[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Thời tiết tiếp tục nắng nóng kéo dài, mức nhiệt cao sẽ ảnh hưởng đến sức đề kháng và khả năng phát triển của đàn vật nuôi. Trước tình hình đó, các hộ chăn nuôi tại Hà Tĩnh đã chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng, nóng để bảo vệ đàn vật nuôi, tránh gây thiệt hại về kinh tế và các nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Gia đình chị  Lê Thị Phượng ở thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà hiện có 3 chuồng nuôi gà thịt, mỗi chuồng 500 con. Theo cách làm của chị Phượng, để chống nắng nóng cho đàn gà thịt của gia đình, chị đã lắp thêm quạt điện công suất lớn tại các chuồng nuôi để tạo không khí thoáng mát, giảm phát sinh khí độc sinh ra từ chất thải vật nuôi và ổn định nhiệt độ cho đàn gà phát triển tốt. Phần mái chuồng chị dùng lưới để che và rải thêm lớp rơm phía trên. hằng ngày, chị phun nước lên mái 1-2 lần để giảm bớt nhiệt trong chuồng nuôi. Vào những ngày nắng nóng, chị chỉ cho ăn vào buổi sáng, buổi chiều và buổi đêm còn buổi trưa chị đã cắt giảm khẩu phần ăn mà thay vào đó là bổ sung các chất điện giải, vitamin C, men tiêu hóa để giúp đàn gà tăng sức đề kháng cũng như hấp thu thức ăn được tốt hơn.

Chị Phượng bổ sung chất điện giải cho đàn gà của gia đình

Quạt điện công suất lớn được chị Lê Thị Phượng ở Thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà sử dụng cho đàn gà

Không chỉ trên đàn gà mà trong thời điểm nắng nóng kéo dài, đối với chăn nuôi trâu, bò, người dân cũng đang áp dụng các giải pháp để chống nóng nhằm đảm bảo cho trâu bò sinh trưởng phát triển tốt. Gia đình chị Nguyễn Thị Hường thôn Tân Văn, xã Thạch Văn, huyện Thạch Hà có đàn bò 5 con. Với kinh nghiệm chăn nuôi bò lâu năm, trước khi bước vào mùa hè nắng nóng, chị Hường đã chủ động thực hiện các biện pháp để chống nóng cho đàn bò của gia đình đảm bảo phát triển khỏe mạnh. Chị Hường cho hay: “Trâu, bò là vật nuôi vốn chịu nắng, nóng kém. Do vậy, khi thời tiết nắng, nóng kéo dài, trâu, bò sẽ phát sinh nhiều bệnh, hiệu quả chăn nuôi thấp. Vì vậy, tôi đã chủ động tăng lượng thức ăn xanh, chất đạm và bổ sung vitamin C, khoáng chất trong khẩu phần ăn; thay đổi thời gian chăn thả, cung cấp thêm nước uống, thường xuyên vệ sinh chuồng nuôi, vào thời điểm nắng nóng buổi trưa, tôi thường cột bò vào gốc cây có bóng mát, thực hiện phun mưa làm giảm nhiệt độ nóng trong chuồng và tắm 1 – 2 lần/ngày cho đàn bò để giảm nhiệt cho cơ thể vật nuôi”.

Đàn lợn của gia đình ông Nguyễn Tiến Mạnh được chăm sóc tốt nên phát triển khỏe mạnh trong thời điểm nắng nóng

Là một hộ chăn nuôi lợn quy mô lớn với 550 con lợn thịt, khi bước vào mùa nắng nóng, gia đình ông Nguyễn Tiến Mạnh ở thôn 1- Bồng Giang, xã Đức Giang huyện Vũ Quang đã chủ động rà soát lại chuồng trại chuẩn bị các biện pháp chống nóng và đảm bảo thức ăn, nước uống đầy đủ để đảm bảo điều kiện tốt nhất cho lợn phát triển khỏe mạnh.

