[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Theo nhận định ban đầu của ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi, nguyên nhân xảy ra sự số trên đàn lợn sau tiêm vắc xin là do không có sự giám sát, tiêm sai đối tượng, hoặc do các đàn lợn đang bị nhiễm virus dịch tả lợn châu Phi.

Liên quan đến tình trạng lợn bị bệnh và chết sau tiêm phòng vắc xin dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn một số huyện, thành phố của tỉnh Quảng Ngãi, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Ngãi đã tiến hành điều tra, thống kê và có báo cáo cụ thể:

Lợn sau khi tiêm vắc xin bị chết, gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi lợn rất lớn

Theo đó, qua khai báo của Cửa hàng thuốc thú y Thiện Nghĩa (xã Tịnh Ấn Tây, TP Quảng Ngãi), một số thú y viên cơ sở các xã đăng ký vắc xin dịch tả lợn châu Phi nên cơ sở có nhập 20 lọ vắc xin nhược độc đông khô Dịch tả lợn Châu Phi, chủng ASFV-G-Delta – I 177L do công ty cổ phần thuốc Thú Y Trung ương Navetco sản xuất mang nhãn hiệu NAVET-ASFVAC với quy cách mỗi lọ 25 liều, bào chế ở dạng đông khô có kèm theo nước pha tiêm và đã bán 18 lọ, còn 2 lọ khi xảy ra sự cố Công ty đã thu hồi.

18 lọ vắc xin dịch tả lợn châu Phi được tiêm cho 969 con (452 con lợn nái, 24 con lợn đực giống, 160 con lợn thịt và 333 con lợn theo mẹ) thì có 830 con gặp sự cố gồm: 679 con chết, 290 con sống nhưng bỏ ăn.

Tại huyện Sơn Tịnh, có 14 lọ vắc xin được sử dụng, tiêm cho đàn heo tại các xã Tịnh Sơn, Tịnh Bình, Tịnh Thọ và Tịnh Hà với tổng số 830 con; huyện Nghĩa Hành 1 lọ tiêm tại xã Hành Thuận với tổng số 22 con; TP Quảng Ngãi là 3 lọ, tiêm tại xã Tịnh Châu với tổng số 117 con.       

Chi cục Chăn nuôi và Thú y Quảng Ngãi nhận định, nguyên nhân xảy ra sự số trên đàn lợn sau tiêm vắc xin là do không có sự giám sát của các cơ quan thú y và Công ty Navetco, nên thú y cơ sở và người chăn nuôi chưa tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Cục Thú y, tiêm sai đối tượng tiêm phòng. Ngoài ra cũng có thể do các đàn lợn đang bị nhiễm virus dịch tả lợn châu Phi thực địa nên khi tiêm vaccine đã tạo điều kiện cho bệnh phát ra.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương, Quảng Ngãi không thuộc diện thí điểm tiêm vắc xin phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi nên không khuyến khích người dân mua và sử dụng.

“Khi tiêm phòng phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở NN& PTNT, cơ quan quản lý chuyên ngành thú y các tỉnh, Công ty Navetco, các đơn vị thuộc Cục Thú y, các đơn vị liên quan và chính quyền địa phương tổ chức lựa chọn các cơ sở chăn nuôi lợn để triển khai tiêm và phải theo dõi giám sát từng ngày sau khi tiêm phòng”, ông Phương cho hay.

Về hướng giải quyết thiệt hại cho người chăn nuôi có lợn chết sau khi tiêm vaccine dịch tả lợn Châu Phi, Giám đốc Sở NN& PTNT Quảng Ngãi cho biết, theo quy định thì chi phí xử lý sự cố liên quan đến tiêm phòng vắc xin giao Công ty NAVETCO có kế hoạch để khắc phục. Công ty đã cử người đến lập danh sách số lượng lợn từng hộ đã tiêm phòng để hỗ trợ thiệt hại.  

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ngãi, vaccine được tiêm cho lợn do Công ty Navetco sản xuất, được Cục Thú y cho phép tiêm thử nghiệm. Vaccine phòng dịch tả lợn Châu Phi lần đầu tiên được sử dụng tiêm cho lợn ở Quảng Ngãi. Trước mắt, đối với số lợn bị chết sau khi tiêm vắc xin, Công ty Navetco sẽ hỗ trợ. Theo đó, đối với lợn nái hỗ trợ 2 triệu đồng/ con; lợn thịt 1 triệu đồng/con.

Trước thông tin trên, bà Phan Thị Thu Thủy – Cán bộ thú y xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi nêu quan điểm, với mức hỗ trợ 2 triệu đồng/con lợn nái; lợn thịt 1 triệu đồng/con, bị chết sau khi tiêm vắc xin  phòng dịch tả lợn Châu Phi – người nuôi lợn sẽ không đồng ý, vì mức hỗ trợ quá thấp.

Theo bà Thủy, lợn chết do dịch tả lợn Châu Phi, được Nhà nước hỗ trợ 38.000 đồng/kg lợn hơi. Trung bình, lợn nái lai, nặng khoảng 2 tạ. Còn lợn móng cái nặng khoảng 1 tạ. Nếu lợn đang mang thai thì giá trị kinh tế cũng tăng lên. Lợn thịt nặng từ 50-60kg cũng được Nhà nước hỗ trợ 38.000 đồng/kg lợn hơi nếu chết vì dịch tả lợn Châu Phi.

Chiếu theo mức hỗ trợ lợn bị chết vì dịch tả lợn Châu Phi thì trung bình lợn nái lai được hỗ trợ 7,6 triệu đồng/con; lợn nái móng cái được hỗ trợ 3,8 triệu đồng/con. Lợn thịt nặng 50-60kg được hỗ trợ dao động từ 1,9 triệu-2,3 triệu đồng/con. “Nếu được vị sản xuất vắc xin  hỗ trợ cào bằng 1 triệu đồng đối với lợn thịt, 2 triệu đồng đối với lợn nái thì quá thấp so với giá trị của lợn”- bà Thủy nói.

Bà Thủy cũng cho biết thêm, hiện tại số lợn sau khi tiêm vắc xin vẫn tiếp tục bị chết, gây thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi lợn rất lớn.

Thời gian qua, hành loạt lợn ở Quảng Ngãi có dấu hiệu bất thường, thậm chí chết sau khi tiêm vaccine phòng dịch tả lợn Châu Phi. Sau đó, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Quảng Ngãi đã lập tức ban hành văn bản gửi tất cả các huyện trên địa bàn tỉnh, yêu cầu dừng ngay việc tiêm phòng dịch tả lợn Châu Phi;

Hiện Cục Thú y đã chỉ đạo Chi cục Thú y Vùng IV vào lấy mẫu xét nghiệm chuyên sâu để tìm nguyên nhân nhằm tạo ra vắc xin đạt chất lượng về các chỉ tiêu an toàn, hiệu lực và vô trùng theo tiêu chuẩn quy định để tiêm phòng trong thời gian tới.

Như Đồng