[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Giá lợn hơi chạm đáy, người chăn nuôi đang “lao đao”. Dịch cúm gia cầm vẫn xuất hiện. Thời tiết lại giao mùa, nỗi lo dịch bệnh bùng phát trên gia súc, gia cầm luôn rình rập. Hơn bao giờ hết, người chăn nuôi càng nên ý thức trong việc phòng, ngừa dịch bệnh cho đàn vật nuôi.

Người chăn nuôi cần chủ đồng phòng dịch bệnh ngay cả khi giá chăn nuôi thấp

Nguy cơ cao xảy ra dịch bệnh

Ông Nguyễn Trọng Long – HTX chăn nuôi Hoàng Long, huyện Thanh Oai (Hà Nội) lo ngại: “Giá lợn hơi thấp nên người nuôi sẽ tìm cách giảm chi phí bằng việc giảm tiêm vắcxin phòng bệnh, giảm quan tâm chăm sóc đàn lợn. Cứ như thế thì nguy cơ bùng phát dịch bệnh sẽ rất nhanh và khó kiểm soát”.

Ông Nguyễn Văn Tuyến, Vạn Yên (Vĩnh Phúc) cho biết: “Lợn bị nhiễm bệnh, người chăn nuôi không chữa, cho lợn không ai lấy. Đã có gia đình thả lợn sống trôi sông hoặc vứt lợn chết bừa bãi”.

Phân tích thêm về điều này, ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Chi cục trưởng Chi Cục Thú y Hà Nội cho rằng: Tình trạng nuôi cầm chừng, các quy trình chăn nuôi không đảm bảo, khâu vệ sinh phòng bệnh, tiêm phòng, sát trùng chuồng trại bị xem nhẹ, thậm chí lợn con đẻ ra không bán được người dân thiếu ý thức vứt cả ra nơi công cộng cộng, bãi rác thải sẽ làm ô nhiễm môi trường và trực tiếp phát sinh dịch bệnh. Mặt khác, hiện nay thời tiết đang giao mùa, mưa nắng thất thường môi trường ô nhiễm là điều kiện để mầm bệnh sinh trưởng và phát triển tấn công gia súc gia cầm nói chung, đàn lợn nói riêng.

Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), thời gian gần đây, dịch tai xanh trên lợn không diễn ra, song, trong thời gian tới, có thể xuất hiện các ổ dịch nhỏ lẻ trên địa bàn có ổ dịch cũ và khu vực có nguy cơ cao. Các địa phương cần tăng cường giám sát dịch bệnh trên đàn lợn, phát hiện sớm ổ dịch, thực hiện nghiêm các quy định về kiểm dịch vận chuyển lợn và các sản phẩm của lợn, tăng cường kiểm soát giết mổ lợn, chủ động ngăn chặn dịch phát sinh và lây lan.

Thạc sỹ Nguyễn Văn Minh, Khoa Thú y (Học viện Nông Nghiệp Việt Nam), cho rằng việc người chăn nuôi bỏ bê chăm sóc đàn lợn làm tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh nguy hiểm như: Tụ huyết trùng, bệnh Đóng dấu ghép tai xanh. Nguy hiểm hơn, hiện nay nhiều dịch bệnh ít xảy ra lại bùng phát mạnh và thường ghép với các bệnh nguy hiểm.

Vẫn có dịch cúm gia cầm

Thông tin từ Cục Thú y, trong ngày 9/5/2017, xuất hiện 03 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 02 tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông.

Tại tỉnh Đắk Lắk, phát sinh 02 ổ dịch cúm A/H5N1 tại 02 hộ chăn nuôi vịt thuộc 02 xã Ea Rốp và xã Ea Tmốt của huyện Ea Súp. Chi cục chăn nuôi Thú y đã phối hợp với chính quyền địa phương tiêu hủy các đàn vịt và thực hiện công tác phòng chống bệnh theo quy định. Tỉnh Đắk Nông: Ngày 3/5/2017 phát sinh 01 ổ dịch cúm gia cầm A/H5N1 tại 04 hộ chăn nuôi thuộc Xã Đức Xuyên, Huyện Krông Nô. Tổng số gia cầm mắc bệnh và chết là 250 con, số tiêu hủy là 1.800 con vịt. Chi cục chăn nuôi Thú y đã phối họp với chính quyền địa phương tiêu hủy các đàn vịt và thực hiện công tác phòng chống bệnh theo quy định.

