Khi thảo luận về các loại nguyên liệu đóng góp năng lượng chính trong khẩu phần ăn của gia cầm, chúng ta có xu hướng nói về những nguyên liệu được bổ sung nhiều nhất và có mức năng lượng cao nhất như ngô, khô dầu đậu nành, lúa mì, chất béo, v.v. Mặc dù các nguồn chất béo có xu hướng được bổ sung ở mức thấp hơn nhiều so với các loại ngũ cốc trong khẩu phần nhưng chúng là một thành phần chính do có mức năng lượng cao.

Nhìn chung, chất béo chứa năng lượng gấp hai đến ba lần các loại ngũ cốc phổ biến nhất được sử dụng trong các khẩu phần của gia cầm. Một cách khác, năng lượng có thể được sử dụng trong khẩu phần thông qua việc dùng các enzyme năng lượng có sẵn trên thị trường.

Tùy thuộc vào loại enzyme, cơ chất sẽ thay đổi, cũng như “năng lượng tín dụng” được dùng để cung cấp enzyme. Tác giả sử dụng cụm từ “năng lượng tín dụng” vì bản thân nó không phải là enzyme cung cấp năng lượng, mà chức năng của enzyme này là tạo ra các chất dinh dưỡng có tính khả dụng mà gia cầm không thể tự tiếp nhận được.

Cuối cùng, điều quan trọng nhất là chúng tôi hiểu rõ về mức năng lượng của các nguyên liệu, để có thể xây dựng một khẩu phần ăn hoàn chỉnh một cách hiệu quả. Tất nhiên có nhiều chất dinh dưỡng khác như axit amin, vitamin, khoáng chất, v.v… cũng phải được tính đến khi đưa vào khẩu phần, nhưng trong trường hợp này, chúng ta chỉ nói về năng lượng.

Mức năng lượng

Một trong những phương pháp được biết đến nhiều nhất đó là thử nghiệm đánh giá trên gà trống mặc dù thử nghiệm này cũng có thể được thực hiện bằng cách sử dụng các loài khác như gà tây. Khi dùng phương pháp này, chỉ cho gia cầm ăn loại nguyên liệu đã được xác định trước sau thời gian cho nó nhịn ăn. Thu thập chất bài tiết của chúng và phân tích. Kết quả của phương pháp này được gọi là Năng lượng trao đổi thực (TMEn). Thông thường khi giá trị TMEn được biểu thị cho một nguyên liệu sẽ được sử dụng trong khẩu phần gia cầm, nó được gọi đơn giản là TMEn gia cầm.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các loài gia cầm khác nhau sử dụng năng lượng của một nguyên liệu khác nhau, do đó dẫn đến các giá trị TMEn khác nhau cho cùng một nguyên liệu.

Thí nghiệm này thường được thực hiện trên những con gà trống thành thục. Kết quả thí nghiệm là nguồn dữ liệu được nhiều nhà sản xuất cần và sử dụng các giá trị TMEn này để xây dựng khẩu phần ăn cho các con gà thịt trong giai đoạn phát triển.

Một phương pháp khác để đánh giá mức năng lượng trao đổi của các nguyên liệu thức ăn là đánh giá kết quả thí nghiệm trên gà con và cho ra một giá trị gọi là Năng lượng trao đổi biểu kiến. Trong các thí nghiệm này, những con gà được cho ăn khẩu phần có chứa một lượng nguyên liệu, sau đó xác định giá trị AMEn. Sau một thời gian ngắn để thích nghi với khẩu phần, người ta thu thập chất bài tiết để phân tích.

Cách tính năng lượng thô được thực hiện trên cả thức ăn và chất bài tiết, sau đó các phép tính được thực hiện để xác định mức năng lượng trao đổi của nguyên liệu được quan tâm. Trong những năm gần đây, đã có nhiều nghiên cứu hướng tới việc sử dụng các phương pháp thay thế, chẳng hạn như NIR và phương trình dự đoán để xác định AMEn của các nguyên liệu.

Các nguyên liệu

Thực tế cho rằng thành phần dinh dưỡng của bất kỳ loại thức ăn chăn nuôi nào cũng có thể thay đổi đáng kể dựa trên vị trí địa lý, điều kiện đất đai, mức độ phân bón, quản lý, chế biến, v.v. và điều này rất quan trọng cần nhớ khi đánh giá các nguyên liệu sẽ sử dụng trong khẩu phần của mình. Ngoài ra, mức năng lượng của một nguyên liệu cũng có thể bị ảnh hưởng đáng kể bởi việc sử dụng enzyme.

