[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Nhanh nhạy với cơ chế thị trường, cùng với lòng quyết tâm, dám nghĩ, dám làm, HTX thanh niên Tân Linh (xã Tân Linh – huyện Đại Từ – tỉnh Thái Nguyên) được kỳ vọng sẽ trở thành đơn vị tiên phong trong việc xây dựng chuỗi thực phẩm thỏ từ khâu chăn nuôi, giết mổ, sơ chế, chế biến và phân phối. Điều này có ý nghĩa quan trọng, giúp truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao hiệu quả kinh tế. Đây cũng là xu thế tất yếu trong bối cảnh ngành chăn nuôi gặp nhiều khó khăn như hiện nay!

Nguyễn Văn Quảng, Giám đốc HTX Tân Linh với nỗ lực xây dựng chuỗi thực phẩm thỏ

Giám đốc nhiệt huyết

Những ngày cuối năm, lạnh như cắt da cắt thịt, tôi bắt chuyến xe từ Hà Nội lên Thái Nguyên. Qua nhiều phương tiện truyền thông, tôi biết Tân Linh là một điển hình trong các HTX hoạt động hiệu quả với lĩnh vực chăn nuôi thỏ và các dịch vụ liên quan. Đến đây tôi thực sự ấn tượng bởi cách làm táo bạo, quyết liệt của người thanh niên trẻ tuổi Nguyễn Văn Quảng (SN 1988), giám đốc HTX. Nhâm nhi chén trà ấm được trồng từ chính quê hương Tân Linh, anh Quảng tâm sự về chặng đường khởi nghiệp gian nan của mình.

Trước đây, anh Quảng làm việc cho một công ty khai thác và chế biến khoáng sản với mức thu nhập khá ổn. Song, chàng thanh niên trẻ vẫn luôn trăn trở, đi làm thuê sẽ mãi không khá lên được. Ý nghĩ này đã thôi thúc, nung nấu giấc mơ làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình của anh Quảng.

Anh Quảng cho biết, mỗi khi đi làm về, nhìn thấy ruộng nương, đồi bãi, vườn tược của gia đình không được đầu tư, chăm sóc, tận dụng, lại thấy tiếc. Nếu những tư liệu sản xuất hiện có được khai thác thì biết đâu, đó là con đường giàu bền vững. Từ ngày còn đi học, người thanh niên trẻ đã có “máu” kinh doanh, nhưng chưa thể định hình nên bắt đầu khởi nghiệp từ đâu.

Sau khi tìm hiểu thị trường, anh Quảng phân tích, nếu đi sâu vào con lợn, con gà đã có nhiều người làm, không có sự mới mẻ, rất khó để làm giàu, đầu tư vốn lại cao, rủi ro lớn. Lúc này, anh nghĩ đến vật nuôi có nhiều tiềm năng, đó là con thỏ. Sau khi suy đi tính lại, anh Quảng thấy thỏ là con vật dễ nuôi, không cần quy mô chăn nuôi quá lớn, vốn ban đầu không cao và có thể tự nhân giống, sinh sản rất nhanh. Hơn nữa, nuôi thỏ rất hợp với vùng trung du như Đại Từ, có thể tận dụng thức ăn xanh trong tự nhiên như lá chuối, lá ngô, khoai, sắn, cỏ voi, lá cây.. . Công việc chăm sóc thỏ cũng không đến mức nặng nhọc. Thỏ là vật nuôi ít dịch bệnh. Nếu thị trường tốt thì vốn quanh vòng nhanh, lợi nhuận cao. Thỏ có thể làm dược phẩm, thịt thỏ tốt cho sức khỏe còn lông thỏ mang đi bán phục vụ ngành may mặc.

Cuối năm 2013, anh Quảng bắt đầu khởi nghiệp chỉ vỏn vẹn 3 triệu đồng tiền giống thỏ. Người thanh niên trẻ lặn lội sang huyện Việt Yên, Bắc Giang mua được 12 con thỏ, nhưng do bất cẩn trong lúc vận chuyển làm rơi 5 con và vài ngày sau bị chết 1 con. Vì vậy, anh lại phải xuống tận Trung tâm nghiên cứu Dê và Thỏ Sơn Tây mua thêm 12 con thỏ giống thỏ NewZealand. Nhờ nuôi “mát tay” mà đàn thỏ nhà anh Quảng cứ thế sinh sôi nảy nở. Một năm sau, anh Quảng quyết định từ bỏ công việc đang làm, về nhà chuyên tâm nuôi thỏ.

