[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Mèo cảnh không phải là thú chơi xuất hiện ở Việt Nam đã hàng chục năm nay, với sự bùng phát số lượng mèo cảnh giống ngoại ở khắp nơi như hiện tại, bất cứ ai cũng có thể sở hữu trong tay một chú mèo đẹp mà không cần tốn quá nhiều tiền.

Theo các bác sĩ thú y cho biết, xuất phát từ đam mê nuôi mèo, rất nhiều bạn trẻ đã nhìn thấy nguồn lợi rất lớn từ việc mua bán mèo cảnh, nên đã chuyển hẳn sang kinh doanh mèo và xem đây như là một nghề dễ hái ra tiền. Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Giám đốc Bệnh viên Thú y Hanvet cho biết, trên thị trường mèo cảnh ở Việt Nam hiện nay có hàng trăm giống mèo cảnh khác nhau. Trong đó có 9 giống được ưa chuộng, kinh doanh và nuôi nhiều nhất.

Những giống Mèo được ưa chuộng

Mèo Ba Tư là giống mèo được thường các bé gái yêu thích, giống mèo này có nguồn gốc từ Iran, với vẻ ngoài sang chảnh cùng bộ lông dài thướt tha, tính tình thùy mị và hiền lành. Giống mèo này được chia thành 4 dòng nhỏ và nhiều màu sắc khác nhau gồm Mèo Ba Tư lông dài, mèo Ba Tư lông ngắn, mèo Ba Tư Himalaya, mèo Chinchilla. Mỗi dòng như vậy sẽ có một mức giá khác nhau, từ khoảng 2 – 15 triệu đồng.

Mèo Sphynx không lông, thường được giới chơi mèo cảnh ở Việt Nam gọi là mèo Ai Cập. Tuy nhiên xuất xứ của giống mèo này đến từ Toronto, Canada. Đây là giống mèo đắt nhất thế giới, giá bán từ 22 đến 70 triệu đồng. Giá đắt do ngoại hình khá lạ như không hề có lông, nhiều nếp nhăn, cứng cáp, có cơ bắp, đầu hơi nhọn, đôi mắt hình quả chanh, tai to, xương gò má nhô cao, đuôi dài. 

Mèo Anh lông dài (British Longhair) là một giống mèo hậu duệ của mèo Ba Tư, với vẻ ngoài bắt mắt, bộ lông dài mềm mại, đôi mắt sáng tròn, bộ ngực rộng và đôi chân ngắn cùng màu lông đa dạng từ trắng, đỏ, xanh, đen, nâu vàng đến xám xanh. Tại Việt Nam, mèo Anh lông dài trở thành loài mèo được nhiều người ưa thích nhất, dù là ngoan ngoãn dễ nuôi nhưng khi nuôi phải có chế độ ăn riêng để mèo không bị béo phì và phải thường xuyên tỉa lông vì bộ lông của chúng rất dày. Giá bán mèo Anh hiện dao động từ 1,5 – 4 triệu đồng.

Đến từ xứ sở chùa Vàng, mèo Xiêm được xem là giống mèo lông ngắn với tính cách gần gũi, dễ nuôi và đôi khi khá thô bạo. Giá bán mèo Xiêm khá rẻ, dao động từ 1 – 2 triệu đồng.

Mèo chân ngắn Munchkin là giống mèo có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, còn có tên đáng yêu là mèo Corgi. Với thân hình chắc chắn, khỏe mạnh, chân ngắn do biến dị trong gen, bộ lông dày nhiều hoa văn làm ai nhìn thấy đều muốn nựng và vuốt ve chúng.

Giá bán mèo chân ngắn Munchkin khá đắt, từ khoảng 9 – 25 triệu đồng, giá giống thuần chủng sẽ đắt hơn.

Mèo Ragdoll là giống mèo được lai từ mèo mẹ là Josephine (mèo hoang, lông trắng, dài) và những con mèo cha thuộc giống Birman, Burmese. Mèo Ragdoll có đôi mắt xanh dương to và rất đẹp, có những màu lông phổ biến nhất như màu socola, màu hoa cà, màu kem, màu xanh lam… Trên thị trường Việt Nam hiện nay, giá bán mèo Ragdoll từ 6 – 20 triệu đồng.

Mèo mun không phải là một loại mèo riêng biệt nào, thực chất đây chỉ là một hình thái đặc biệt và có thể gặp ở nhiều loại mèo khác nhau như: mèo Anh lông dài, mèo Mun Ấn Độ,… Mèo mun có bộ lông màu đen tuyền khắp cơ thể và trọng lượng trung bình từ 3.5 – 5kg. Mèo mun thường có giá bán từ 3 – 6 triệu đồng.

