[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Từng là điểm nóng bùng phát Dịch tả lợn châu Phi (ASF), đến nay, sau khi triển khai các biện pháp phòng chống theo quy định, đặc biệt là mạnh dạn tiêm phòng vaccine nên dịch đã được khống chế.

FAO và Philippines: Khảo sát hiệu quả vaccine dịch tả lợn châu Phi trên lợn nái tại Việt Nam

Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Nam Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Lạng Sơn với đoàn làm việc của Bộ Nông nghiệp Philippines do ông Contante Palabrica, Cục trưởng Cục Thú y làm trưởng đoàn.

Đoàn làm việc của Bộ Nông nghiệp Philippines trao đổi với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Lạng Sơn

Từng phải tiêu hủy trên 16.000 con lợn

Theo ông Nguyễn Nam Hùng, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn có 175.116 con lợn, giảm 3,36% (giảm -9.096 con) so với cùng kỳ. Đầu con giảm so với cùng kỳ chủ yếu là do ảnh hưởng của ASF.

Từ đầu năm đến ngày 4/12/2024, ASF xảy ra tại 4.541 hộ/790 thôn/162 xã/11 huyện, thành phố. Số lượng lợn phải tiêu hủy đã tăng 6,5 lần so với năm 2023, với tổng số lợn chết và tiêu hủy lên tới 16.658 con lợn, với tổng trọng lượng 724.373 kg. Năm 2024, bệnh xảy ra nhanh và có chiều hướng lây lan từ trung tuần tháng 5, đến trung tuần tháng 8 phát sinh 146/200 xã, phường, thị trấn mới phát sinh, số ổ dịch tăng 2,5 lần so với năm 2023, bình quân mỗi ngày tiêu hủy khoảng 290 con/ngày.

Ông Contante Palabrica, Cục trưởng Cục Thú y Philippines trao đổi với TS. Nguyễn Văn Điệp, Tổng giám đốc AVAC tại trang trại chăn nuôi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn

Đã tiêm được trên 60.000 con lợn

Cụ thể, ngay sau khi nhận được vaccine từ nhà cung cấp, Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã cấp 55.360 liều vaccine cấp cho tất cả các huyện, thành phố theo số lượng lợn trong diện tiêm phòng đã đăng ký. Trung tâm dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố đã cấp phát vaccine cho nhân viên thú y các xã, phường, thị trấn kịp thời, đảm bảo kỹ thuật theo đúng kế hoạch. Kết quả triển khai tiêm đồng loạt vaccine ASF từ ngày 22/7-2/8/2024 trên địa bàn tiêm được 43.943/49.135 con, đạt 88,38% so với tổng đàn trong diện tiêm phòng, có 17 con lợn phản ứng chết trong vòng 72 giờ sau tiêm phòng, chiếm tỉ lệ 0,039%. Kết thúc đợt tiêm phòng đồng loạt, Sở NN&PTNT chỉ đạo UBND các huyện, thành phố tiếp tục rà soát tiêm bổ sung cho đàn lợn đến tuổi tiêm phòng phát sinh. Đến nay, đã tiêm được 61.434 con.

Đến nay, sau khi triển khai các biện pháp phòng chống dịch theo quy định (sàng lọc diện tiêm phòng và thực hiện tiêm phòng bao vây ổ dịch, phun tiêu độc khử trùng ổ dịch, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi..) dịch bệnh đã được khống chế giảm số ổ dịch mới phát sinh và số con tiêu hủy trong ngày. Đến nay, trên địa bàn tỉnh còn 02 (đến ngày 5/12 đã qua 20 ngày)/162 xã/02 huyện (Hữu Lũng, Bình Gia) chưa qua 21 ngày.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Nam Hùng,  ASF trên địa bàn tỉnh có nguy cơ tiếp tục phát sinh và lây lan. Do chăn nuôi trên địa bàn tỉnh chủ yếu là nhỏ lẻ, việc vệ sinh tiêu độc khử trùng chưa được triệt để nên vi rút đã phát tán ra diện rộng (vi rút ASF có đặc điểm là có sức đề kháng cao với môi trường), bệnh chưa có thuốc điều trị. Đối với vaccine ASF còn giới hạn đối tượng tiêm (chỉ tiêm cho lợn thịt trên 04 tuần tuổi), vì vậy, các đối tượng như nái, đực giống, lợn sắp giết thịt, lợn mới phát sinh chưa được tiêm phòng.