Tới năm 2015, anh Quảng là người tiên phong thành lập HTX thanh niên Tân Linh. Biết nắm bắt thời cơ nên việc thành lập HTX lúc đó của anh có nhiều thuận lợi về chính sách ưu đãi, cơ chế của Nhà nước trong hỗ trợ hành chính, tập huấn kinh doanh, xúc tiến thương mại, cũng như đưa sản phẩm ra thị trường.

Ban đầu HTX chỉ có 12 thành viên, chủ yếu là đoàn viên thanh niên nông thôn, lĩnh vực hoạt động chính là chăn nuôi thỏ. Sau hai năm đi vào hoạt động, tới cuối năm 2017 HTX đã có hơn trẻ 40 thành viên. HTX Tân Linh có hợp đồng với các xã viên của mình, từ đầu vào là con giống, thức ăn, thuốc thú y, phổ biến quy trình kỹ thuật và bao tiêu đầu ra. Trung bình mỗi tháng, lợi nhuận của các hộ tùy theo quy mô, dao động từ 10-15 triệu đồng/tháng.

Trong quá trình hoạt động kinh doanh, HTX của anh Quảng cũng gặp khó khi bán thỏ sống cho các nhà hàng, khách sạn và công ty dược phẩm… Họ thường khá khắt khe, chỉ chọn những con đẹp, còn thỏ xấu thì loại thải. Khiến cho lợi nhuận chăn nuôi không cao, đòi hỏi anh Quảng phải có một bước đột phá mới trong kinh doanh.

Xây dựng chuỗi thực phẩm thỏ

Khi mới thành lập HTX, anh Quảng đã manh nha ý tưởng làm chuỗi cho sản phẩm thỏ. Nhưng từ cuối năm 2016 đến đầu năm 2017, chăn nuôi lợn khủng hoảng, giá lợn xuống thấp kỷ lục, kéo theo giá thỏ sống cũng giảm đi đáng kể, người chăn nuôi thỏ lao đao. Anh Quảng cùng với các cộng sự chuyển hướng mở rộng kinh doanh bằng cách triển khai dự án về chuỗi thực phẩm thỏ. Rất nhanh, HTX bắt tay vào xây dựng khu giết mổ, sơ chế, chế biến thỏ thịt.

Anh Quảng cho rằng, trong phân khúc chăn nuôi hiện nay, giết mổ, chế biến là khâu yếu nhưng mang lại giá trị lợi nhận cao. Chính vì vậy, không chỉ dừng lại ở việc chăn nuôi thỏ cung ứng cho công ty, nhà hàng, khách sạn mà HTX cần xây dựng khu giết mổ; mua các thiết bị chế biến; tích cực làm thị trường để phân phối đến tận tay người tiêu dùng các sản phẩm đóng gói sẵn có gia vị đi kèm riêng cho từng sản phẩm. HTX đảm bảo trong sản phẩm thỏ không có chất kích thích tăng trưởng, chất bảo quản trong sản phẩm. Thị trường mà anh hướng tới là Thái nguyên, Hà Nội và có thể vươn xa hơn nữa. Đi sâu vào giết mổ, chế biến thì HTX sẽ chủ động về thị trường và giảm thiểu rủi ro trong chăn nuôi.

Tháng 10 năm 2016, đề án “Chuỗi thực phẩm thỏ” của HTX thanh niên Tân Linh là một trong 10 đề án khởi nghiệp được TW Đoàn hỗ trợ 50 triệu đồng trong chương trình Thanh niên khởi nghiệp và được trực tiếp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao tặng. Chính điều này, đã tạo cho cho HTX nói chung và cá nhân anh Quảng động lực để cố gắng hơn nữa trên con đường khởi nghiệp.

Quy trình chăn nuôi đảm bảo…

Anh Quảng cho rằng, thực phẩm thỏ không chỉ đáp ứng về vấn đề dinh dưỡng mà còn sạch, an toàn và tốt cho sức khỏe. Trong quá trình chăn nuôi thỏ không sử dụng chất kích thích, hoocmon hay tăng trọng vì con vật này chủ yếu ăn các rau củ quả.