Cục Thú y cũng nhận định, nguy cơ dịch phát sinh và lây lan trong thời gian tới là rất cao. Một số chủng virus cúm gia cầm chưa có ở Việt Nam (A/H7N9, A/H5N2, A/H5N8) có nguy cơ xâm nhiễm vào trong nước thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là đối với các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh, thành phố khác có tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu. Các địa phương cần chủ động trong công tác phòng, chống cúm gia cầm; tăng cường kiểm soát và xử lý nghiêm việc nhập lậu gia cầm, giám sát chặt địa bàn để phát hiện và xử lý ổ dịch kịp thời.

Không được cắt bớt các khâu quản lý dịch bệnh

Trước tình hình chăn nuôi lợn gặp nhiều khó khăn, trong các công văn giải cứu ngành, Bộ NN&PTNT đều nhấn mạnh phải tăng cường kiểm tra dịch bệnh, tiêm phòng vắcxin, không để tình trạng cắt bớt các khâu quản lý dịch bệnh sẽ dẫn tới hệ lụy phát dịch trong thời gian tới.
Ông Nguyễn Ngọc Sơn đưa ra nhiều giải pháp:

Các cơ quản quản lý, chuyên ngành, chính quyền, người chăn nuôi cần tạo điều kiện để người chăn nuôi vay vốn giữ đàn, có điều kiện bù đắp giảm chi phí đầu vào và thực hiện tốt các quy trình chăn nuôi để nâng cao sức đề kháng, không bỏ đói lợn.

Đối với các cơ sở chăn nuôi lớn, sử dụng hệ thống điện cần được hỗ trợ vốn để giảm chi phí, gánh nặng về điện nước, trang thiết bị vật dụng chuồng nuôi. Tạo điều kiện để các doanh nghiệp, các cơ sở sơ chế, chế biến thực phẩm nâng cao công suất hoạt động để tăng nguồn dự trữ thực phẩm trong thời gian tới.

Các cấp chính quyền và ngành Thú y nên tăng cường thực hiện việc tổ chức tiêm phòng và tổng vệ sinh tiêu độc, không chủ quan lơ là, đặc biệt tập trung cao ở những vùng chăn nuôi lớn. Nơi nguy cơ lây nhiễm cao, đã có ổ dịch, nơi có chợ kinh doanh buôn bán lợn. Tăng cường tuyên truyền để người dân thực hiện tốt quy trình về chăn nuôi, không bỏ đói lợn, kịp thời khai báo khi có lợn ốm chết, tuyệt đối không vứt xác lợn chết ra nơi công cộng, nơi bãi rác, kênh, mương. Xử lý nghiêm việc người dân vi phạm trong công tác phòng chống dịch bệnh tại địa phương.

Với người chăn nuôi vẫn phải thực hiện nghiêm quy trình vệ sinh phòng bệnh, vệ sinh cơ giới. Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắcxin phòng bệnh. Khi thấy lợn không bình thường báo ngay cán bộ thú y đến để kiểm tra có hướng xử lý lợn bệnh. Cần tính toán cân nhắc giảm chi phí đầu vào nhưng không nên giảm chi phí cho việc tiêm phòng, phun thuốc sát trùng vì nếu để xảy ra dịch bệnh việc thua lỗ càng nặng hơn. Đồng thời trong giai đoạn này cần thực hiện việc giảm quy mô đàn nhất là cần thay thế, loại thải lợn nái kém chất lượng, chọn lọc để lại lợn nái tốt, nâng cao sức sinh sản.

Thực hiện tốt việc vận chuyển lưu thông, hạn chế tối đa người kinh doanh giết mổ ra vào khu vực chuồng nuôi để ngăn chặn dịch bệnh. Sử dụng các biện pháp chăn nuôi sinh học chăn nuôi hữu cơ nhằm giảm giá thành đầu vào và dự thính, dự báo để xác định chăn nuôi lâu dài mang tính bền vững không nên phát triển theo hướng tự phát.

Dự báo ngành chăn nuôi lợn còn gặp nhiều khó khăn trong thời gian tới do “cung” đang vượt “cầu” và nhiều người dân vẫn phát triển theo hướng tự phát không làm chủ được thị trường, chưa gắn liên kết chuỗi từ chăn nuôi, giết mổ đến chế biến tiêu thụ sản phẩm. Không để xảy ra dịch bệnh cũng là một giải pháp hữu hiệu giảm chi phí đầu vào hạn chế khó khăn cho người chăn nuôi lợn trong giai đoạn này.

Nguyễn Huệ