Phát triển chăn nuôi tuần hoàn là hướng đi đúng đắn và phù hợp với yêu cầu khắt khe từ thị trường. Hướng đi này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả kinh tế mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi sạch ra thế giới.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, mặc dù đối diện với nhiều thách thức nhưng lĩnh vực chăn nuôi năm 2024 trên cả nước vẫn duy trì mạch tăng trưởng khá ấn tượng. Ngành chăn nuôi đã cung cấp cho thị trường hơn 8 triệu tấn thịt hơi các loại (tăng 3,5% so với năm 2023); hơn 1 triệu tấn sữa tươi nguyên liệu (tăng 2,1%); hơn 19 tỷ quả trứng (tăng 2,8%). Bên cạnh việc đảm bảo nguồn cung cho thị trường nội địa (100 triệu dân và hơn 10 triệu khách du lịch), một số sản phẩm như sữa, thịt lợn, gia cầm, mật ong, yến sào… đang ngày càng có chỗ đứng trên thị trường quốc tế.

Ngành chăn nuôi hiện đóng góp khoảng 26% vào GDP của ngành nông nghiệp. Để duy trì sự phát triển bền vững, Việt Nam đang thực hiện “Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045”. Chiến lược này đặt ra mục tiêu phát triển chăn nuôi hữu cơ và mô hình tuần hoàn nhằm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Mô hình chăn nuôi bò theo hướng tuần hoàn khép kín của gia đình chị Hoàng Thị Kim Tuyến ở thôn Kim Tháp, xã Đồng Tiến, huyện Khoái Châu (Hưng Yên). Ảnh: Báo Hưng Yên

Theo ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm nông sản, chiến lược phát triển chăn nuôi tuần hoàn không chỉ giúp cải thiện hiệu quả kinh tế mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi sạch, thân thiện với môi trường ra thế giới. Mục tiêu mà ngành chăn nuôi hướng đến là đạt giá trị xuất khẩu từ 1-1,5 tỷ USD vào năm 2025 và 3-4 tỷ USD vào năm 2030. Để đạt được con số này, việc áp dụng mô hình chăn nuôi tuần hoàn sẽ đóng vai trò then chốt.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi tại Việt Nam đã tiên phong trong việc áp dụng mô hình chăn nuôi tuần hoàn kết hợp với công nghệ cao. Các doanh nghiệp lớn như C.P Việt Nam, Tập đoàn TH và Công ty cổ phần Chăn nuôi GREENFEED Việt Nam đã chứng minh tính khả thi của mô hình này. Những sản phẩm của họ, từ thịt gà đến thủy sản chế biến sẵn đã xuất khẩu sang các thị trường lớn như Nhật Bản, Trung Quốc, Lào và Campuchia với sản lượng lên tới hàng chục nghìn tấn mỗi năm.

Theo các chuyên gia, việc Việt Nam có các sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu vào nhiều thị trường đã khẳng định chất lượng sản phẩm Việt Nam có đủ điều kiện để chinh phục các thị trường khắt khe, khó tính trên toàn thế giới. Điều này khẳng định hướng phát triển chăn nuôi tuần hoàn là hướng đi đúng đắn và phù hợp với yêu cầu khắt khe từ thị trường. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn của ngành chăn nuôi là việc xử lý chất thải.

Theo Cục Chăn nuôi, bình quân mỗi năm toàn ngành chăn nuôi tạo ra 60 triệu tấn phân gia súc, gia cầm và hơn 290 triệu m3 nước thải. Lượng phân và nước thải chăn nuôi thải ra rất lớn, nhưng hiện chỉ có một phần được xử lý làm phân hữu cơ hoặc làm nguyên liệu đầu vào cho khí sinh học để tạo năng lượng tái tạo, còn hầu hết được thải ra môi trường, gây lãng phí và ô nhiễm. Do đó, việc khai thác, sử dụng chất thải, phế phụ phẩm trong chăn nuôi không chỉ giúp xử lý, bảo vệ môi trường mà còn góp phần giúp ngành chăn nuôi gia tăng giá trị.

Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã triển khai nhiều mô hình chăn nuôi tuần hoàn, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để sử dụng phế phụ phẩm trong chăn nuôi. Các mô hình này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp tăng hiệu quả kinh tế từ việc giảm chi phí thức ăn và tăng sản lượng nông sản. Ví dụ, mô hình chăn nuôi lợn kết hợp trồng trọt theo hướng hữu cơ đang được triển khai tại Vĩnh Phúc, Thái Nguyên và Đồng Nai. Chất thải được xử lý bằng chế phẩm sinh học, tạo nguồn phân hữu cơ để bón cho cây trồng và cung cấp thức ăn cho lợn, tạo ra một vòng tuần hoàn trong sản xuất.

Mặc dù có nhiều lợi ích, nhưng mô hình chăn nuôi tuần hoàn ở Việt Nam vẫn đang gặp phải một số thách thức. Một trong những vấn đề lớn là thiếu chính sách hỗ trợ và khuyến khích đầu tư vào ngành nông nghiệp tuần hoàn. Các quy định pháp lý về tái chế và tái sử dụng chất thải chăn nuôi, phụ phẩm nông nghiệp theo hướng tuần hoàn vẫn chưa đầy đủ và rõ ràng. Điều này gây khó khăn trong việc xây dựng các chuỗi giá trị tuần hoàn hiệu quả và bền vững.

Để khắc phục những bất cập nêu trên, các cơ quan liên quan cần có chính sách hỗ trợ về cơ chế, tài chính, tiếp cận các nguồn lực để khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi cho cả hộ nông dân và doanh nghiệp tham gia tái chế chất thải, phụ phẩm nông nghiệp.

Sông Hồng

Nguồn: kinhtemoitruong.vn