[Chăn Nuôi Việt Nam] – Ngày 05/10/2025, Hội Chăn nuôi Việt Nam và Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam đã có văn bản gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc sửa quy định công bố thông tin sản phẩm thức ăn chăn nuôi; quy định phòng thử nghiệm phục vụ quản lý nhà nước; hạn sử dụng nguyên liệu.

Văn bản nêu rõ, do có sự thay đổi về hệ thống tổ chức và yêu cầu quản lý mà một số quy định của Luật Chăn nuôi không còn phù hợp, đang gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, nhất là trong việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và chủ trương phân cấp, phân quyền quản lý cho các địa phương, rất cần được khẩn trương tháo gỡ, như sau:

Sửa quy định công bố thông tin sản phẩm thức ăn chăn nuôi

Theo quy định tại Luật Chăn nuôi, việc công bố, công bố lại, thay đổi thông tin (viết tắt là công bố thông tin) sản phẩm thức ăn bổ sung phải được Bộ Nông nghiệp và PTNT (nay là Bộ Tài nguyên và Môi trường) thẩm định để công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

• Theo quy định tại Nghị định 136/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, việc công bố thông tin sản phẩm thức ăn bổ sung được phân quyền cho UBND tỉnh thực hiện.

• Việc Chính phủ phân cấp quản lý điều kiện sản xuất, kinh doanh và chất lượng, an toàn sản phẩm thức ăn chăn nuôi (TACN) trong nước về cho các địa phương là phù hợp với chủ trương của Đảng, nhà nước và đúng với yêu cầu của công tác quản lý, vì không cấp nào gần các cơ sở sản xuất, kinh doanh bằng chính quyền địa phương. Hơn nữa trách nhiệm về chất lượng và an toàn sản phẩm của TACN, đầu tiên phải thuộc về người sản xuất, kinh doanh.

• Tuy nhiên đối với vấn đề quản lý nguyên liệu và TACN nhập khẩu, nên để Bộ Nông nghiệp và Môi trường thống nhất quản lý trên phạm vi cả nước. Điều này nhằm giúp ngăn chặn việc đưa những mặt hàng không mong đợi vào trong nước, đồng thời tránh những phiền hà không đáng có cho các doanh nghiệp nhập khẩu, nhà cung cấp, do có sự nhận thức khác nhau giữa các địa phương. Đây cũng là phương thức quản lý và bài học kinh nghiệm của các nước trên thế giới.

Để đáp ứng chủ trương phân cấp và yêu cầu quản lý TACN phù hợp với pháp luật và thông lệ quốc tế, đề nghị Chính phủ cho chỉnh sửa quy định công bố thông tin sản phẩm TACN trong Luật Chăn nuôi sửa đổi như sau:

• Bộ Nông nghiệp và Môi trường có trách nhiệm công bố danh mục các loại thức ăn chăn nuôi truyền thống, nguyên liệu đơn được phép dùng làm TACN vì nội dung này các địa phương và doanh nghiệp không làm được. Kinh nghiệm của các nước đều do cấp trung ương thống nhất ban hành, trừ một số nước lớn có danh mục của từng bang, nhưng Việt Nam không phải là nước lớn, nên việc giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành như Luật hiện hành là phù hợp.

• Đối với thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh, thức ăn đậm đặc, thức ăn bổ sung không phải là nguyên liệu đơn là sản phẩm cụ thể của từng cơ sở sản xuất, kinh doanh, do đó giao cho người sản xuất, kinh doanh tự công bố thông tin về sản phẩm của mình trước khi sản xuất, kinh doanh là phù hợp với chính sách, pháp luật, yêu cầu quản lý và hội nhập quốc tế hiện nay.

• Trong thực tế triển khai Luật Chăn nuôi thời gian qua, các doanh nghiệp tự công bố thông tin sản phẩm thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh, thức ăn đậm đặc và Bộ Nông nghiệp và PTNT công bố danh mục thức ăn truyền thống, nguyên liệu đơn là hoàn toàn phù hợp, khẳng định sự đúng đắn của quy định này. Những nhóm sản phẩm này chiếm khoảng 98-99% số lượng nguyên liệu và sản phẩm thức ăn chăn nuôi, chỉ có 1-2% là thức ăn bổ sung.

• Khi xây dựng Luật Chăn nuôi năm 2018, cơ quan soạn thảo quan niệm rằng thức ăn bổ sung có chứa đựng nhiều nguy cơ rủi ro ảnh hưởng đến an toàn sản phẩm nên việc công bố thông tin phải được cơ quan quản lý chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và PTNT thẩm định. Tuy nhiên qua quá trình thực hiện việc công bố, tất cả các yêu tố liên quan đến chất lượng, an toàn của sản phẩm vẫn là do các cơ sở SXKD quyết định, công bố. Việc thẩm định của cơ quan nhà nước chỉ mang nặng yếu tố hành chính và hình thức, làm chậm thời gian kinh doanh và gây thêm phiền hà không đáng có cho người SXKD.