Trong khi nhiều người chuộng các mèo cảnh giống ngoại, thì không ít người vẫn có xu hướng nuôi mèo giống cổ truyền của Việt Nam, vì các mèo này giá bán rất rẻ, chỉ 150-200 nghìn đồng. Mèo truyền thống của người Việt phổ biến hai loại: mèo mướp và mèo vàng. Mèo Mướp với tính cách tinh ranh, nghịch ngợm nhưng thông minh làm cho nhiều gia đình chọn nuôi trong nhà. Mèo vàng là giống mèo được nuôi nhiều nhất tại Việt Nam bởi tính thông minh, dễ nuôi, leo trèo giỏi và tính tự lập cao, không cần cưng nựng nhiều. Mèo vàng không nghịch như mèo mướp, ngoài ra dân gian truyền tai nhau là nuôi mèo này mang đến cho gia chủ tiền tài, may mắn và sự sung túc.

Thú chơi bận bịu và tốn kém

Theo các cửa hàng bán mèo cảnh, giá bán mèo cảnh khá đa dạng và có sự chênh lệch cao thấp dựa vào các yếu tố: giống, nguồn gốc, xuất xứ, hình dáng, độ thuần chủng, tình trạng sức khỏe, đã tiêm phòng vắc xin hay chưa… Giá mèo cảnh được sinh sản trong nước rẻ nhất, mèo cảnh nhập khẩu Thái Lan hoặc Malaysia có giá cao hơn, và cao nhất là mèo cảnh nhập khẩu châu Âu, Mỹ thường gấp 2-3 lần giá mèo cảnh trong nước.

Những mèo cảnh thuần chủng, đầy đủ giấy tờ xác minh nguồn gốc và gia phả chắc chắn có giá cao hơn những mèo không có giấy tờ kèm theo. Những bé mèo cảnh tròn trịa, có nọng lớn, lông dày luôn có giá cao hơn. Ngoài ra, tuỳ thuộc vào màu lông được ưa chuộng và độ hiếm mà giá mèo cảnh thường có chênh lệch về giá bán. Ngoài ra, giá mèo cảnh còn bị ảnh hưởng bởi các đặc điểm khác như: giới tính của mèo, tuổi của mèo, những đặc điểm ngoại hình lạ như: màu mắt lạ…

Giá mèo cảnh có giấy tờ kèm theo sẽ cao hơn mèo cảnh không có giấy tờ từ 3-4 triệu. Trong đó, mèo cảnh nhập khẩu từ châu Âu, Mỹ luôn có giấy tờ vì đó là yêu cầu mèo cảnh xuất khẩu và vận chuyển hàng không.

Những địa chỉ kinh doanh mèo cảnh uy tín, chất lượng, có tâm thì không chỉ đảm bảo đưa đến cho khách hàng một chú mèo cảnh đáng yêu, khỏe mạnh mà còn có hợp đồng mua bán rõ ràng, kèm các chế độ bảo hành sức khỏe, độ thuần chủng và dịch vụ hỗ trợ chăm sóc, nuôi dưỡng trọn đời. Do đó mà ở các đơn vị kinh doanh mèo cảnh uy tín trên thị trường thường giá sẽ cao hơn so với những nơi khác như kinh doanh online, hộ gia đình có mèo sinh sản…

Nhiều người nuôi mèo cho biết, nếu đã “dính” với thú vui nuôi mèo cảnh, thì sẽ phải chấp nhận bận bịu và tốn kém. Nuôi mèo không chỉ phải mất tiền mua mèo, mà hàng ngày còn tốn tiền mua thịt, cá, hoặc các loại hạt thức ăn cho mèo. Nhưng tốn kém nhất là khoản cát khử mùi cho mèo đi vệ sinh. Nuôi mèo, chúng đi vệ sinh rất bẩn, nên phải thường xuyên thay cát, dọn cát.

Chị Kim Hạnh, một sinh viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho hay đã gặp rất nhiều khó khăn vì phải chuyển nhà liên tục do hàng xóm và chủ nhà không thích động vật. Phần vì nhà trọ nhỏ nên hễ có mùi gì lạ mọi người đều quy ngay cho mèo của cô, phần vì mèo hay kêu nửa đêm khiến nhiều người mất ngủ.

“Để mèo có thể ngủ cùng mình và chơi cùng thì luôn phải sạch sẽ. Chi phí tắm, tỉa lông, thức ăn và cát vệ sinh cũng khá tốn kém so với sinh viên. Chưa kể, giống mèo nhập như mèo Anh lông ngắn, tai cụp vốn không chịu được nóng nên phải thường xuyên nằm phòng điều hòa vào mùa hè. Vì nếu nóng quá, tai chúng sẽ dựng lên và không cụp trở lại được nữa”, Hạnh chia sẻ.

