[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Trong những tháng qua, nhiều doanh nghiệp chăn nuôi lớn tại Trung Quốc có kết quả kinh doanh “u ám” do chi phí đầu vào tăng, trong khi giá thịt giảm. Điều này cho thấy những khó khăn rất lớn mà doanh nghiệp chăn nuôi heo đang phải đối diện.

Việc chăn nuôi heo thua lỗ kéo dài gần nửa năm, năng suất của nái bị dư thừa, tuy nhiên, thị trường vẫn phân hóa theo xu hướng giá mới trong quý III. Hiện nay, tình trạng dư cung heo hơi theo mùa dẫn đến giá thấp, khả năng dự trữ hàng đông lạnh trên thị trường rất cao. Khi thời tiết chuyển sang nắng nóng, người kinh doanh hàng đông lạnh có thể phải đối mặt với áp lực như vốn, giảm giá, giá thịt heo trong ngắn hạn khó có đà tăng. Sau thời kỳ trái vụ, tình trạng dư cung được dự đoán sẽ giảm bớt và giá heo có thể tăng trong quý III.

Chăn nuôi heo công nghiệp tại Trung Quốc (Ảnh: Internet)

Quá trình thu hẹp sản xuất đang chậm dần

Tiến trình thu hẹp sản xuất chưa thể chặn đứng mức thua lỗ trong hơn 5 tháng qua, đứng trước bối cảnh giá heo giảm hiện nay, người nuôi dạng vừa và nhỏ sẽ nhanh phục hồi hơn so với doanh nghiệp lớn, hầu hết các doanh nghiệp lớn vẫn chỉ giữ ở mức ổn định. Qua báo cáo tài chính được các công ty niêm yết, doanh số bán hàng hàng tháng của hầu hết các công ty đều tăng trưởng so với những tháng trước và cùng kỳ năm ngoái.

Tốc độ cắt giảm năng lực sản xuất chậm, tâm lý bi quan trên thị trường đã lan rộng đến mỗi một mắt xích của chuỗi. Đầu năm nay, thị trường đã có tầm nhìn lạc quan hơn về nửa cuối năm, nhưng giá heo vẫn luôn dao động ở mức thấp, dẫn đến sự phân hóa của thị trường trong quý III.

Wu Linlin, chuyên gia phân tích tại Shanghai Steel Union, một cơ quan phân tích dữ liệu chỉ ra rằng, năng lực của thị trường hiện nay không được xác định rõ ràng. Thứ nhất, các doanh nghiệp quy mô lớn đã nâng công suất, đưa sản lượng hàng năm vượt qua công suất đã bị loại bỏ năm nay. Thứ hai, nhiều nơi đang hỗ trợ chính sách giúp doanh nghiệp chăn nuôi heo ổn định, điều này nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định của các sản phẩm thiết yếu tại thị trường địa phương.

Tình trạng dư nguồn cung trên thị trường đã trở thành yếu tố quyết định ảnh hưởng đến giá heo. Zhu Yu, Giám đốc
nghiên cứu doanh nghiệp Trung Quốc tại Fitch Ratings cho biết, các công ty chăn nuôi heo quy mô lớn đang mở rộng năng lực sản xuất và quy mô đàn heo. Tổng đàn heo do 18 công ty chăn nuôi heo hàng đầu sản xuất đã tăng 176% từ năm 2018-2022. Tuy nhiên, quá trình hội nhập thị trường còn chậm, các doanh nghiệp chăn nuôi heo quy mô nhỏ có ít lợi nhuận vẫn chưa sẵn sàng rút lui hoàn toàn khỏi thị trường.

Các doanh nghiệp đồng thời cũng phải đối mặt với lượng hàng đông lạnh tồn kho và thiếu hụt tài chính. Các chuyên gia phân tích chỉ ra rằng, hiện tại, một số sản phẩm đông lạnh ở Sơn Đông và Hà Nam đang ở mức cao, một số sản phẩm nhập khẩu ở giai đoạn này cao hơn mức bình thường và một số chủng loại đang phải đối mặt với tình trạng sản xuất dư thừa. Nhiều thương nhân đã đầu tư lớn vào hàng đông lạnh, không ít người đang đối mặt với vấn đề đứt gãy vốn, nếu phải gánh gồng nhiều hơn nữa, họ có thể tập trung hơn vào việc lưu kho.

