Khi Mỹ bắt đầu tham gia vào việc sản xuất gà thịt không kháng sinh, thật thú vị khi có dịp nhìn lại kinh nghiệm của châu Âu để xem giải pháp nào thực sự có hiệu quả và các sản phẩm nào đang được kinh doanh ở Mỹ cho mục đích sản xuất gà thịt không kháng sinh.

Không có gì bí mật khi Hoa Kỳ đang theo đuổi con đường mà Liên minh châu Âu đã vạch ra, ít nhất là cấm sử dụng kháng sinh kích thích tăng trọng trong thức ăn gà thịt broiler. Trên thực tế, trong một số trường hợp, ngành chăn nuôi gà thịt ở Mỹ còn đi xa hơn nữa trong việc không sử dụng kháng sinh ngay cả với mục đích điều trị trong chương trình Marketing được gọi tên Never Ever 3 (NE3). Vấn đề trở nên khó hơn, vì một số sản phẩm chống cầu trùng được phân loại như là kháng sinh theo quy định của Hoa Kỳ, trong khi EU đã cẩn thận để tránh điều này.

Tất cả những kinh nghiệm không sử dụng kháng sinh đạt được ở cả hai bờ Đại Tây Dương đã cho thấy một số mô hình nhất định khi loại bỏ các kháng sinh lâu năm khỏi thức ăn cho gà thịt broiler. Tất nhiên, công thức thức ăn phải thay đổi và sức khoẻ phải được cải thiện trên diện rộng trong chăn nuôi, nhưng đây mới chỉ là những công việc nhỏ của các nhà dinh dưỡng và thú y. Trọng tâm vẫn là các chất phụ gia thức ăn thay thế thuốc kháng sinh, mà đôi khi người ta không quan tâm đến những yêu cầu phải thay đổi sâu hơn. Nội dung của những thảo luận này được tóm tắt trong một danh sách ngắn các lựa chọn thay thế kháng sinh dựa trên kinh nghiệm của tôi.

1/ Axit hữu cơ

Không nghi ngờ khi axit hữu cơ là lựa chọn đầu tiên để thay thế kháng sinh. Dạng tự do, dạng bọc, dạng axit hay dạng muối, những tổ hợp này đều cho thấy có tác động kháng khuẩn mạnh. Không phải dạng nào cũng hoạt động giống nhau vì hoạt lực của nó phụ thuộc vào pH đường ruột và giá trị pKa của axit. Hơn nữa, chúng có hoạt lực kháng khuẩn khác nhau, phụ thuộc vào từng loại vi khuẩn trong đường ruột và tất nhiên không phải tất cả các axit đều có liều sử dụng giống nhau. Ở đây chúng ta thường thấy người ta hay lặp đi lặp lại rằng chỉ cần 1-2 kg axit hữu cơ trong 1 tấn thức ăn là đủ. Thực tế chúng ta cần nhiều hơn thế song giá thành thức ăn lại là một điều trở ngại và liều thấp này giải thích cho việc tại sao chúng ta không kết luận được gì khi thử nghiệm sản phẩm.

2/ Probiotics

Trong cộng đồng các nhà dinh dưỡng gia cầm, probiotic dành được sự quan tâm rất cao. Một cuộc khảo sát gần đây của WATT Global Media cho thấy để thay thế kháng sinh, probiotic luôn có trong hỗn hợp các chất phụ gia. Đôi khi, chúng được sử dụng ngay cả khi có kháng sinh, giả định kháng sinh không giết chúng. Để đạt được mục đích này, nó phải đảm bảo rằng các chủng cụ thể của probiotic sử dụng để thay thế kháng sinh không bị giết hoặc bị kìm hãm bởi các chất phụ gia thay thế kháng sinh khác. Đó có thể là trường hợp các chủng probiotic nhạy cảm với axit!

3/ Phytogenics hoặc phytobiotics

Đây là những sản phẩm mà trước đây chúng ta thường gọi là “tinh dầu thiết yếu”, nhưng vì nhóm này chứa mọi hợp chất có thể tìm thấy trong thực vật, chúng ta đã thay đổi thành một thuật ngữ chung chung hơn. Chúng chưa được sử dụng rộng rãi như các axit hữu cơ và probiotic, ít nhất là ở EU, nhưng chúng đang được sử dụng rất mạnh ở thị trường Mỹ. Tất cả đang được xem như như sản phẩm tăng cường cho hoạt động của các axit hữu cơ mặc dù chưa rõ là đúng hay sai. Điều này có thể đúng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Ví dụ, một số hợp chất phytobiotic có thể can thiệp vào hệ miễn dịch, trong khi một số khác kích thích hệ thống tiêu hóa. Trong hầu hết các trường hợp, các sản phẩm hiện đại đều được bảo vệ, vì một số thành phần của chúng rất dễ bay hơi.