Điều quan trọng cần lưu ý là các giá trị theo NRC là các giá trị TMEn, trong khi bảng Thức ăn chăn nuôi có chứa các giá trị thu được thông qua các phương thức AMEn được mô tả trước đây. Ngoài ra, các giá trị NRC đã không được cập nhật trong 20 năm qua. Có thể thấy chắc chắn sẽ có sự khác biệt tùy thuộc vào nguồn dữ liệu bạn đề cập đến, và đó là lý do tại sao các nhà sản xuất phải đánh giá các nguồn mặt hàng địa phương của họ như ngô, khô dầu đậu nành, DDGS, v.v.

Khi công nghệ tiếp tục cải tiến và việc sử dụng các phương pháp như phương trình dự đoán và NIR trở nên phổ biến và đáng tin cậy hơn, do đó việc đánh giá các nguyên liệu cũng sẽ trở nên hiệu quả hơn cho các nhà sản xuất. Ngoài ra, các nguyên liệu như phụ phẩm bánh mì và DDGS có thể thay đổi đáng kể bởi nơi sản xuất, vì vậy điều đặc biệt quan trọng là phải phân tích tốt các nguồn nguyên liệu đang sử dụng và không dựa vào các giá trị được công bố rộng rãi. Bảng trên cho thấy DDGS giảm xuống khoảng 7% ether chiết xuất, nhưng hiện tại sản phẩm có sẵn cho các nhà sản xuất có mức ether chiết xuất thấp tới 4%. Điều này rõ ràng có thể có ảnh hưởng đáng kể đến mức năng lượng. Vì vậy, tốt nhất là nên biết nguyên liệu của riêng bạn là tốt nhất có thể.

Chỉ tiêu năng suất

Không thể phù hợp với mức năng lượng khẩu phần với bất kỳ thông số năng suất cụ thể, vì nó có tác động đến tất cả các khía cạnh của sự tăng trưởng và sản xuất của gia cầm. Trong những năm qua, đã có nhiều dữ liệu chỉ ra rằng gia cầm ăn để đáp ứng nhu cầu năng lượng và một nhóm các nhà nghiên cứu báo cáo rằng khi năng lượng khẩu phần thay đổi, gà mái đã tự điều chỉnh lượng ăn vào để đạt được mức năng lượng không đổi cho mỗi gram trứng được sản xuất. Dựa trên nghiên cứu như vậy, cho thấy nhiều loài gia cầm sẽ ăn để đáp ứng nhu cầu năng lượng, một dấu hiệu chính của việc tính toán sai năng lượng có thể là do tăng và/hoặc giảm lượng ăn vào.

Tuy nhiên, trong trường hợp có sự khác biệt nhỏ giữa giá trị năng lượng thực tế của một nguyên liệu và giá trị được sử dụng trong ma trận của công thức, có thể không có hiệu ứng dễ nhận thấy. Gia cầm có thể tăng tiêu thụ thêm vài gram để bù lại. Tất nhiên, nếu có sự khác biệt lớn giữa các giá trị năng lượng thực tế và năng lượng được báo cáo, thì việc giảm năng suất và/hoặc giảm khối lượng nói chung, tùy thuộc vào loài được đề cập. Tất nhiên, những con gà cũng sẽ tự bù đắp thông qua việc tiêu thụ thức ăn nhiều hơn, đây có thể là một dự báo tốt cho nhiều vấn đề sắp tới. Tất nhiên, điều tốt là cần lưu ý rằng mỗi lần tăng tiêu thụ thức ăn không nhất thiết có nghĩa là có vấn đề về khẩu phần ăn. Ví dụ, trong thời gian mát mẻ, người ta thường dự đoán rằng mức tiêu thụ thức ăn sẽ tăng đáng kể.

Tóm lại, điều tốt nhất mà bất kỳ nhà sản xuất nào cũng có thể làm là phải biết được nguyên liệu sử dụng. Khi nói đến một số nguyên liệu có sẵn rộng rãi và ít biến đổi, chẳng hạn như ngô hoặc khô dầu đậu nành protein thô 48%, thì nhà sản xuất thường có thể phân tích cơ bản về các nguyên liệu như độ ẩm, protein thô, vv và sau đó dựa vào các giá trị được công bố để thiết lập một ma trận cho công thức thức ăn. Trong nhiều trường hợp điều này là đủ. Nhiều chuyên gia dinh dưỡng có nhiều giá trị ma trận cho một nguyên liệu như ngô và năng lượng sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ ẩm trong hạt ngô.

Trong những trường hợp này, điều tốt nhất mà nhà sản xuất có thể làm là bảo đảm nguồn nguyên liệu đáng tin cậy và thiết lập một ma trận vững chắc cho công thức thức ăn. Khi nguyên liệu hoặc nguồn gốc của nó thay đổi, tất nhiên, phải được đánh giá lại. Khi ngành công nghiệp gia cầm tiếp tục nâng cao thì việc đánh giá các nguyên liệu thức ăn sẽ tiếp tục trở nên chính xác, đáng tin cậy và hiệu quả hơn.

Biên dịch: Acare VN Team

Nguồn: Acare VN