Tại Trung Quốc, thị trường tiêu thụ một nửa số thịt lợn toàn cầu, các doanh nghiệp nông nghiệp lớn đã đẩy mạnh đầu tư vào chăn nuôi và nhanh chóng hiện đại hoá lĩnh vực này. Tuy nhiên, nhu cầu thịt lợn hiện giảm mạnh khiến giá thịt lợn rớt sâu, kéo theo thua lỗ và nợ ngày càng tăng.

Giá thịt lợn giảm mạnh

Dự kiến, những khoản lỗ lớn hơn sẽ xảy ra trong năm tới khiến các doanh nghiệp chăn nuôi lợn của Trung Quốc chịu áp lực phải giảm đàn giống và bán bớt các trang trại, nhiều trang trại trong số đó đang bỏ trống.

Tuy nhiên, hiện tại, họ vẫn đang duy trì quy mô với kỳ vọng thị trường sẽ sớm hồi phục trở lại. Và điều đó đang làm tăng nguy cơ, không chỉ cho chính họ mà còn cho các nhà cung cấp thức ăn chăn nuôi ở nước ngoài, các công ty giống và xuất khẩu thịt lợn toàn cầu đang gặp khó khăn.

Giá thịt lợn tại Trung Quốc đã giảm mạnh trong những tháng gần đây.

Ông Lyle Jones, giám đốc bán hàng tại thị trường Trung Quốc của Genesus Inc có trụ sở tại Mỹ, nơi cung cấp lợn giống cho các nhà sản xuất hàng đầu, cho biết: “Tất cả đều phụ thuộc vào túi tiền của các công ty này sâu đến mức nào”.

Chăn nuôi lợn, giống như các lĩnh vực khác của Trung Quốc từ xây dựng nhà ở đến xe điện, trong những năm gần đây đã ưu tiên tăng trưởng và thị phần hơn lợi nhuận, tạo ra thặng dư khiến giá lợn giảm và hiện đang lấn át nhập khẩu.

Giá lợn hơi của Trung Quốc đã đạt mức trung bình thấp hơn nhiều so với chi phí của những nhà sản xuất. Lần đầu tiên sau gần một thập kỷ và chỉ trong ba tháng qua, giá thịt lợn đã giảm 15% xuống còn 14,5 nhân dân tệ (2,05 USD)/kg.

Giá lợn sống tương lai được giao dịch sôi động nhất trên Sàn giao dịch hàng hóa Đại Liên đã giảm 7,3% kể từ đầu tuần trước xuống còn 13.910 nhân dân tệ (1.949 USD)/tấn, mức thấp nhất kể từ khi chúng bắt đầu giao dịch gần ba năm trước.

Việc giá giảm đã thách thức cả những nỗ lực của nhà nước nhằm tăng giá bằng cách mua thịt để dự trữ và bắt đầu cho mùa đông cao điểm để tiêu thụ thịt lợn.

Doanh nghiệp lớn lao đao

Việc giá thịt lợn giảm cũng gây tác động mạnh tới một số nhà sản xuất lớn trong ngành công nghiệp trị giá 200 tỷ USD một năm, trong đó riêng 10 nhà sản xuất hàng đầu đã ghi nhận mức nợ ròng tăng 13% trong năm nay tính đến cuối tháng 9, theo truyền thông Trung Quốc.

New Hope Liuhe, nhà chăn nuôi lợn lớn thứ ba Trung Quốc và lớn thứ năm thế giới, đã bán bớt trang trại vào năm ngoái. Hồi tháng 7, họ đã thông báo với các nhà đầu tư rằng họ muốn đa dạng hoá sản phẩm, đồng thời thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào các công ty chăn nuôi gia cầm và thực phẩm của mình.

Công ty cũng cho biết đợt phát hành cổ phiếu tư nhân trị giá 7,35 tỷ nhân dân tệ (1 tỷ USD) được công bố vào ngày 30/11 sẽ giúp họ trả các khoản vay và kiềm chế nợ.

Jiangxi Zhengbang Technology, công ty nuôi lợn lớn thứ nhì ở nước này, đã buộc phải tái cơ cấu vào năm ngoái bất chấp sự hỗ trợ từ các công ty do chính quyền địa phương điều hành.

Hơn nữa, với mức nợ ngày càng tăng trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc chưa hồi phục như kỳ vọng, các ngân hàng và chính quyền địa phương ngày càng ít sẵn lòng hoặc ít có khả năng hỗ trợ hơn.

Các nhà chăn nuôi lợn Trung Quốc đang tạo ra sản lượng kỷ lục.

Một nhà phân tích tại một công ty nghiên cứu vốn cổ phần cho hay: “Trong hai năm qua, các ngân hàng có thể cho họ vay rất nhiều nên các công ty này mở rộng rất nhanh. Nhưng bây giờ, đặc biệt là với mức nợ cao của các công ty, thật khó để họ vay bất kỳ khoản tiền nào từ ngân hàng”.

Những thách thức đang gia tăng khi các nhà sản xuất Trung Quốc đang tạo ra sản lượng kỷ lục. Chỉ riêng nhà chăn nuôi lợn lớn nhất Trung Quốc Muyuan Food đã tăng đàn lợn nái lên gấp ba lần kể từ năm 2018, theo đuổi thị phần cùng với các công ty lớn niêm yết công khai khác và hiện có số lượng lợn nái nhiều gấp ba lần so với WH Group, công ty sở hữu nhà sản xuất hàng đầu nước Mỹ Smithfield Foods.

Các nhà phân tích tại Hua’an Securities dự báo sản lượng lợn sẽ tăng 10% trong nửa đầu năm 2024. Điều đó diễn ra sau mức tăng 17% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9 năm nay tại 15 nhà chăn nuôi lớn niêm yết trên thị trường của Trung Quốc ngay cả khi họ báo cáo tổng 200 tỷ nhân dân tệ (28,2 tỷ USD) lỗ ròng.

Tệ hơn nữa, việc tiêu thụ thịt lợn ở Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại và sự thay đổi sở thích của người tiêu dùng, khi ngày càng có nhiều người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe, đặc biệt là giới trẻ và người dân thành thị, chuyển sang sử dụng thịt gia cầm và các thực phẩm khác.

Bộ nông nghiệp Trung Quốc đã cảnh báo ngành này sẽ thua lỗ nặng nề hơn vào đầu năm 2024 so với một năm trước và kêu gọi các nhà chăn nuôi lợn cắt giảm sản lượng.

Trong khi các nhà sản xuất lớn đã cắt giảm chi tiêu cho thiết bị mới và thực hiện các biện pháp cắt giảm chi phí khác, hầu hết các công ty còn lại vẫn miễn cưỡng dỡ bỏ các trang trại nhàn rỗi và giảm đàn chăn nuôi.

Ông Flora Zhu, giám đốc Nghiên cứu Doanh nghiệp Trung Quốc tại Fitch Ratings, cho biết: “Các công ty hàng đầu đã tích cực mở rộng trong giai đoạn 2020-2021, vốn đầu tư rất lớn và họ không sẵn sàng giảm công suất, ngay cả với mức giá đang giảm hiện tại”.

Hải Đăng (Theo Reuters)