[Chăn nuôi Việt Nam] – Ngành chăn nuôi Trung Quốc đang có những bước phát triển mạnh mẽ nhờ ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại. Từ chọn giống bằng chip gen mật độ cao, số hóa quản lý đàn, đến xây dựng mô hình “trại heo thùng sắt” và chăn nuôi lợn trong nhà cao tầng, các giải pháp này vừa nâng cao năng suất, vừa đảm bảo an toàn sinh học.

Tiến bộ trong công nghệ chọn giống và sinh sản – Biên tập: GS. Triệu Vân Tường, Đại học Quảng Tây (Trung Quốc)

Thiết bị đo hiệu suất thức ăn tự động: Sử dụng ứng dụng đa dạng cảm biến, công nghệ IoT, hệ thống cân chính xác, giám sát nhiệt độ thông minh, công nghệ nhận dạng hình ảnh… để gán danh tính điện tử cho từng cá thể lợn. Thông qua nền tảng quản lý thông minh, thực hiện phân vùng lợn thịt tự động, dự báo thời điểm xuất chuồng một cách chính xác, đánh dấu các cá thể bất thường, từ đó đảm bảo toàn bộ quá trình chăn nuôi được giám sát theo thời gian thực và chi phí được tính toán tức thời trong suốt chu kỳ nuôi.

Đo lường kiểu hình và đánh giá di truyền lợn giống: Ứng dụng công nghệ camera để thu thập hình ảnh, xây dựng kỹ thuật tái tạo số hóa hình thể 3D của lợn giống, qua đó có thể thu thập chính xác các thông tin về vóc dáng và số đo cơ thể của lợn giống, bao gồm tỷ lệ giữa các bộ phận (như tỷ lệ đầu, mông), diện tích bề mặt và điểm số đánh giá thể hình.

Nghiên cứu phát triển chip gen chọn giống và giải thuật đánh giá gen: Hợp tác phát triển thiết bị xử lý mẫu mô lợn và chiết tách DNA tự động với hiệu suất cao; hỗ trợ phát triển thiết bị sản xuất, quét và các thiết bị phụ trợ cho chip gen kiểu nội địa hóa, vận hành hoàn toàn tự động; đồng thời sáng tạo chip gen mật độ cao T100K có hiệu suất cao và chi phí thấp, đạt được bước đột phá từ mức 55K truyền thống lên 100K. Tự động hóa mức độ cao, chi phí phân tích thấp hơn bằng phát triển máy quét chip gen hiệu suất cao proMAX; chương trình chuyên đề “hạt giống” của CCTV.

Chăn nuôi lợn “Số hóa – Thông minh”: Tích hợp sâu tri thức thông tin và thiết bị thông minh – nhân tố sản xuất then chốt với các yếu tố cốt lõi của ngành chăn nuôi lợn, giúp chăn nuôi lợn thông minh đạt chất lượng cao, hiệu suất tối ưu và vận hành đơn giản.

Chọn giống bằng công nghệ sinh học: Trung Quốc là quốc gia đầu tiên công bố giống lợn chỉnh sửa gen kháng bệnh tai xanh (PRRS), có khả năng chống lại các chủng virus độc lực cao và biến dị, đồng thời đã được cấp chứng nhận an toàn sinh học môi trường.

Công nghệ sinh sản: Nghiên cứu tinh dịch liều thấp (500 triệu tế bào) nhưng vẫn đạt hiệu quả phối giống tương đương liều 1,5 tỷ tế bào, giúp tối ưu sử dụng đực giống. Hệ thống phân tích chất lượng tinh dịch thông minh cũng được phát triển, với độ chính xác nhận diện trên 98%, hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và nâng cao hiệu quả quản lý đàn.

Hiệu quả chọn giống, cải tạo giống lợn địa phương chất lượng cao

Trung Quốc hiện sở hữu nguồn tài nguyên giống lợn bản địa đa dạng nhất thế giới với 89 giống. Trường Đại học Nông nghiệp Giang Tây đã nghiên cứu và phát triển thành công giống lợn đen mới mang tên “Sơn Hạ Trường Hắc”.

