Dữ liệu mới nhất cho thấy kim ngạch nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm nay đã tăng 44,2% so với cùng kỳ năm ngoái trong bối cảnh nước này đẩy mạnh tái đàn lợn. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đang thực hiện các bước nhằm giảm mức độ phụ thuộc thức ăn chăn nuôi gia súc nhập khẩu.

Nhập khẩu đậu tương tăng cao kỷ lục

Lượng đậu tương được Trung Quốc nhập khẩu trong niên vụ này được dự kiến sẽ đạt mức cao kỷ lục trong bối cảnh nước này đẩy mạnh việc tái đàn lợn sau dịch tả Châu Phi (Ảnh: The Wall Street Journal)

Dữ liệu mới nhất của Cơ quan Hải quan Trung Quốc cho thấy, tính chung 5 tháng đầu năm nay, tổng lượng đậu tương nước này nhập khẩu đã đạt 38,23 triệu tấn tương đương 19,35 tỷ USD, tăng 44,2% về kim ngạch nhập khẩu so với cùng kỳ năm ngoái. Kim ngạch nhập khẩu đậu tương cũng chiếm hơn 22% tổng kim ngạch nhập khẩu thực phẩm và nông sản của Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm.

Các nhà cung cấp đậu tương lớn nhất của Trung Quốc tiếp tục là Hoa Kỳ và Brazil. Nhập khẩu đậu tương từ những nước này trong 5 tháng đầu năm đã tăng 12,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc hiện đang tăng cường thu mua ồ ạt đậu tương trên thị trường quốc tế khi nước này bắt đầu tái đàn heo trở lại sau đợt dịch tả lợn Châu Phi hồi năm 2018.

Theo Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, đàn lợn hơi nước này dự kiến sẽ vượt ngưỡng 440 triệu con vào cuối năm nay, tăng đáng kể so với mức 406 triệu con trong năm 2020. Nhu cầu sử dụng đậu tương của Trung Quốc đã sụt giảm mạnh trong giai đoạn 2018 – 2020 khi đến 50% đàn lợn của nước này bị chết bởi dịch tả lợn Châu Phi.

Ông Darren Cooper, nhà kinh tế học cấp cao tại hãng nghiên cứu thị trường ngũ cốc International Grains Council (Anh) cho biết: “Hiện tại, nhu cầu đậu tương của Trung Quốc gần như tập trung hoàn toàn vào nguồn cung từ Nam Mỹ. Mặc dù, lượng nhập khẩu từ Brazil hiện rất lớn nhưng dự kiến mức tăng trưởng của tổng lượng đậu tương được Trung Quốc nhập khẩu từ Brazil trong niên vụ này sẽ ở mức thấp hơn so với niên vụ trước”.

Giới quan sát nhận định Trung Quốc sẽ đẩy mạnh nhập khẩu đậu tương từ Hoa Kỳ. Trước đó, Trung Quốc đã cam kết sẽ mua vào lượng nông sản trị giá 36,5 tỷ USD từ Hoa Kỳ theo thoả thuận thương mại giai đoạn 1 được hai nước ký kết hồi tháng 1/2020. Thoả thuận này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy Trung Quốc tăng cường nhập khẩu đậu tương và ngô từ Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng động lực nhập khẩu đậu tương chính của Trung Quốc hiện nay là để đáp ứng nhu cầu sản xuất thức ăn chăn nuôi gia súc khi đàn lợn nước này tăng trưởng mạnh. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cũng vừa dự báo Trung Quốc sẽ quay trở lại vị trí khách hàng nhập khẩu nông sản lớn nhất của nước này do nhu cầu về đậu tương và ngô tăng mạnh.

“Xuất khẩu đậu tương và ngô của Hoa Kỳ hiện được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ từ Trung Quốc, đặc biệt là xuất khẩu đậu tương đang tăng với tốc độ chưa từng có. Tổng mức xuấ khẩu đậu tương của Hoa Kỳ sang Trung Quốc trong niên vụ này dự kiến sẽ đạt mức cao kỷ lục 62,1 triệu tấn, tăng khoảng 30% so với niên vụ trước”, theo dự báo của ông Darren Cooper.  

Nỗ lực giảm phụ thuộc nhập khẩu đậu tương

Trung Quốc có thể giữ tỷ giá hối đoái đồng Nhân dân tệ linh hoạt hơn nhằm giảm bớt tác động của giá hàng hoá, nguyên liệu thô nhập khẩu tăng cao kỷ lục (Ảnh: South China Morning Post)

Các nhà phân tích cũng nhận định tăng trưởng nhập khẩu đậu tương trong những niên vụ tới đây có thể sẽ chỉ ở mức vừa phải khi đàn lợn nước này đang phục hồi về gần mức trước dịch tả lợn Châu Phi xảy ra.

Bên cạnh đó, việc giá đậu tương và ngô trên thị trường hàng hoá quốc tế ở mức cao kỷ lục và nguồn cung thịt lợn dồi dào trên thị trường nội địa nước này đang khiến lợi nhuận của những người chăn nuôi lợn tại Trung Quốc bị bào mòn.

“Giá lợn hơi có xu hướng liên tục giảm, trong khi chi phí thức ăn chăn nuôi tăng nhanh. Điều này đã khiến lợi nhuận ngành chăn nuôi lợn tại Trung Quốc giảm mạnh. Ngoài ra, do tác động kéo dài của dịch tả lợn Châu Phi, người chăn nuôi ngần ngại trong việc gia tăng quy mô đàn lợn quá lớn”, theo nhận định của hãng chứng khoán Hua An Futures (Trung Quốc).

Hơn nữa, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đã ban hành chỉ thị mới hồi tháng 4 vừa qua khuyến nghị nông dân nước này giảm sử dụng ngô và đậu tương trong chăn nuôi lợn và gia cầm, nhằm giảm sự phụ thuộc của quốc gia này vào nhập khẩu đậu tương và ngô.

Giới chức Trung Quốc đã đề xuất một danh sách các lựa chọn thay thế, bao gồm gạo, lúa mạch và cao lương. Nếu kế hoạch được thực hiện thành công, nhu cầu tiêu thụ đậu tương của Trung Quốc có thể giảm ít nhất 8 triệu tấn/năm, theo tính toán của hãng Hua An Futures.

Bà Rosa Wang, chuyên gia phân tích thuộc hãng dữ liệu nông nghiệp JCI China (Trung Quốc), cho biết Chính phủ Trung Quốc vẫn đang hoàn thiện các hướng dẫn về việc giảm sử dụng ngô và đậu tương nhưng việc giá hàng hoá nông sản tăng mạnh trên thị trường quốc tế có thể tác động tiêu cực đến nhập khẩu đậu tương nói chung của Trung Quốc trong những tháng tới.

Chính phủ Trung Quốc sẽ ngày càng cảnh giác hơn với sự biến động ngày càng lớn của giá hàng hoá, nguyên liệu thô đầu vào và sẽ thực hiện các biện pháp khác nhau để giữ nguồn cung trong nước ổn định. Đồng thời, Trung Quốc có thể linh hoạt giữ tỷ giá hối đoái của đồng Nhân dân tệ để chống lại biến động giá cả, theo bà Rosa Wang.

Quang Đặng (Tham khảo SCMP)

Nguồn: Tạp chí Công Thương