HTX có bộ phận kỹ thuật giám sát các hộ chăn nuôi từ con giống, thức ăn, nước uống, phòng và trị bệnh. Đồng thời, chỉ lấy nguồn thỏ thịt từ các hộ trong HTX, để đảm bảo chất lượng và việc truy xuất nguồn gốc.

Cuối tháng 12/2017, HTX đã có hơn 4.000 thỏ nái, mỗi tháng cho ra thị trường từ 8.000-10.000 thỏ thương phẩm. Trong đó, có từ 6.000 – 7.000 thỏ thịt được bán sống ra thị trường, số còn lại dùng làm thỏ quay và chế biến.

…Tới giết mổ, chế biến và phân phối

Các sản phẩm được chế biến từ thỏ của HTX thanh niên Tân Linh đều rất tiện lợi và dễ sử dụng cho người tiêu dùng. Ví dụ: Đối với Thỏ được giết thịt sẽ làm lông sạch sẽ,mổ và sơ chế trước khi đóng gói được cấp đông; kèm theo các gia vị được chế biến đóng gói đi kèm cho từng loại sản phẩm. Người tiêu dùng mua về chỉ cần tẩm ướp chế biến đơn giản là có thể thưởng thức món đặc sản thịt thỏ rất ngon và tốt cho sức khỏe.

Các sản phẩm chế biến từ thịt thỏ của HTX đa dạng, với phương châm an toàn, bổ dưỡng, không chất bảo quản. Hiện, HTX đã cho ra nhiều thành phẩm thịt thỏ đến tay người tiêu dùng như: xúc xích Thỏ, giò thỏ, thỏ chiên vừng; Thỏ rang muối; Thỏ cà ri; Thỏ xào lăn; Thỏ nướng ngũ vị; Thỏ móc hàm; thỏ rút xương; Thỏ lột da;… Ngoài ra, HTX cũng tổ chức 2 điểm quay thỏ, bán cho người tiêu dùng để lấy chi phí thường xuyên, lấy ngắn nuôi dài.

HTX cũng có đủ các bộ phận như: kỹ thuật, kế toán, kinh doanh và marketing với trang web thucphamtho, fanpage. Những sản phẩm thỏ chế biến của HTX dù mới đưa ra thị trường được một thời gian ngắn nhưng đã được người tiêu dùng đánh giá tốt.

Theo anh Quảng, HTX đã hoàn thiện các giấy tờ liên quan tới vệ sinh an toàn thực phẩm, là cơ sở để đưa sản phẩm vào các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch , nhà hàng ở Thái Nguyên, Hà Nội. HTX mong các cơ quan Nhà nước có cơ chế tốt để HTX có thể vay thêm vốn, phát triển ngành chăn nuôi thỏ đem lại giá trị cho người nông dân .

Anh Nguyễn Thanh Tùng, Bí thư huyện Đoàn Đại Từ, Thái Nguyên cho biết, HTX Thanh niên Tân Linh là một trong những mô hình điểm trong việc phát triển kinh tế của huyện. Bản thân Giám đốc HTX Nguyễn Văn Quảng là người trẻ, chủ động khởi nghiệp, chọn con thỏ để làm vật nuôi chính, nắm nắm được cơ chế thị trường. Trước đây, HTX từ chỗ chỉ chăn nuôi thỏ, bán thỏ giống, bán thỏ thương phẩm cũng như các dịch vụ xây chuồng trại. Hiện nay khi thị trường bão hòa, HTX đã thức thời chuyển sang các sản phẩm thịt thỏ đóng gói hút chân không.

Thế hệ lãnh đạo huyện Đoàn đi trước đã có nhiều hành động cụ thể trong việc thành lập và định hướng mô hình sản xuất kinh doanh cho HTX. Năm 2016, trong chương trình khởi nghiệp của Trung ương đoàn, HTX thanh niên Tân Linh đã được hỗ trợ 50 triệu đồng. Đối với anh Nguyễn Văn Quảng, huyện đoàn đã có những động viên, tuyên dương kịp thời. HTX có vướng mắc về giấy phép an toàn thực phẩm, huyện Đoàn cũng trực tiếp đi cùng để giải quyết và luôn mong muốn HTX hoàn thiện các hồ sơ, giấy tờ cần thiết phục vụ cho công việc kinh doanh của mình ngày càng tốt hơn, anh Tùng chia sẻ.

Hoàng Hà