Giống lợn này khắc phục nhiều hạn chế của lợn bản địa truyền thống như thể hình nhỏ, tăng trưởng chậm, tỷ lệ mỡ cao và chi phí chăn nuôi lớn. “Sơn Hạ Trường Hắc” nổi bật với ưu điểm: thể hình lớn, tốc độ tăng trưởng nhanh, chất lượng thịt ngon, tiết kiệm thức ăn.

Sản phẩm được xây dựng thương hiệu với tên gọi “Phiên thự đằng”, hiện đã tạo được uy tín và chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Mô hình “trại heo thùng sắt”: Giải pháp an toàn sinh học – TS. Zhang Weichao, Guangxi Yangxiang Group

Một điểm nhấn đáng chú ý là mô hình trại heo “thùng sắt” do Tập đoàn Guangxi Yangxiang phát triển. Mô hình này kế thừa ý tưởng chăn nuôi trong nhà cao tầng, với cấu trúc chuồng khép kín, phân khu sạch/bẩn rõ ràng và kiểm soát rủi ro dịch bệnh ở mức cao.

Mô hình “trại heo thùng sắt” kiểm soát rủi ro bệnh dịch ở mức cao

Các hạng mục chính bao gồm: Trung tâm rửa và khử trùng xe, kho tổng vật tư khử trùng, bếp trung tâm xử lý thực phẩm; Hệ thống khử trùng nội bộ với các lối đi một chiều, cửa kiểm soát AB, hành lang mái che và hệ thống xịt rửa kết nối; Quy trình cách ly nhân sự và kiểm soát vật tư nhằm hạn chế tối đa nguy cơ xâm nhập mầm bệnh.

Cách ly và khử trùng nhân sự: Được sử dụng để khử trùng sơ bộ cho nhân viên trước khi quay lại trại, nhằm tránh nguy cơ mang mầm bệnh vào trại sau kỳ nghỉ.

Xây dựng “thùng sắt” nội bộ: Khối rửa – khử trùng tại cổng chính bao gồm lối tắm khử trùng cho nhân sự, lối khử trùng vật tư và lối ngâm thực phẩm; tất cả đều di chuyển một chiều và được kiểm soát bằng hệ thống cửa AB.

Xịt rửa cổng chính – Khu cách ly – Phòng khử trùng vật tư – Phòng khử trùng rau củ – Cửa phòng tắm khu sản xuất – Hành lang lùa heo – Cầu xuất heo kín – Lò đốt vô hại.

Lối rửa – khử trùng khu sản xuất: Kết nối giữa khu sinh hoạt và khu sản xuất, di chuyển một chiều; nhân viên khi vào – ra làm việc bắt buộc phải tắm rửa, thay quần áo và được kiểm soát bằng hệ thống cửa AB.

Hành lang kết nối: Nối liền khu khử trùng với chuồng nuôi, khu xuất heo và khu xử lý tiêu hủy; đảm bảo hoạt động của nhân viên và heo diễn ra trong phạm vi kiểm soát, đồng thời có tác dụng ngăn chuột, chim và côn trùng xâm nhập.

Hành lang mái che: Cung cấp một lối đi sạch sẽ, dễ khử trùng và có thể kiểm soát cho nhân viên và heo. Che phủ toàn bộ khu vực hoạt động của nhân viên trong trại: Bao gồm rèm nước, đường đi lại trong khu sản xuất, bệ xuất heo, phòng thuốc thú y, kho vật tư, khu thải phân… Khu chứa phân và bể xử lý vô hại cần được xây dựng hành lang riêng và niêm phong kín.

Tuy nhiên, quá trình vận hành thực tế vẫn bộc lộ một số vấn đề như khe hở chuột, lưới sắt chưa bịt kín hoặc đường ống thoát nước thiếu thiết bị chống dịch hại. Đây là những điểm cần cải thiện để nâng cao hiệu quả mô hình.