Những nhà phân tích trong ngành cho rằng, các chu kỳ điều chỉnh năng lực sản xuất giai đoạn trước có phạm vi rộng hơn và bị ảnh hưởng bởi các nhân tố khách quan đáng kể như bệnh tật và luật pháp. Diễn biến thị trường hiện tại trong chu kỳ này tỏ ra tương đối điển hình, mức giảm công suất ít hơn so với giai đoạn trước. Nhưng sự biến động giá vẫn đáng kể vì những kỳ vọng nhất quán của thị trường. Do thời tiết mưa gần đây và nhu cầu từ Lễ hội Thuyền rồng nên một bộ phận người bán có ý định tích trữ. Kỳ vọng giá heo ở quý III sẽ tăng trở lại sau khi gần nửa năm không chứng kiến bất kỳ tín hiệu tốt.

Các công ty hàng đầu “thận trọng” về xu hướng giá

Trong năm nay, lần đầu tiên sau gần một thập kỷ, giá lợn hơi trung bình của Trung Quốc đã ở mức thấp hơn nhiều so với chi phí của những nhà sản xuất hiệu quả nhất. Giá lợn hơi giao kỳ hạn được giao dịch chủ yếu trên Sàn giao dịch hàng hóa Đại Liên (Trung Quốc) đã giảm 7,3% kể từ đầu tuần trước, xuống còn 13.910 NDT (1.949 USD)/tấn, mức thấp nhất kể từ khi mặt hàng này bắt đầu giao dịch trên sàn này gần ba năm trước.

Do giá đang giảm nên quý I năm nay, các doanh nghiệp chăn nuôi heo hàng đầu đều đưa ra báo cáo thua lỗ.

Theo công bố, doanh thu vận hành của Muyuan trong quý I là 24,198 tỷ tệ, tăng 32,39% và lỗ 1,198 tỷ tệ; Tập đoàn Wen là 19,974 tỷ tệ, tăng 36,92%, lỗ 2,749 tỷ tệ; New Hope là 33,907 tỷ tệ, tăng 14,92% so với cùng kỳ năm ngoái và lỗ 1,686 tỷ tệ.

Nguyên nhân thua lỗ là do chi phí chăn nuôi vượt qua giá bán bình quân. Tại Muyuan, giá bán heo hơn trung bình từ tháng 01-3 là 14,5-15tệ/kg, trong khi tổng chi phí sản xuất khoảng 15,5tệ/kg, đồng nghĩa với tổn thất 0,5-1tệ/kg.

Theo Shanghai Steel, trong quý đầu tiên, trung bình một con heo bán ra, người chăn nuôi trong nước sẽ lỗ đến 168 tệ. Muyuan có thể phối giống hơn 700.000 con nái trong tháng 5 và đưa vào chăn nuôi 2,98 triệu con nái vào cuối tháng 5. Tốc độ xây dựng trang trại của công ty cũng chậm lại so với vài năm trước. Công ty dự kiến sẽ bán được 65-71 triệu con trong năm nay.

Tập đoàn Wen cũng cho biết, khối lượng sản xuất lớn ở phía Bắc đã đi vào ổn định, chi phí sản xuất thức ăn và chi phí chăn nuôi heo toàn diện dự kiến sẽ tiếp tục giảm.

Khi nào giá heo sẽ ổn định và tăng trở lại?