4/ Các enzyme NSP

Gà thịt và các loại NSP (xơ, đường đa phi tinh bột), trong trường hợp này chúng ta xem xét beta-glucans và arabioxylans như một tổ hợp không lý tưởng. Tính nhớt trong thức ăn do NSP gây ra làm chậm quá trình di chuyển của thức ăn đồng thời ngăn cản các enzyme thâm nhập vào thức ăn, do đó làm giảm lượng ăn vào và tỉ lệ tiêu hóa dưỡng chất. Điều này không có liên quan gì đến việc thay thế thuốc kháng sinh nếu vi khuẩn gây bệnh không tìm thấy một nơi an toàn trong chất chứa đường ruột để sinh sôi nảy nở hoặc sống sót qua tác động của kháng sinh trong thức ăn. Vấn đề này được giải quyết thông qua hoạt động mạnh mẽ của kháng sinh, các chất thay thế không có hiệu lực như kháng sinh do đó việc phá vỡ lớp nhớt được xem như một bước tiến thay thế hiệu quả các vi khuẩn kích thích sinh trưởng trong thức ăn.

5/ Chất xơ không hòa tan

Mặc dụ các tổ hợp NSP kể trên là một phần của “chất xơ” trong thức ăn, nhóm xơ còn có mặt của một số loại xơ có lợi chẳng hạn cellulose (và lignin, vốn không phải là NSP mà là polyphenol). Lignin được sử dụng chỉ để tăng tốc quá trình di chuyển của thức ăn trong đường tiêu hóa, còn Cellulose có một số hoạt động khác. Hiện tại có một số thảo luận về tính hữu ích, liều lượng và thời gian sử dụng lignocellulose trong thức ăn gà thịt, tất cả đều nhắm tới kiểm soát nước trong đường tiêu hóa giúp giảm hiện tượng phân ướt, một vấn đề cực kỳ quan trọng với các trại nuôi gà trên chuồng nền có chất độn.

6/ Xơ chức năng

Đây rõ ràng là một sự nhầm lẫn, trước đây nó được cho là thuộc về thuật ngữ prebiotics. Nó bao gồm oligosaccharides (như inulin được biết đến rộng rãi) và một số polysaccharides (ví dụ pectins) và có thể bất kỳ hay tất cả các dạng xơ. Ở đây kiến thức của chúng tôi về các loại xơ có hiệu quả là từ thực nghiệm và dựa trên kiến thức về từng loại xơ cụ thể. Ý tưởng chung là các loại vi khuẩn có ích sẽ phát triển tốt trên nột số loại xơ nhất định và kích thích sự phát triển của chúng, làm cho chúng mạnh hơn trong sự cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh. Ít nhất đây là phần lý thuyết, có lẽ điều kiện tốt nhất để áp dụng là khi thức ăn được bổ sung một loại probiotics cụ thể.

7/ Đồng

Oxit kẽm không thể sử dụng trong thức ăn gà thịt vì nó dễ gây ngộ độc. Tuy nhiên các nghiên cứu chỉ ra rằng một số tổ hợp nhất định của đồng có tác dụng kiềm khuẩn thậm chí kháng khuẩn. Trong thực tế, Ngày càng có nhiều sản phẩm mới được sản xuất để bổ sung cho sản phẩm sulphat đồng truyền thống – một sản phẩm đã chứng minh được sức mạnh của đồng. Cho dù đồng hữu cơ có thể mang lại các tác động tương tự nhưng chúng ta vẫn còn một vài điểm cần thảo luận liệu hàm lượng đồng trong máu cao (có tác động ở mức hệ thống) hay hàm lượng cao của một loại muối nào đó của đồng (có tác động tại chỗ) là yếu tố mang lại hiệu quả. Có thể đó là sự tổng hợp của cả hai loại tác động trên.

Tóm lại

Các thảo luận về thay thế kháng sinh chỉ cần 5 phút để nói về chất phụ gia, 55 phút còn lại là về những vần đề liên quan khác. Một khẩu phần đạm cao luôn làm cho gia cầm có vấn đề về tiêu hóa cho dù chúng ta có sử dụng phụ gia nào chăng nữa. Cũng tương tự với vấn đề về sức khỏe, những gia cầm có sức khỏe dưới trung bình không bao giờ đạt hiệu quả như những con có sức khỏe tốt cho dù bạn có sử dụng phụ gia gì đi nữa. Mặc dù vậy, các chất phụ gia luôn luôn là chủ đề thú vị để thảo luận

Biên dịch: Ecovet Team/Theo WattAgnet.com

Nguồn: Ecovet