩy mạnh liên kết chuỗi, tăng truyền thông về dinh dưỡng, mở rộng sản xuất các sản phẩm trứng chế biến sâu và siết chặt kiểm soát dịch bệnh, sản lượng trứng có thể đạt 30-35 tỷ quả mỗi năm.

Điều này không chỉ nâng cao giá trị gia tăng mà còn tạo nền tảng xây dựng thương hiệu “Trứng Việt” trên thị trường quốc tế. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, Hiệp hội, doanh nghiệp và người chăn nuôi sẽ là động lực quan trọng giúp ngành trứng gia cầm phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào mục tiêu bảo đảm an ninh thực phẩm quốc gia.

Thu Hằng