[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Dự báo trong năm 2022, chi phí thức ăn chăn nuôi (TACN) sẽ tiếp là vấn đề đau đầu đối với các nhà dinh dưỡng và nhà sản xuất, đặc biệt là đối với ngành chăn nuôi gia cầm – vô cùng nhạy cảm với biến động giá thức ăn so với các phân khúc sản xuất đạm động vật khác.

1. Chuỗi cung ứng tiếp tục gián đoạn

Các nhà cung cấp nguyên liệu TACN trên toàn cầu đã phải đối mặt với một năm 2021 vô cùng khó khăn, thời gian giao hàng kéo dài, chi phí vận chuyển đắt đỏ, tình trạng thiếu nguồn lao động diễn ra phổ biến hơn bao giờ hết và nhu cầu tăng cao chưa từng có đối với các container đóng hàng, kể từ khi đại dịch bắt đầu.

Sự gia tăng về số ca nhiễm Covid-19 như một lời nhắc nhở rằng, virus cùng các biến thể của chúng sẽ không biến mất và những vấn đề liên quan đến đại dịch cũng vậy.

Ông Ryan Smith, Giám đốc cao cấp chuỗi cung ứng toàn cầu, Novus International, Inc chia sẻ: “Sự gián đoạn chuỗi cung ứng sẽ vẫn là thách thức mà chúng ta cần phải đối mặt trong năm 2022. Điều quan trọng là những người làm việc trong chuỗi cung ứng, những người làm công tác hậu cần cần có đủ quyền hạn để điều chỉnh chiến lược sản xuất từ mô hình tiết kiệm chi phí, sang mô hình sản xuất ổn định. Đây chính xác là những gì Novus đã làm để ứng phó với những thách thức mà chúng tôi phải đối mặt, kể từ tháng 3 năm 2020”.

“Novus đã mở rộng cơ sở các nhà cung cấp, sắp xếp chặt chẽ hơn việc lập kế hoạch nhu cầu với khách hàng cũng như nhà cung cấp. Cùng với đó, chúng tôi đã triển khai tìm nguồn cung ứng gần và thực hiện các thay đổi nội bộ cũng có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc giảm thách thức và giải quyết những gián đoạn một cách hiệu quả”, ông Ryan Smith thông tin thêm.

Chủ tịch bộ phận kinh doanh dinh dưỡng động vật của Cargill, ông Adriano Marcon cũng chia sẻ về những cách công ty quản lý để vượt qua những thách thức trong chuỗi cung ứng năm 2021. Theo đó, vào năm 2021, Cargill có khả năng điều chỉnh linh hoạt chuỗi cung ứng, tìm các nguồn nguyên liệu thay thế, vận chuyển nguyên liệu và hàng hóa qua biên giới và tìm kiếm những phương thức vận chuyển sáng tạo, để phân phối hàng hóa theo hợp đồng của khách hàng. Cũng giống với nhiều đơn vị khác, Cargill không thể tránh khỏi việc một số khách hàng không thể nhận đủ số lượng hàng đã đặt, nhưng Cargill đã tránh được việc ngưng hoạt động cũng như các vấn đề nghiêm trọng trong giao hàng.

Bên cạnh đó, Giám đốc tiếp thị toàn cầu của Danisco Animal Nutrition, một doanh nghiệp sản xuất thức ăn bổ sung trong chăn nuôi, ông Hamish Irving đã đưa ra những dự báo về các tác động liên tiếp từ Covid-19 đối với chuỗi cung ứng và khả năng hoạt động của các doanh nghiệp có thể tồi tệ hơn so với năm 2021, khi biến chủng Omicron xuất hiện. Điều này cho thấy sự cần thiết của một chuỗi cung ứng bền vững, bao gồm việc nên tập trung khai thác nguồn nguyên liệu sẵn có từ địa phương. “Chi phí nguyên liệu tăng và giá ngũ cốc sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến lĩnh vực này. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cần tiết kiệm ở những khâu sản xuất khác và thức ăn bổ sung thường là đối tượng ảnh hưởng trực tiếp, khi mọi người thử thực hiện tối ưu hóa chi phí sản xuất. Là một đơn vị sản xuất thức ăn bổ sung, chúng tôi cần chứng minh rõ ràng giá trị sản phẩm mà chúng tôi cung cấp cho khách hàng như tiết kiệm chi phí thức ăn, hiệu quả trong chăn nuôi, ít chi phí thuốc hơn,…” Irving nói.

2. Thách thức về lao động

Đại diện Cargill lưu ý ảnh hưởng liên tục của Covid-19 đối với lao động. Ông cho rằng, mọi ngành nghề đều đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực. “Cargill đang nỗ lực từng ngày để thu hút nhân tài. Cụ thể, Cargill đang đề nghị tăng lương, tiền thưởng và bổ sung thêm nhiều quyền lợi như chăm sóc trẻ em, chăm sóc sức khỏe tại chỗ ở nhiều nơi”, Marcon cho hay.

3. Biên lợi nhuận

Việc thu hẹp biên độ giữa chi phí sản xuất và giá bán ở nhiều khu vực có lẽ là cơn gió mạnh nhất mà ngành nguyên liệu sản xuất TACN toàn cầu đang phải đối mặt hiện nay. Việc thiếu tầm nhìn và phân cấp giữa các giải pháp dinh dưỡng hay thành phần TACN, nhằm đảm bảo lợi tức đầu tư tối ưu cho nhà sản xuất cũng là một vấn đề cần lưu ý.