Trong một khảo sát gần đây, New Hope cho biết, đợt nuôi vỗ béo lần thứ 2 vào tháng 11 năm ngoái đã khiến giá heo hơi sụt giảm suốt nửa đầu năm nay, kết hợp việc thịt tiêu thụ trên thị trường hiện tại là lượng dự trữ. Vào mùa cao điểm tiêu thụ thịt trong nửa cuối năm sẽ đẩy giá thịt heo lên mức tốt hơn. Giá heo năm sau cũng sẽ tốt hơn nhận định trước đó. Định giá chủ yếu dựa vào phía nguồn cung, dịch tả heo từ tháng 2-4 đã có tác động nhất định đến ngành, tổn thất sản xuất ở hiện tại tương đương với tổn thất sản lượng thịt thương phẩm năm sau, nên dự
đoán giá thịt năm 2024 sẽ lạc quan hơn.

“Từ kế hoạch được các doanh nghiệp công bố vào tháng 6, tổng thể thay đổi không nhiều so với tháng 5, thậm chí khối lượng sản xuất trung bình hàng ngày còn nhỉnh hơn, tuy nguồn cung vẫn tương đối khan hiếm. Nếu nhu cầu thị trường không tạo ra động lực, giá heo sẽ vẫn dao động ở mức thấp”, chuyên gia phân tích Bian Shuyang của Nan Hua Futures nhận định.

Theo Huang Yuping, chuyên gia phân tích tại East Securities nhận xét, từ góc độ dòng tiền của người chăn nuôi heo nái, nguồn cung heo sau tháng 7 vẫn đang tăng. “Nguồn cung heo hơi giảm nhẹ sẽ đưa giá thịt heo tăng trở lại, dù tháng 6 và tháng 7 có thể bị ảnh hưởng bởi mùa mưa và nhiệt độ cao. Tuy nhiên, kể cả giá có tăng trở lại, mức tiêu thụ của những dòng thịt heo đắt tiền vẫn còn chịu áp lực, dẫn đến khả năng giá heo sẽ tiếp tục giảm. Để có cơ hội ổn định và phục hồi qua chu kỳ suy thoái này, ngành chăn nuôi có thể phải đợi đến khi các doanh nghiệp lớn cắt giảm năng lực sản xuất nhiều hơn nữa”.

Các nhà phân tích tại Hua’an Securities dự báo sản lượng lợn của Trung Quốc sẽ tăng 10% trong nửa đầu năm 2024. Trong 9 tháng tính từ đầu năm nay sản lượng của 15 nhà chăn nuôi lớn niêm yết trên thị trường chứng khoán Trung Quốc đã tăng 17% dù cho họ báo lỗ ròng tổng cộng 200 tỷ NDT.

Không những thế, việc tiêu thụ thịt lợn ở Trung Quốc đã bị ảnh hưởng bởi tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại và sự thay đổi sở thích của người tiêu dùng, khi ngày càng có nhiều người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe – đặc biệt là giới trẻ và người dân thành thị chuyển sang sử dụng thịt gia cầm và các thực phẩm khác.

Trong khi đó, chi phí chống dịch bệnh đã tăng đáng kể. Dịch tả lợn châu Phi hiện đang lan rộng và là mối đe dọa thường trực đối với tất cả các trang trại nuôi lợn tại Trung Quốc.

Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đã cảnh báo rằng ngành sản xuất thịt lợn Trung Quốc sẽ thua lỗ nặng nề hơn vào đầu năm 2024 so với một năm trước và kêu gọi các nhà chăn nuôi lợn cắt giảm sản lượng.

Mặc dù các nhà sản xuất lớn đã cắt giảm chi tiêu cho thiết bị mới và thực hiện các biện pháp cắt giảm chi phí khác, hầu hết các công ty sản xuất thịt lợn vẫn miễn cưỡng dỡ bỏ các trang trại bỏ trống và giảm đàn.

Ông Flora Zhu, Giám đốc Nghiên cứu Doanh nghiệp Trung Quốc tại Fitch Ratings, cho biết: “Các công ty đã tích cực mở rộng hoạt động trong giai đoạn 2020-2021, với vốn đầu tư rất lớn và họ không sẵn sàng giảm công suất, ngay cả với mức giá thấp hiện tại”.

Biên dịch: Thảo Duyên

Nguồn: Securities Times