Vì vậy, ông Nguyễn Nam Hùng đề nghị Cục Thú y quan tâm, chỉ đạo sát sao trong công tác phòng chống dịch bệnh động vật trên địa bàn; đề nghị công ty AVAC Việt Nam nghiên cứu vaccine để có thể triển khai tiêm phòng cho mọi loại lợn và mọi lứa tuổi để hiệu quả phòng chống dịch được cao.

Cần tiếp tục tăng cường giải pháp cấp bách để ngăn chặn dịch bện lây lan. Đẩy mạnh tuyên truyền để để nâng cao nhận thứ của người chăn nuôi về dịch bệnh và các biện pháp phòng ngừa. Theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh và có kế hoạch ứng phó kịp thời khi có dấu hiệu bùng phát.

Ông Nguyễn Nam Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Lạng Sơn

Đồng bộ các biện pháp chống dịch ASF

Cũng theo chia sẻ của Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Lạng Sơn, để tình hình ASF được khống chế như hiện nay, tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện đồng bộ các biện pháp. Cụ thể như:

Công tác tham mưu

UBND tỉnh, Sở NN&PTNT đã ban hành các văn bản chỉ đạo công tác phòng chống dịch kịp thời, các biện pháp kỹ thuật phù hợp với tình hình dịch bệnh tại địa phương.

Lãnh đạo UBND tỉnh, Sở NN&PTNT đã thành lập các đoàn đi kiểm tra thực tiễn ở địa phương có chiều hướng lây lan và phát sinh. Ngày 2/7/2024, trước diễn biến chống dịch phức tạp và việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch không đồng bộ tại địa phương. UBND tỉnh đã thực hiện cuộc họp trực tuyến 3 cấp về công tác phòng chống ASF trên địa bàn do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lương Trọng Quỳnh và Cục trưởng Cục Thú y Nguyễn Văn Long đồng chủ trì.

UBND cấp huyện, xã thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật để chỉ đạo và điều phối các hoạt động phòng, chống dịch;

Thông tin tuyên truyền

Cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, huyện, xã đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người dân một về một số nội dung: tuyên truyền tác hại, nguy cơ, tính chất lây lan và các biện pháp phòng, chống dịch bệnh; nâng cao nhận thức của người dân về việc kiểm soát việc vận chuyển và giết mổ lợn ra khỏi thôn, bản có dịch; Tuyên truyền người dân thực hiện 5 không: không giấu dịch, không mua bán vận chuyển và đặc biệt tuyên truyền cho người dân tiêm phòng vaccine Dịch tả lợn châu Phi.

Tăng cường các biện pháp kỹ thuật đã thực hiện

Tăng cường công tác giám sát, phát hiện sớm khi có lợn ốm, chết tổ chức lấy mẫu xét nghiệm; triển khai các biện pháp chống dịch theo quy định (tiêu hủy lợn ốm, chết do ASF, tổ chức phun tiêu độc khử trùng…); Thực hiện phun tiêu độc khử trùng theo quy định; Tuyên truyền khuyến cáo cho người dân chăn nuôi lợn theo hướng an toàn sinh học để phòng ASF; Cập nhật thường xuyên, đầy đủ  thường xuyên bệnh…

Tiêm vaccine AVAC ASF LIVE tại trại lợn của anh Nong anh Nong Văn Pai, thôn Hợp Tiến, xã Thống Nhất, Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn

Là một trong số những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ được thụ hưởng từ chương trình tiêm vaccine của tỉnh, anh Nong Văn Pai, thôn Hợp Tiến, xã Thống Nhất, Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn cho biết, với quy mô 10 nái và đàn lợn thịt hiện có 60 con, cao điểm hơn 100 con, chăn nuôi lợn là sinh kế của gia đình anh.

Đàn lợn gia đình anh chưa bao giờ bị nhiễm bệnh Dịch tả lợn châu Phi. Tuy nhiên, từ cuối tháng 9 và đầu tháng 10, anh cũng đã mạnh dạn tiêm vaccine và đàn lợn phát triển bình thường. Sau khi tiêm vaccine, gia đình anh vẫn đảm bảo chăn nuôi an toàn sinh học bằng các biện pháp như hạn chế người  lạ vào chuồng lợn (vào phải đi ủng và mặc đồ ảo hộ), giữ cho chuồng trại sạch sẽ, sử dụng con giống khỏe mạnh và chú ý tiêm phòng các loại vaccine khác đầy đủ…

Trang trại lợn của anh Nong Văn Pai phát triển khỏe mạnh sau khi tiêm vaccine AVAC ASF LIVE

Hà Ngân