[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Hôm nay, Thứ Sáu, ngày 11, tháng 10, năm 2019 là Ngày Trứng Thế giới. HSI – một trong những tổ chức bảo vệ động vật lớn nhất thế giới, gửi thông điệp đến người tiêu dùng về thực trạng mô hình sản xuất trứng tại Việt Nam và trên toàn cầu – và đồng thời đưa ra những khuyến cáo mà người tiêu dùng có thể giúp cải thiện phúc lợi cho hàng triệu con gà mái.

Trên thế giới, hơn 7 tỷ  gà mái được nuôi mỗi năm đẻ trứng để làm thực phẩm cho con người và đa phần nuôi theo hình thức công nghiệp trong những chiếc lồng chật hẹp. Chúng không thể sải cánh hoặc di chuyển. Diện tích ở cho mỗi con gà mái nuôi theo hình thức này nhỏ hơn một tờ giấy A4, vì vậy ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của gà mái, và tất nhiên gây nên những phát triển bất thường như cấu trúc xương do không thể vận động, bị căng thẳng và đau khổ do không thể thực hiện được các hành vi tự nhiên.

Gà mái là loài động vật đa cảm, thông minh và thích tương tác với xã hội. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng gà mái có thể đếm; dự đoán tương lai, từ đó ảnh hưởng đến việc ra quyết định của gà mái; chúng đồng cảm với gà con; và thích các hoạt động xã hội như tắm bụi.

Mô hình nuôi gà mái không lồng thay thế giúp chúng thoải mái và thể hiện được tập tính tự nhiên.

Bà Lê Thị Hằng, Phụ trách Tiếp cận Doanh nghiệp và Người chăn nuôi tại Việt Nam cho biết: “Trong tự nhiên, gà dành cả ngày để cào và mổ đất tìm kiếm thức ăn. Gà tắm bụi để giữ cho lông của chúng sạch và khỏe mạnh. Gà mái  tìm những nơi khác nhau để đẻ trứng và ban đêm, chúng ngủ trên cành cây để tránh những loài săn mồi. Trong những mô hình lồng nuôi chật hẹp, gà mái không thể thể hiện được bất kỳ một hành vi tự nhiên nào vừa nhắc đến”.

Một số quốc gia đã ban hành luật để cấm hoàn toàn hoặc một phần nuôi theo mô hình nuôi gà mái đẻ trứng trong những chiếc lồng chật hẹp, bao gồm Liên minh châu Âu, Bhutan, Ấn Độ và New Zealand. Tại Hoa Kỳ, một số tiểu bang, như California và Washington, cũng đã thông qua các lệnh cấm này.

“Thật vậy, trong những năm gần đây, mối lo ngại về mô hình nuôi nhốt trong những chuồng lồng chật hẹp ngày càng tăng, vì vậy các công ty, Chính phủ, trường đại học và tổ chức phát triển đã thực hiện các giải pháp thay thế, và ban hành các văn bản hướng dẫn để đem lại điều kiện phúc lợi tốt hơn cho vật nuôi. Đơn cử tại Việt Nam, lần đầu tiên Luật Chăn nuôi năm 2018 ban hành một số điều khoản về Đối xử nhân đạo vật nuôi”, bà Hằng chia sẻ.

Một số lựa chọn, mô hình nuôi thay thế để đảm bảo phúc lợi động vật cho gà mái đã có sẵn ở thị trường Việt Nam và trên thế giới. Đầu tiên phải kể đến những mô hình sản xuất không lồng, nơi gà mái vẫn nuôi theo mô hình chuồng kín và có ổ để đẻ trứng, có cành cây/sào đậu trên cao nơi chúng có thể nghỉ ngơi, mổ, tắm bụi và đủ không gian để đi bộ, sải cánh và bay. Ngoài ra, mô hình gà mái đẻ trứng thả vườn đảm bảo cho gà mái có thể tự do di chuyển ra bên ngoài để chúng có thể vận động, tắm nắng và tăng cường sự tương tác với các yếu tố môi trường.

Gà mái có cành cây/sào đậu trên cao nơi chúng có thể nghỉ ngơi, mổ, tắm bụi và đủ không gian để đi bộ, sải cánh và bay.

Tại Việt Nam cũng như một số nước Đông Nam Á khác trứng gà nuôi theo mô hình không lồng có phúc lợi động vật đã được bán tại các siêu thị và có rất nhiều doanh nghiệp, chuỗi khách sạn đã cam kết đến năm 2020, 2022 hoặc muộn nhất năm 2028 chỉ sử dụng trứng gà nuôi không lồng. Các tập đoàn này bao gồm chuỗi khách sạn AccorHotels (Novotel, Pullman….), Marriott, Unilever, McDonald’s, và rất nhiều các doanh nghiệp, chuỗi cung ứng thực phẩm khác.

Để đảm bảo phúc lợi cho gà mái, có thể cho chúng đẻ trứng trong ổ

HSI hiện tại đang hợp tác hỗ trợ các tập đoàn kinh doanh thực phẩm cũng như các chuỗi khách sạn nhà hàng  áp dụng và thực hiện các chính sách phúc lợi động vật này. Song song đó, chúng tôi hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi trong quá trình chuyển đổi sang mô hình nuôi không lồng. Quá trình chuyển đổi và hướng đến các hệ thống có phúc lợi động vật sẽ được tiếp tục và nhanh hơn nếu người tiêu dùng “ nói KHÔNG với trứng nuôi theo hình thức lồng nhốt và nếu mua, HÃY mua trứng có phúc lợi”.

P.V