Nếu trước đây thương lái đổi “hộ khẩu” cho heo từ tỉnh bị bệnh dịch tả heo châu Phi (DTHCP) sang tỉnh chưa bị dịch, thì nay cũng chiêu trò đổi “hộ khẩu, thương lái mua heo từ trang trại chưa bị bệnh DTHCP và khi đã có giấy tờ kiểm dịch an toàn, thương lái sẽ đổi đàn heo khỏe mới mua bằng đàn heo bệnh rồi chở đi tiêu thụ.

Từ lộ trình, thời gian…

Để tránh tình trạng heo bị DTHCP chở đi tiêu thụ, nhân viên thú y các tỉnh đã tăng cường giám sát vận chuyển heo từ các tỉnh, thành trong vùng dịch, đặc biệt kiểm soát kỹ heo bị đổi “hộ khẩu”. Nhận định vấn đề này, đại diện Chi cục Thú y vùng IV (Cục Thú y) cho biết, vòng niêm phong xe chở heo có mã số trùng khớp với mã số trên giấy kiểm dịch. Thêm nữa, giấy kiểm dịch chỉ được sử dụng trong ngày nên rất khó xảy ra đổi “hộ khẩu” cho heo. Đối với các địa phương có thêm vòng truy xuất nguồn gốc.

Tương tự, đại diện lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y TPHCM khẳng định, xe chở heo vào thành phố được kiểm tra quy trình rất nghiêm ngặt. Nhân viên thú y sẽ xem lộ trình di chuyển có hợp lý, giữa thời gian xuất chuồng và thời gian đến TPHCM để tiêu thụ. Ví dụ, xe chở heo từ TP Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai) đi vào TPHCM, nếu đi chậm nhất cũng khoảng 2 giờ. Nếu xe đổi “hộ khẩu” heo trên đường di chuyển cũng phải tốn thêm thời gian. Do đó, xe đi với lộ trình thời gian nhiều hơn 2 giờ phải lưu ý kiểm tra kỹ hơn.

Nhân viên kiểm tra lộ trình thời gian hợp lý để tránh việc heo đổi “hộ khẩu”

Trước tình hình diễn biến DTHCP ngày càng phức tạp, cuối tháng 5-2019, Bộ NN-PTNT đã ban hành công văn 3708/HD-BNN-TY hướng dẫn một số biện pháp khẩn cấp về quản lý giết mổ, tiêu thụ sản phẩm nhằm giảm áp lực về nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh; từ đó giảm số lượng heo bệnh phải tiêu hủy, góp phần giảm thiểu tổn thất về kinh tế và ô nhiễm môi trường. Đối với heo xuất phát từ cơ sở thu gom, kinh doanh phải có kết quả xét nghiệm âm tính với mầm bệnh DTHCP trước khi vận chuyển đến cơ sở giết mổ. Cơ sở thu gom được vệ sinh, khử trùng tiêu độc trước và sau mỗi lần thu gom; chất thải, nước thải được xử lý bảo đảm không lây lan mầm bệnh.

…đến nhân viên và thức ăn

Khi công văn 3708 ra đời, nhiều trang trại lớn gặp khó khăn do trước khi heo xuất khỏi trại đều đã xét nghiệm bệnh DTHCP. Nếu theo công văn 3708 của Bộ NN-PTNT, heo từ trang trại đến cơ sở thu mua, cuối cùng là cơ sở giết mổ cần phải xét nghiệm 2 lần. Song một quy trình xét nghiệm cũng phải tốn thời gian từ 7-8 giờ. Vậy khi đến cơ sở thu mua phải giữ heo thêm một ngày nữa. Tuy nhiên, các cơ sở thu mua thường không có chuồng trại để lưu heo lại, cũng như không thể tiêu độc khử trùng thường xuyên. Điều này tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm bệnh DTHCP. Tại sao các trang trại cần phải qua cơ sở thu mua? Ông Lê Xuân Huy, Phó Tổng giám đốc Chăn nuôi CP Việt Nam, lý giải là nhằm tăng cường an toàn sinh học đối với phương tiện vận chuyển. Quy trình vận chuyển phải tách biệt rõ ràng: từ trang trại đến cơ sở thu mua là một xe, từ cơ sở thu mua đến cơ sở giết mổ phải là một xe khác.

Theo các chuyên gia, bệnh DTHCP chưa có vaccine khống chế, do đó, các trang trại chăn nuôi phải nâng cấp theo quy mô chuồng kín là phương pháp phòng ngừa an toàn hiệu quả nhất. Ông Lê Xuân Huy cho biết công ty đang thực hiện tiêu chí “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Đối với người từ bên ngoài muốn vào trại phải được cách ly 4 ngày. Heo được nuôi trong chuồng kín, hệ thống làm lạnh và phun thuốc sát trùng thường xuyên theo dạng phun sương tự động. Hệ thống lọc không khí tự nhiên và chuồng được rào lại bằng lưới chống côn trùng. Công ty phân thành từng khu nuôi như heo nái, heo nái nuôi con, heo thịt… và người nuôi không được tự ý đi từ khu này qua khu khác. Phương pháp phòng ngừa toàn sinh học cần phải cách ly càng nhiều giai đoạn càng tốt. Con người, phương tiện vào trại phải qua nhiều giai đoạn tiêu độc khử trùng để tránh trường hợp côn trùng, phân heo, thức ăn thừa… có mầm bệnh DTHCP đi theo vào trại. Không chỉ chăn nuôi, đại diện Công ty CP GreenFeed Việt Nam nhận định, ngoài phòng ngừa an toàn sinh học, công ty thường xuyên xét nghiệm virus bệnh DTHCP trong thức ăn chăn nuôi nhằm đảm bảo an toàn cung cấp cho trang trại, trung tâm giống và nhà máy giết mổ. Đặc biệt, xét nghiệm kỹ trại heo thương phẩm – đầu mối cung cấp thịt heo cho thị trường.

THANH HẢI

Nguồn: Báo Sài Gòn Giải Phóng