Bát nháo thị trường mèo cảnh

Trên thị trường Hà Nội có rất nhiều Shop, cửa hàng thú cưng chuyên bán mèo cảnh. Nhìn chung tại các Shop, giá bán mèo rất cao, nhưng đổi lại bạn sẽ nhận được chú mèo cảnh chất lượng, sự an tâm về độ thuần chủng, nguồn gốc, sức khỏe của bé mèo cùng với hợp đồng mua bán và chế độ bảo hành uy tín. Ngoài ra, một số Shop thú cưng còn có chế độ hỗ trợ khách hàng chăm sóc mèo cảnh trọn đời để thu hút khách hàng đến mua mèo.

Nhu cầu nuôi mèo cảnh tăng cao, khiến số lượng Shop bán mèo cảnh càng ngày tăng. Tuy nhiên, chính vì nhu cầu tăng cao và không phải Shop thú cưng nào cũng uy tín, chất lượng và có tâm với khách hàng.

Hiện, trên các trang mạng xã hội cũng nở rộ dịch vụ mua bán mèo cảnh. Có thể mua mèo cảnh trên Facebook, các nhóm hội yêu mèo cảnh, hoặc những cá nhân, gia đình có mèo sinh sản và đăng bán trên Facebook cá nhân. Trên internet cũng xuất hiện những chợ thú cưng online, phổ biến nhất là Chợ Tốt và Chợ Pet.

Điểm chung của mua mèo cảnh online trên mạng xã hội chính là giá mèo cảnh rẻ hơn nhiều so với giá mua từ các shop, các cửa hàng thú cảnh, nhưng cũng vì thế mà chất lượng của mèo cảnh mua từ các nhóm Facebook thường không ổn định, khó để tìm được mèo cảnh chất lượng hoặc chất lượng không tương đồng với giá mua.

Trong một group Facebook tập hợp những người nuôi mèo cảnh, và những người  mua bán mèo cảnh, các admin thường xuyên chứng kiến và phải đứng ra giải quyết dàn xếp nhiều vụ “cãi lộn” vì mèo. Rất nhiều vụ việc mua phải mèo bệnh, tranh chấp tiền bạc giữa các bên đã được ghi nhận trong group mèo này.

 “Thường tình trạng lừa đảo mèo Tây hay xảy ra với những người vừa mới chơi mèo, chưa có kinh nghiệm trong việc chọn giống. Tâm lý thích mua hàng rẻ lại càng dễ làm họ rơi vào bẫy của những kẻ không trung thực, hay như giới chơi mèo thường mô tả bằng cụm từ “những người kinh doanh trên thân xác mèo”, anh Tính – admin của một group Facebook về mèo cảnh chia sẻ.

Theo anh Tính, tùy vào thỏa thuận hai bên mà khi có rắc rối phát sinh, người mua sẽ có quyền được đền bù hay không. Nhưng thông thường, các hoạt động mua bán mèo trên mạng lại không có giấy tờ cam kết kèm theo nên rủi ro và thiệt hại rõ ràng nghiêng về người mua nhiều hơn.

Chính tâm lý thích hàng đẹp nhưng phải giá rẻ, giá sinh viên là nguyên do dễ đặt người mua vào tình thế bị lừa đảo nhất. Thậm chí dù đã được cảnh báo, nhiều người vẫn chấp nhận “đánh cược” chỉ để tìm được một chú mèo rẻ cho thỏa sở thích cá nhân.

Một thực trạng khác cũng đáng chú ý là việc mua mèo từ xa, tức mua ngoài miền Bắc gửi vào miền Nam (hoặc ngược lại). Giá mèo ở miền Bắc hiện tại rẻ hơn mặt bằng chung ở miền Nam, có thể dao động từ 1-2 triệu đồng. Rủi ro của hình thức mua bán này đến từ việc vận chuyển đường xa có thể khiến mèo mất sức và lây nhiễm mầm bệnh trong quá trình di chuyển. “Chưa kể, có nhiều trường hợp thỏa thuận màu sắc, giống mèo này nhưng khi gửi lại lại là những con mèo hoàn toàn khác, hoặc thậm chí nhận tiền chuyển khoản từ người mua rồi khóa tài khoản Facebook cá nhân và… đánh bài chuồn luôn!”, anh Tính cho hay.

Vì vậy, với những ai thích nuôi mèo cảnh, khi mua mèo cần chọn những địa chỉ bán hàng tin cậy, chọn mèo có giấy tờ về xuất xứ và tiêm chủng rõ ràng, tránh rủi ro bị lừa mất tiền. Mặt khác, cũng nên lường trước những rắc rối do nuôi mèo đem lại trước khi quyết định mua và nuôi mèo cảnh.

   Chương Phượng