• Hiện nay, theo Nghị định 136/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025, Chính phủ đã giao nhiệm vụ quản lý điều kiện SXKD các cơ sở sản xuất thức ăn bổ sung về cho các địa phương quản lý là một chủ trương rất đúng. Tuy nhiên, nếu vẫn duy trì quy định phải thẩm định công bố thông tin sản phẩm thức ăn chăn nuôi bổ sung, thì khi phân cấp nội dung quản lý này về cho các địa phương, sẽ càng gây thêm khó khăn cho người SXKD và áp lực không đáng có cho các địa phương. Quy định bỏ thẩm định công bố thông tin sản phẩm này cũng phù hợp với lĩnh vực thức ăn thủy sản đang áp dụng, cũng là để thống nhất quản lý thức ăn chăn nuôi và thức ăn thuỷ sản trong cùng một Bộ.

Cụ thể, đề nghị sửa các Điều 33, Điều 34, Điều 35, Điều 36 của Luật Chăn nuôi như sau:

• Sửa đổi Điều 33 như sau: Điều 33. Công bố thông tin sản phẩm thức ăn chăn nuôi

• Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử danh mục sản phẩm thức ăn truyền thống, nguyên liệu đơn.

• Người sản xuất, kinh doanh tự công bố thông tin sản phẩm phù hợp với tiêu chuẩn chất lượng áp dụng và quy chuẩn kỹ thuật tương ứng trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đối với thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh, thức ăn đậm đặc, thức ăn bổ sung (không áp dụng đối với nguyên liệu đơn).

• Thức ăn chăn nuôi không phải công bố thông tin bao gồm: a) Thức ăn chăn nuôi tiêu thụ nội bộ là thức ăn chăn nuôi do cơ sở tự phối trộn để dùng cho nhu cầu chăn nuôi của cơ sở, không được trao đổi và mua bán trên thị trường; b) Thức ăn chăn nuôi theo đặt hàng là thức ăn chăn nuôi sản xuất theo đơn đặt hàng giữa cơ sở đặt hàng với nhà cung cấp thức ăn chăn nuôi, chỉ được sử dụng trong nội bộ của cơ sở đặt hàng, không được trao đổi và mua bán trên thị trường; c) Thức ăn chăn nuôi khác không thuộc quy định tại khoản 1 Điều này.

• Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục công bố, thay đổi thông tin sản phẩm thức ăn chăn nuôi thuộc khoản 1, khoản 2 Điều này. “2. Bãi bỏ các điều: Điều 34, Điều 35, Điều 36

Quy định phòng thử nghiệm phục vụ quản lý nhà nước

Theo quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Chăn nuôi, kết quả thử nghiệm TACN phục vụ công tác quản lý nhà nước chỉ được thừa nhận theo phương pháp thử tại phòng thử nghiệm do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ định.

Tuy nhiên theo Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi và Luật Chất lượng sản phẩm hàng hoá sửa đổi thì việc đánh giá sự phù hợp sản phẩm có mức rủi ro trung bình, như TACN dựa trên kết quả của phòng thử nghiệm được công nhận hoặc chỉ định.

Do đó, kiến nghị chỉnh sửa khoản 3 Điều 44 như sau: “3. Kết quả thử nghiệm thức ăn chăn nuôi phục vụ công tác quản lý nhà nước chỉ được thừa nhận theo phương pháp thử tại phòng thử nghiệm được công nhận hoặc chỉ định. Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn cụ thể về Quy đinh này”.

Lý do: Hiện nay nhiều nhà máy sản xuất TACN đã đầu tư phòng thử nghiệm được công nhận theo ISO17025 để kiểm soát chất lượng nội bộ. Việc quy định phòng thử nghiệm được công nhận, đủ điều kiện tham gia hoạt động thử nghiệm phục vụ việc công bố chất lượng sản phẩm TACN sẽ tạo điều kiện rất tốt cho tổ chức, doanh nghiệp, cơ sở, nhà máy chế biến TACN phát huy nguồn lực tại chỗ, để nâng cao năng lực giám sát chất lượng, an toàn sản phẩm trong quá trình sản xuất và giảm chi phí giá thành sản phẩm. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ có hướng dẫn cụ thể về nội dung này, theo đó phân rõ hoạt động nào trong quản lý nhà nước về TACN yêu cầu các phòng thử nghiệm được công nhận; hoạt động nào yêu cầu các phòng thử nghiệm được chỉ định trong thông tư hướng dẫn.

Hạn sử dụng nguyên liệu

Kiến nghị sửa điểm c khoản 2 Điều 48 quy định trách nhiệm của người SXKD thức ăn chăn nuôi như sau: “c. Chỉ được sử dụng các loại sản phẩm, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi phù hợp với quy định của pháp luật, đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm;”.

Bỏ quy định “nguyên liệu sử dụng trong thành phẩm phải có thời hạn sử dụng tối thiểu bằng thời hạn sử dụng của thành phẩm”.

Quy định này, được đưa vào Luật Chăn nuôi năm 2018. Tuy nhiên, trong thực tiễn quản lý quy định này không phù hợp, vì một loại nguyên liệu có thể sử dụng cho nhiều loại sản phẩm có thời hạn sử dụng khác nhau và cùng 1 sản phẩm có thể có nhiều loại nguyên liệu có hạn sử dụng khác nhau. Mặt khác, Luật quy định người sản xuất, kinh doanh chỉ được sử dụng các loại sản phẩm, nguyên nguyên liệu thức ăn chăn nuôi phù hợp với quy định của pháp luật, đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm là đã bao hàm đầy đủ yêu cầu đối với trách nhiệm đảm bảo chất lượng, an toàn sản phẩm của người SXKD.

P.V