Ông Mạnh chia sẻ: “Những ngày nắng nóng kéo dài, hệ thống quạt thông gió và giàn mát bằng hơi nước trong chuồng phải chạy hết công suất để thổi hơi nóng, khí độc sinh ra từ chất thải vật nuôi ra bên ngoài và ổn định nhiệt độ cũng như độ ẩm thường xuyên. Ngoài ra, tôi thường xuyên vệ sinh chuồng trại 1 – 2 lần/ngày cho đàn lợn nhằm giảm nhiệt, tạo không gian thoáng mát và hạn chế các tác nhân truyền nhiễm và gây bệnh. Nếu nắng quá có thể tắm 3 -4 lần và các nguồn nước thải được xử lý bằng hệ thống bể biogas để tránh ô nhiễm môi trường ”.

Hà Tĩnh hiện có gần 70 nghìn con trâu, 170 nghìn con bò, 400 nghìn con lợn và gần 10 triệu con gia cầm. Theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, thời tiết nắng, nóng kéo dài sẽ làm giảm sức đề kháng và là điều kiện thuận lợi để nhiều loại dịch bệnh nguy hiểm trên đàn vật nuôi có nguy cơ phát sinh, lây lan như: Lở mồm long móng, tiêu chảy, tai xanh ở lợn, cảm nóng ở đàn gia cầm, tụ huyết trùng trên trâu, bò… Vì vậy, các địa phương cần tuyên truyền, khuyến cáo người chăn nuôi không thả rông đàn gia súc vào thời gian nắng nóng trong ngày; thường xuyên tắm mát để giảm nhiệt độ và phòng, chống các bệnh ngoài da cho đàn trâu, bò; thực hiện nuôi nhốt vật nuôi tại chuồng hoặc ở khu vực có cây xanh, bóng mát. Chuồng trại chăn nuôi cần được vệ sinh sạch sẽ, thoáng mát, thích hợp với từng đối tượng vật nuôi; trồng cây dây leo lên mái chuồng trại để chống nóng trực tiếp; tăng cường phun nước lên mái chuồng hoặc phun sương trong chuồng nuôi vào những ngày nhiệt độ tăng cao.

Đối với những trang trại chăn nuôi khép kín, quy mô lớn, khuyến cáo các hộ nên giảm mật độ chăn nuôi, thường xuyên kiểm tra nhiệt độ chuồng nuôi, đầu tư máy phát điện để tránh trường hợp mất điện. Chuồng nuôi cần cải tạo bảo đảm thông thoáng hoặc sử dụng quạt hút gió để tăng cường đối lưu không khí, giảm nhiệt độ và khí độc trong chuồng.

Vào những ngày nắng nóng gay gắt, người dân nên cho vật nuôi ăn nhiều bữa trong ngày vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tăng khả năng hấp thụ thức ăn, hạn chế cho ăn buổi trưa khi trời nắng nóng; tăng sức đề kháng cho đàn vật nuôi bằng cách cho uống Vitamin C, chất điện giải, men tiêu hóa…; tắm cho gia súc 1 – 2 lần/ngày để giảm nhiệt cho cơ thể, không nên tắm cho gia súc vào buổi trưa và lúc nắng nóng. Bên cạnh đó, các hộ chăn nuôi cần chú ý khâu vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi; phun thuốc sát trùng theo định kỳ để chống côn trùng trung gian truyền nhiễm và gây bệnh cho vật nuôi trong mùa hè.

 Theo dõi, giám sát chặt chẽ tình trạng của đàn vật nuôi để kịp thời phát hiện gia súc, gia cầm ốm hoặc bị bệnh để cách ly, điều trị và xử lý kịp thời, đặc biệt là các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, hô hấp và các bệnh truyền nhiễm. Chủ động tiêm phòng đầy đủ các loại vắcxin phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm theo đúng quy định…

Nguyễn Hoàn

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Hà Tĩnh