Mô hình “trại heo thùng sắt” kiểm soát rủi ro bệnh dịch ở mức cao

Hệ thống dịch vụ hỗ trợ bên ngoài

Trung tâm/trạm xét nghiệm: Bố trí trung tâm hoặc điểm xét nghiệm trong phạm vi 1 giờ di chuyển (khoảng 50 km) quanh trại heo, nhằm đảm bảo kịp thời xử lý và xét nghiệm các mẫu nghi nhiễm.

Chăn nuôi lợn bằng nhà cao tầng – Ông Wei Jiangcheng, COO Guangzhou Yingzi Technology

Bên cạnh “thùng sắt”, Trung Quốc cũng tiên phong phát triển trang trại lợn nhà cao tầng, tích hợp nhà máy cám – trại nuôi – nhà máy giết mổ trong cùng tổ hợp. Với chiều cao 7 đến 17 tầng, mô hình này giúp:

• Giảm thiểu số lượng lối ra vào, hạn chế nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh.
• Vận hành hệ thống xử lý chất thải kín, không tiếp xúc con người.
• Tăng cường hiệu quả an toàn sinh học nhờ hệ thống thông gió một chiều, không giao thoa.

Mô hình các nhà tầng nuôi lợn tại Trung Quốc

Các phiên bản 1.0 đến 4.0 hiện đã được triển khai tại Quảng Tây, Quảng Châu và Phật Sơn, cho thấy tiềm năng nhân rộng mô hình này trong tương lai.

Nền tảng kết nối, vận hành ngành chăn nuôi lợn – Bà Vu Doanh, Phó Chủ tịch Tập đoàn NXIN (Trung Quốc)

Cùng với công nghệ sinh học và mô hình chuồng trại hiện đại, số hóa quản lý ngành lợn hơi cũng là xu thế nổi bật. Tập đoàn NXIN hiện vận hành nền tảng kết nối ngành chăn nuôi lớn nhất Trung Quốc, với: 9,3 triệu người dùng, 2 triệu doanh nghiệp tham gia; Hơn 200.000 thiết bị thông minh được kết nối; Dịch vụ SAAS, AIOT và các ứng dụng giám sát rủi ro an toàn sinh học bằng camera nhận diện, vòi sen thông minh, kiểm soát vệ sinh và hành vi nhân viên. Nhờ đó, ngành chăn nuôi Trung Quốc tiến gần hơn tới mục tiêu quản trị thông minh, minh bạch chuỗi giá trị, và phát triển bền vững.

Ngoài ra, công ty có các thiết bị như bộ chuyển đổi camera thông minh cho trang trại heo, tự động nhận diện rủi ro an toàn sinh học ứng dụng trong tình huống như giám sát người, xe, lợn và vật dụng, cụ thể như: Phát hiện lợn lạ ngoài ranh giới, phát hiện chuột, đường dẫn lợn, xe đẩy dụng cụ, lợn rời ô chuồng, kiểm soát hành lang xuất lợn, kiểm soát xe, kiểm soát động vật lạ… hoặc áp dụng đối với các tình huống con người như: cảnh báo nhân viên vượt ranh giới, nhận biết đồng phục nhân viên, nhận biết nhân viên mang giày hay không, kiểm soát khử trùng của nhân viên, nhân viên rửa tay đúng quy trình không, phát hiện nhân viên cưỡi heo, nghe/gọi điện thoại, hút thuốc… Hoặc bộ vòi sen thông minh NXIN giúp giữ vững hàng rào an toàn sinh học đầu tiên giúp tắm rửa đúng quy trình.

Những tiến bộ trong ngành chăn nuôi Trung Quốc cho thấy xu hướng tất yếu: tích hợp công nghệ sinh học, công nghệ số và an toàn sinh học vào toàn bộ chuỗi giá trị chăn nuôi. Đây là cơ sở để nâng cao năng suất, giảm chi phí, kiểm soát dịch bệnh và xây dựng thương hiệu chăn nuôi quốc gia.

H.N (tổng hợp)