Với bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay, việc cải thiện hiệu quả sử dụng TACN là cơ hội tốt nhất cho người chăn nuôi cũng như cho ngành chăn nuôi. Mục tiêu chính của ngành chăn nuôi hiện đại trên tất cả các loài, chính là cải thiện hệ số hiệu quả sử dụng thức ăn. Hiện tại cũng như tương lai, đây là cách mà chúng ta có thể tối ưu hóa lượng lương thực được sản xuất trên đầu gia súc cũng như diện tích đất canh tác, góp phần hỗ trợ khi nhu cầu dân số ngày càng tăng.

Một cơ hội nữa cho ngành TACN có thể nằm ở việc hiểu rõ hơn về sinh lý dinh dưỡng vật nuôi và trong thành phần TACN, để cải thiện tính bền vững cho ngành.

4. Tập trung vào tính bền vững

Khí thải liên quan đến chăn nuôi gia súc vẫn được chú ý vào năm 2022

Dự báo năm 2022, ngành chăn nuôi sẽ tăng cường tập trung vào các vấn đề bền vững, đặc biệt là về mặt giảm lượng khí thải carbon. Bên cạnh đó, nhiều dự báo chỉ ra rằng, tính bền vững của chăn nuôi gia cầm theo hướng thâm canh sẽ là một chủ đề nóng trong năm nay.

Marcon của Cargill nhấn mạnh: “Các sản phẩm và dịch vụ sẽ ngày càng tập trung vào cách mà doanh nghiệp và nhà sản xuất có thể tiến hành các hoạt động bền vững, giảm phát thải khí metan”.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng đồng tình với việc chú trọng vào vấn đề phát thải do ngành chăn nuôi tạo ra, trong đó ngày càng tập trung vào việc đo lường dấu ấn môi trường của các trang trại chăn nuôi.

“Đây là cơ hội để những đơn vị sản xuất thức ăn bổ sung chứng minh các giải pháp cảu họ có thể giúp các nhà sản xuất cải thiện dấu chân môi trường của họ. Sản xuất thịt gà hiện tại đã đạt được khoảng 40% lượng protein chuyển hóa. Mức này vẫn còn quá thấp và chắc chắn có thể được cải thiện thêm. Cùng với đó, việc tuyên truyền đến người tiêu dùng giúp họ hiểu được những sự đánh đổi là vô cùng quan trọng. Ví dụ như gà phát triển chậm không đồng nghĩa với việc giảm tác động môi trường tổng thể, mà tăng trưởng chậm có nghĩa là tỷ lệ FCR tồi tệ hơn”, đại diện Danisco Animal Nutrition bày tỏ quan điểm.

5. Một số hạn chế

Tháng 6/2022, việc sử dụng kẽm oxit (ZnO) như một sản phẩm thuốc thú y sẽ bị cấm ở EU. Luật mới của EU có hiệu lực trong năm nay, cấm tất cả các hình thức sử dụng kháng sinh thông thường trong chăn nuôi, bao gồm cả các phương pháp điều trị phòng ngừa. Áp lực sẽ ngày càng tăng đối với việc sử dụng coccidiostasts và đồng trong sản xuất TACN.

Bên cạnh đó, áp lực xã hội sẽ ngày càng tăng trong việc hạn chế sử dụng kháng sinh để ngăn chặn kháng kháng sinh, tạo cơ hội cho một số loại phụ gia thức ăn chăn nuôi.

6. Mối đe dọa dịch bệnh

Trong năm 2022, bùng phát dịch bệnh trên đàn vật nuôi tiếp tục là một mối đe dọa cho ngành chăn nuôi. Các biện pháp an toàn sinh học trong trang trại cần được cải thiện ở các khâu như chuồng nuôi, quản lý động vật, vệ sinh, khử trùng cũng như tối ưu hóa các màng sinh học bảo vệ.

7. Xu hướng mở

Trong thời gian tới, ngành chăn nuôi lợn tập trung sẽ ngày một phát triển hơn. Các doanh nghiệp chăn nuôi lợn ngày một mở rộng diện tích và số lượng trang trại của mình. Điều này dự đoán sẽ tái cấu trúc ngành kinh doanh TACN.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng dự đoán rằng, thị trường sẽ tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng của công nghệ cao như AI, các phần mềm dự đoán, máy cảm biến hình ảnh tiên tiến…Việc áp dụng công nghệ cao trong chăn nuôi sẽ giúp tăng giá trị kinh tế.

Đại diện Cargill, ông Marcon lưu ý, sẽ có những thay đổi về nhu cầu tiêu thụ protein, tuy nhiên không phải tất cả các thị trường đều giống nhau. “Tiêu thụ thịt trên đầu người sẽ tăng, do châu Á đang tập trung thúc đẩy sản lượng thịt lợn, gia cầm và hải sản. Ngoài ra, vấn đề thu nhập của người tiêu dùng cũng tác động đến nhu cầu thịt. Ví dụ, tiêu thụ thịt bò của Brazil ghi nhận giảm 30,35% trong 15 năm qua, trong khi đó tiêu thụ thịt gia cầm tăng 40% so với cùng kỳ, do người dân gặp nhiều vấn đề trong việc chi trả đối với thịt bò”, Marcon nói. Ông cũng cho rằng, tương lai ngành chăn nuôi sẽ quan tâm nhiều hơn tới sức khỏe đường ruột của vật nuôi. Bởi vậy, điều quan trọng là cần phải hiểu hệ sinh thái phức tạp của hệ vi sinh vật đường ruột nhằm nuôi dưỡng khả năng tự nhiên của chúng, giúp tăng sức khỏe của vật nuôi trong tất cả các giai đoạn sống.

Phạm Huệ (biên tập)